Празеодим нь дэс дугаар 59, Pr тэмдэглэгээтэй химийн элемент юм. Үелэх системийн лантаноидын бүлэгт байдаг учраас газрын ховор металлд тооцогдоно. Түүний нэгдлүүд нь ногооон өнгийг үзүүлдэг учраас(грекийн πράσινος празинос гэх үг нь „ногоон“, δίδυμος дидимос „давхар“ эсвэл „ихэр“) ийнхүү нэрийджээ.

Шинж чанар
Ерөнхий
Нэр, тэмдэг, атомын дугаар Празеодим, Pr, 59
Цуваа Лантаноид
Бүлэг, үе, блок La, 6, f
Гадаад байдал мөнгөлөг цагаан,
шаргалдуу
CAS дугаар 7440-10-0
Дэлхийн гадаргад эзлэх хэмжээ 5,2 ppm[1]
Атомын шинж чанар [2]
Атом масс 140,90766(2)[3][4] u
Атомын радиус (тооцоолсон) 185 (247) пм
Ковалент радиус 203 пм
Электрон бүтэц [Xe] 4f3 6s2
1. Ионжилтын энерги 527 кЖ/моль
2. Ионжилтын энерги 1020 кЖ/моль
3. Ионжилтын энерги 2086 кЖ/моль
4. Ионжилтын энерги 3761 кЖ/моль
Физикийн шинж чанар [2]
Бодисын төлөв хатуу
Талст бүтэц гексагональ
Нягт 6,475 г/см3 (25 °C)[5]
Соронзон чанар парасоронзон (Χm = 2,9 · 10−3)[6]
Хайлах цэг 1208 K (935 °C)
Буцлах цэг 3403 K[7] (3130 °C)
Молийн эзлэхүүн 20,80 · 10−6 м3/моль
Ууршилтын дулаан 331 кЖ/моль[7]
Хайлах дулаан 6,9 кЖ/моль
Дууны хурд 2280 м/сек 293,15 K-д
Цахилгаан дамжуулалт 1,43 · 106 A/(В · м)
Дулаан дамжуулалт 13 Вт/(м · К)
Химийн шинж чанар [2]
Исэлдэлтийн төлөв байдал 3, 4, 2
Хэвийн потенциал −2,35 В
(Pr3+ + 3 e → Pr)
Цахилгаан сөрөг чанар 1,13 (Паулын скала)
Изотопууд
Изотоп ИХ t1/2 ЗТ ЗЭэВ) ЗБ
137Pr {син.} 1,28 d ε 2,702 137Ce
138Pr {син.} 1,45 мин ε 4,437 138Ce
139Pr {син.} 4,41 h ε 2,129 139Ce
140Pr {син.} 3,39 мин ε 3,388 140Ce
141Pr 100 % тогтвортой
142Pr {син.} 19,12 h β 2,162 142Nd
ε 0,745 142Ce
143Pr {син.} 13,57 d β 0,934 143Nd
144Pr {син.} 17,28 мин β 2,997 144Nd
145Pr {син.} 5,984 h β 1,805 145Nd
Өөр бусад изотопуудыг үзэх: Изотопуудын жагсаалт
ЦСР-шинж чанар
  I квантын тоо γ
рад·Тл−1·сек−1
Er (1H) fL
B = 4,7 Тл
МГц-ээр
141Pr 5/2 8,1397 · 107 30,062
Аюулгүй байдлын заавар
GHS-Аюулын тэмдэг: [8]

Нунтаг

02 – Хөнгөн-/Туйлын шатамхай

Аюултай

АТ-фразын жагсаалт H: 250
P: 222​‐​231​‐​422 [8]
Боломжит ба хэрэглэх байдлыг харгалзан аль болох СИ-системийн нэгжүүдийг хэрэглэсэн болно.
Хэрэв ямар нэгэн тайлбар байхгүй бол дээр өгөгдсөн утгууд хэвийн нөхцлийн утгууд болно.

Празеодим

Цахим холбоос

засварлах
  Commons: Празеодим – Викимедиа зураг, бичлэг, дууны сан
 
Wiktionary
Wiktionary: Празеодим – Энэ үгийг тайлбар толиос харна уу
  1. Harry H. Binder: Lexikon der chemischen Elemente. S. Hirzel Verlag, Stuttgart 1999, ISBN 3-7776-0736-3.
  2. Die Werte für die Eigenschaften (Infobox) sind, wenn nicht anders angegeben, aus www.webelements.com (Praseodym) entnommen.
  3. IUPAC, Standard Atomic Weights Revised v2 (Memento 3. Гуравдугаар сар 2016 цахим архивт).
  4. CIAAW, Standard Atomic Weights Revised 2013.
  5. N. N. Greenwood, A. Earnshaw: Chemie der Elemente. 1. Auflage. VCH, Weinheim 1988, ISBN 3-527-26169-9, S. 1579.
  6. Robert C. Weast (Hrsg.): CRC Handbook of Chemistry and Physics. CRC (Chemical Rubber Publishing Company), Boca Raton 1990, ISBN 0-8493-0470-9, S. E-129 bis E-145. Werte dort sind auf g/mol bezogen und in cgs-Einheiten angegeben. Der hier angegebene Wert ist der daraus berechnete maßeinheitslose SI-Wert.
  7. 7.0 7.1 Yiming Zhang, Julian R. G. Evans, Shoufeng Yang: Corrected Values for Boiling Points and Enthalpies of Vaporization of Elements in Handbooks. In: Journal of Chemical & Engineering Data. 56, 2011, S. 328–337; doi:10.1021/je1011086.
  8. 8.0 8.1 Datenblatt Praseodymium, powder bei Sigma-Aldrich, abgerufen am 26. April 2017 (PDF).