Кюри нь синтетик химийн элемент, атомын дугаар нь 96, химийн тэмдэглэгээ нь Cm. Актиноидын бүлгийн цацраг идэвхт трансураны элементэд багтдаг юм. Кюри нь Мари Кюри болон Пьер Кюри нарын эрдэмтдийн нэрээр нэрлэгджээ.

Шинж чанар
Ерөнхий
Нэр, тэмдэг, атомын дугаар Кюри, Cm, 96
Цуваа Актиноид
Бүлэг, үе, блок Ac, 7, f
Гадаад байдал мөнгөлөг цагаан металл
CAS дугаар 7440-51-9
Атомын шинж чанар [1]
Атом масс 247,0703 u
Атомын радиус 174,3 pm[2] пм
Электрон бүтэц [Rn] 5f7 6d1 7s2
1. Ионжилтын энерги 581 кЖ/моль
Физикийн шинж чанар [1]
Бодисын төлөв хатуу
Талст бүтэц гексагональ
Нягт 13,51 г/см3
Хайлах цэг 1613 K (1340 °C)
Буцлах цэг 3383 K (3110 °C)
Молийн эзлэхүүн 18,05 · 10−6 м3/моль
Дулаан дамжуулалт 10[3] Вт/(м · К) 300 K-д
Химийн шинж чанар [1]
Исэлдэлтийн төлөв байдал (+2), +3, +4
Хэвийн потенциал −2,06 В
(Cm3+ + 3 e → Cm)
Цахилгаан сөрөг чанар 1,3 (Паулын скала)
Изотопууд
Изотоп ИХ t1/2 ЗТ ЗЭэВ) ЗБ

[4]

240Cm {син.} 27 d α (≈ 100 %) 6,397 236Pu
ε (< 0,5 %) 0,215 240Am
өз (3,9 · 10−6 %) ? ?
241Cm {син.} 32,8 d ε (99,0 %) 0,767 241Am
α (1,0 %) 6,185 237Pu
242Cm {син.} 162,8 d α (≈ 100 %) 6,216 238Pu
өз (6,2 · 10−6 %) ? ?
243Cm {син.} 29,1 a α (≈ 100 %) 6,169 239Pu
ε (0,29 %) 0,009 243Am
өз (5,3 · 10−9 %) ? ?
244Cm {син.} 18,1 a α (≈ 100 %) 5,902 240Pu
өз (1,37 · 10−4 %) ? ?
245Cm {син.} 8500 a α (≈ 100 %) 5,623 241Pu
өз (6,1 · 10−7 %) ? ?
246Cm {син.} 4760 a α (≈ 100 %) 5,475 242Pu
өз (0,02615 %) ? ?
247Cm {син.} 15,6 · 106 a α (≈ 100 %) 5,353 243Pu
248Cm {син.} 348.000 a α (91,61 %) 5,162 244Pu
өз (8,39 %) ? ?
249Cm {син.} 64,15 мин β (100 %) 0,90 249Bk
250Cm {син.} 8300 a өз (74 %) ? ?
α (18 %) 5,169 246Pu
β (8 %) 0,037 250Bk
Өөр бусад изотопуудыг үзэх: Изотопуудын жагсаалт
Аюулгүй байдлын заавар
GHS-Аюулын тэмдэг: [5]
Зэрэглэл алга
АТ-фразын жагсаалт H: дээш үзэх
P: дээш үзэх
Цацраг идэвхт задрал
Цацраг идэвхт элемент
Цацраг идэвхт элемент

Цацраг идэвхт элемент
Боломжит ба хэрэглэх байдлыг харгалзан аль болох СИ-системийн нэгжүүдийг хэрэглэсэн болно.
Хэрэв ямар нэгэн тайлбар байхгүй бол дээр өгөгдсөн утгууд хэвийн нөхцлийн утгууд болно.

Кюри нь цацраг идэвхт мөнгөлөг цагаан хатуулаг өндөртэй металл юм. Кюри нь цөмийн реактор дотор үүсэх ба нэг тонн цөмийн түлшийг шатаахад дунджаар 20 грамм кюри гардаг.

Кюриг 1944 оны зун түүнээс арай хөнгөн плутонигоос хамгийн анх гаргаж авсан боловч эхлээд түүний нээлтийг нийтэд дэлгээгүй аж.

Цахим холбоос засварлах

  Commons: Кюри – Викимедиа зураг, бичлэг, дууны сан
 
Wiktionary
Wiktionary: Кюри – Энэ үгийг тайлбар толиос харна уу

Эшлэл засварлах

  1. Die Werte der atomaren und physikalischen Eigenschaften (Infobox) sind, wenn nicht anders angegeben, aus www.webelements.com (Curium) entnommen.
  2. A. F. Holleman, E. Wiberg, N. Wiberg: Lehrbuch der Anorganischen Chemie. 102. Auflage. de Gruyter, Berlin 2007, ISBN 978-3-11-017770-1, S. 2149.
  3. Harry H. Binder: Lexikon der chemischen Elemente, S. Hirzel Verlag, Stuttgart 1999, ISBN 3-7776-0736-3, S. 174–178.
  4. G. Audi, O. Bersillon, J. Blachot, A. H. Wapstra: The NUBASE evaluation of nuclear and decay properties, in: Nuclear Physics A, 729, 2003, S. 3–128 (PDF (Memento 20. Долоодугаар сар 2011 цахим архивт); 1,0 MB).
  5. Энэ элементэд нэг бол түүний хор хөнөөлийн тухай найдвартай эх сурвалж бүхий материал олдоогүй эс бөгөөс түүний аюулын зэрэглэлийг тогтоогоогүй байна.