Мөнгө (химийн элемент)

Шинж чанар

'
Ерөнхий
Нэр, тэмдэг, атомын дугаар Мөнгө, Ag, 47
Цуваа Шилжилтийн металл
Бүлэг, үе, блок 11, 5, d
Гадаад байдал гялалзсан цагаан металл
CAS дугаар 7440-22-4
ATC код

D08AL30

Дэлхийн гадаргад эзлэх хэмжээ 0,079 ppm[1]
Атомын шинж чанар [2]
Атом масс 107,8682(2)[3] u
Атомын радиус (тооцоолсон) 160 (165) пм
Ковалент радиус 145 пм
Ван дер Ваальсын радиус 172 пм
Электрон бүтэц [Kr] 4d105s1
Гаралтын ажил 4,26 эВ[4]
1. Ионжилтын энерги 731,0 кЖ/моль
2. Ионжилтын энерги 2070 кЖ/моль
3. Ионжилтын энерги 3361 кЖ/моль
Физикийн шинж чанар [2]
Бодисын төлөв хатуу
Талст бүтэц талдаа төвтэй куб
Нягт 10,49 г/см3 (20 °C)[5]
Моосын хатуулаг 2,5 - 3
Соронзон чанар Дисоронзон (Χm = −2,4 · 10−5)[6]
Хайлах цэг 1234,93 K (961,78 °C)
Буцлах цэг 2483 K[7] (2210 °C)
Молийн эзлэхүүн 10,27 · 10−6 м3/моль
Ууршилтын дулаан 254 кЖ/моль[7]
Хайлах дулаан 11,3 кЖ/моль
Дууны хурд 2600 м/сек
Хувийн дулаан шингээлт 235 (25 °C, даралт тогтмол) Ж/(кг · К)
Цахилгаан дамжуулалт 61,35 · 106 A/(В · м)
Дулаан дамжуулалт 430 Вт/(м · К)
Химийн шинж чанар [2]
Исэлдэлтийн төлөв байдал +1, +2, +3
Оксид (суурь) Ag2O, Ag2O2 (амфотер)
Хэвийн потенциал 0,7991 В (Ag+ + e → Ag)
Цахилгаан сөрөг чанар 1,93 (Паулын скала)
Изотопууд
Изотоп ИХ t1/2 ЗТ ЗЭэВ) ЗБ
105Ag {син.} 41,29 d ε 1,346 105Pd
106Ag {син.} 23,96 мин ε 2,965 106Pd
β 0,195 106Cd
106мAg {син.} 8,28 d ε 3,055 106Pd
ИШ 0,090 106Ag
107Ag 51,839 % тогтвортой
108Ag {син.} 2,37 мин β 1,649 108Cd
ε 1,918 108Pd
108мAg {син.} 418 a ε 2,027 108Pd
ИШ 0,109 108Ag
109Ag 48,161 % тогтвортой
110Ag {син.} 24,6 сек β 2,892 110Cd
ε 0,893 110Pd
110мAg {син.} 249,79 d β 3,010 110Cd
ИШ 0,118 110Ag
111Ag {син.} 7,45 d β 1,037 111Cd
Өөр бусад изотопуудыг үзэх: Изотопуудын жагсаалт
ЦСР-шинж чанар
  I квантын тоо γ
рад·Тл−1·сек−1
Er (1H) fL
B = 4,7 Тл
МГц-ээр
107Ag 1/2 −1,089 · 107 3,5 · 10−5 4,05
109Ag 1/2 −1,252 · 107 4,95 · 10−5 4,65
Аюулгүй байдлын заавар
GHS-Аюулын тэмдэг: [8]
Дүрсэн тэмдэглэгээ байхгүй
АТ-фразын жагсаалт H: АТ-фраз байхгүй
P: АТ-фраз байхгүй [8]
ХИЗА

Швейцари: 0,1 мг/м3 (амьсгалаx бололцоотой тоосонцороор хэмжсэн)[9]

Боломжит ба хэрэглэх байдлыг харгалзан аль болох СИ-системийн нэгжүүдийг хэрэглэсэн болно.
Хэрэв ямар нэгэн тайлбар байхгүй бол дээр өгөгдсөн утгууд хэвийн нөхцлийн утгууд болно.

