Франци
Франци нь радио идэвхт химийн элемент бөгөөд атомын дугаар нь 87 болон түүний товчилсон химийн тэмдэглэгээ нь Fr юм. Энэ элемент нь үелэх системийн 7-р үе, 1-р бүлэгт байрладаг шүлтийн металл юм. Франци нь атомын дугаар 104 хүртэлx бүх элементүүд дотроос хамгийн тогтворгүй изотоптой металл. Түүний хамгийн тогтвортой изотоп л гэхэд 223Fr дөнгөж 21,8 минутын хугацаанд тогтвортой байдаг байна.[6] Түүний энэ шинж чанар болон Францийг гаргаж авах цөмийн урвалын бүтээмж муутайгаас шалтгаалан (227Ac-ын задралаар 1% 223Fr үүсдэг) их хэмжээгээр гаргаж авах бололцоогүй юм.
| Шинж чанар | ||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ерөнхий | ||||||||||||||||||||||
| Нэр, тэмдэг, атомын дугаар | Франци, Fr, 87 | |||||||||||||||||||||
| Цуваа | Шүлтийн металл | |||||||||||||||||||||
| Бүлэг, үе, блок | 1, 7, s | |||||||||||||||||||||
| Гадаад байдал | тодорхой бус | |||||||||||||||||||||
| CAS дугаар | 7440-73-5 | |||||||||||||||||||||
| Дэлхийн гадаргад эзлэх хэмжээ | 1,3 · 10−18 ppm[1] | |||||||||||||||||||||
| Атомын шинж чанар [2] | ||||||||||||||||||||||
| Атом масс | 223,0197 u | |||||||||||||||||||||
| Ковалент радиус | 260 пм | |||||||||||||||||||||
| Ван дер Ваальсын радиус | 348[3] пм | |||||||||||||||||||||
| Электрон бүтэц | [Rn] 7s1 | |||||||||||||||||||||
| 1. Ионжилтын энерги | 393[4] кЖ/моль | |||||||||||||||||||||
| Физикийн шинж чанар [2] | ||||||||||||||||||||||
| Бодисын төлөв | хатуу | |||||||||||||||||||||
| Хайлах цэг | 300[1] K (27 °C) | |||||||||||||||||||||
| Буцлах цэг | 950 K[1] (677 °C) | |||||||||||||||||||||
| Ууршилтын дулаан | ≈ 65 кЖ/моль | |||||||||||||||||||||
| Хайлах дулаан | ≈ 2 кЖ/моль | |||||||||||||||||||||
| Химийн шинж чанар [2] | ||||||||||||||||||||||
| Исэлдэлтийн төлөв байдал | +1 | |||||||||||||||||||||
| Хэвийн потенциал | ≈ −2,92 В (Fr+ + e− → Fr) | |||||||||||||||||||||
| Цахилгаан сөрөг чанар | 0,7 (Паулын скала) | |||||||||||||||||||||
| Изотопууд | ||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||
| Өөр бусад изотопуудыг үзэх: Изотопуудын жагсаалт | ||||||||||||||||||||||
| Аюулгүй байдлын заавар | ||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||
| Цацраг идэвхт задрал | ||||||||||||||||||||||
 Цацраг идэвхт элемент | ||||||||||||||||||||||
| Боломжит ба хэрэглэх байдлыг харгалзан аль болох СИ-системийн нэгжүүдийг хэрэглэсэн болно. Хэрэв ямар нэгэн тайлбар байхгүй бол дээр өгөгдсөн утгууд хэвийн нөхцлийн утгууд болно. | ||||||||||||||||||||||
Цахим холбоос
засварлах |
Wiktionary: Франци – Энэ үгийг тайлбар толиос харна уу |
Commons: Франци – Викимедиа дуу дүрсний санЭшлэл
засварлах- ↑ 1.0 1.1 1.2 Harry H. Binder: Lexikon der chemischen Elemente, S. Hirzel Verlag, Stuttgart 1999, ISBN 3-7776-0736-3.
- ↑ Die Werte für die Eigenschaften (Infobox) sind, wenn nicht anders angegeben, aus www.webelements.com (Francium) entnommen.
- ↑ Manjeera Mantina, Adam C. Chamberlin, Rosendo Valero, Christopher J. Cramer, Donald G. Truhlar: Consistent van der Waals Radii for the Whole Main Group. In: J. Phys. Chem. A. 2009, 113, S. 5806–5812, doi:10.1021/jp8111556.
- ↑ E Arnold, W Borchers, H T Duong, P Juncar, J Lerme, P Lievens, W Neu, R Neugart, M Pellarin, J Pinard: Optical laser spectroscopy and hyperfine structure investigation of the 102S, 112S, 82D, and 92D excited levels in francium. In: J. Phys. B 23, 1990, 3511.
- ↑ Энэ элементэд нэг бол түүний хор хөнөөлийн тухай найдвартай эх сурвалж бүхий материал олдоогүй эс бөгөөс түүний аюулын зэрэглэлийг тогтоогоогүй байна.
- ↑ William M. Haynes CRC Handbook of Chemistry and Physics, 96th Edition CRC Press 978-1-4822-6097-7 2015