Мөнгө (Латин: Argentum, Англи: Silver) нь химийн элемент юм. Атомын дугаар 47. Ag гэж тэмдэглэгддэг үнэт металл болно.

Манай гариг дээр цэвэр дангаар болон нэгдлийн байдлаар тохиолддог. Дэлхий дээр энэ металл алтнаас 20 дахин их, зэснээс үлэмж бага. Цэвэр мөнгө гялалзсан цагаан өнгөтэй металл, маш зөөлөн, давтагдах чанараар зөвхөн алтны дараа л орно. Цахилгаан дулааныг бүх металлаас илүү сайн дамжуулна.

Бусад төрлийн зэвэрдэггүй металлын адил химийн урвалд маш тэсвэртэй ердийн хүчлээс устөрөгчийг түрдэггүй, хуурай, цэвэр агаарт өөрчлөгдөггүй, гэвч агаарт хүхэрт устөрөгч болон хүхрийн дэгдэмхий нэгдэл байвал мөнгө харладаг. Азотын ба хүхрийн хүчил мөнгөтэй алгуур урвалд орж түүнийг уусгадаг. Давсны хүчил ба хаан дарс мөнгийг уусгадаггүй. Учир нь гадаргаар нь хлорт мөнгөний AgCl хамгаалах нимгэн хальс байдаг.

Ихэнх нэгдэлд мөнгө исэлдлийн +1 зэрэгтэй байдаг. Гэвч бас мөнгө исэлдлийн +2 зэрэгтэй байж болдог. Мөнгөний зарим бэлдмэл бактери устгах чадвартай нитрат, колларгол.


Цахим холбоос засварлах

 
Wiktionary
Wiktionary: Мөнгө (химийн элемент) – Энэ үгийг тайлбар толиос харна уу
  Commons: Мөнгө – Викимедиа зураг, бичлэг, дууны сан

Эшлэл засварлах

  1. A. F. Holleman, E. Wiberg, N. Wiberg: Lehrbuch der Anorganischen Chemie. 102. Auflage. de Gruyter, Berlin 2007, ISBN 978-3-11-017770-1, S. 1433.
  2. Die Werte für die Eigenschaften (Infobox) sind, wenn nicht anders angegeben, aus Silber. auf: webelements.com entnommen.
  3. CIAAW, Standard Atomic Weights Revised 2013.
  4. Ludwig Bergmann, Clemens Schaefer, Rainer Kassing: Lehrbuch der Experimentalphysik. Band 6: Festkörper. 2. Auflage. Walter de Gruyter, 2005, ISBN 3-11-017485-5, S. 361.
  5. N. N. Greenwood, A. Earnshaw: Chemie der Elemente. 1. Auflage. VCH, Weinheim 1988, ISBN 3-527-26169-9, S. 1509.
  6. Robert C. Weast (Hrsg.): CRC Handbook of Chemistry and Physics. CRC (Chemical Rubber Publishing Company), Boca Raton 1990, ISBN 0-8493-0470-9, S. E-129 bis E-145. Werte dort sind auf g/mol bezogen und in cgs-Einheiten angegeben. Der hier angegebene Wert ist der daraus berechnete maßeinheitslose SI-Wert.
  7. 7.0 7.1 Yiming Zhang, Julian R. G. Evans, Shoufeng Yang: Corrected Values for Boiling Points and Enthalpies of Vaporization of Elements in Handbooks. In: Journal of Chemical & Engineering Data. 56, 2011, S. 328–337, doi:10.1021/je1011086.
  8. 8.0 8.1 Eintrag zu Silber in der GESTIS-Stoffdatenbank des IFA, abgerufen am 30. April 2017 (JavaScript erforderlich).
  9. Швейцарын гэнэтийн ослын даатгалын байгууллага (SUVA-Schweizerische Unfallversicherungsanstalt): 2015 оны ажлын байрны хязгаар утга – Ажлын байран дахь хийн бодисын зөвшөөрөгдсөн хамгийн их концентратын хэмжээс, abgerufen am 2. November 2015.