Рентгени
Рентгени нь зохиомлоор аргаар гаргаж авдаг химийн элемент бөгөөд атомын дугаар нь 111, химийн тэмдэглэгээ нь Rg. Үелэх системийн 11. IUPAC бүлэг, зэсийн бүлэгт хамаарна. Өнөөдрийг хүртэл нийтдээ таван удаа өөр өөр судлаачдын бүлэг Дармштадт ба Японд гаргаж авсан байна.
| Шинж чанар | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ерөнхий | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Нэр, тэмдэг, атомын дугаар | Рентгени, Rg, 111 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Цуваа | тодорхой бус | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Бүлэг, үе, блок | 11, 7, d | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| CAS дугаар | 54386-24-2 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Атомын шинж чанар | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Атом масс | 280 u | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Электрон бүтэц | [Rn] 5f14 6d10 7s1 (?) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Физикийн шинж чанар | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Изотопууд | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Өөр бусад изотопуудыг үзэх: Изотопуудын жагсаалт | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Аюулгүй байдлын заавар | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Цацраг идэвхт задрал | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 Цацраг идэвхт элемент | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Боломжит ба хэрэглэх байдлыг харгалзан аль болох СИ-системийн нэгжүүдийг хэрэглэсэн болно. Хэрэв ямар нэгэн тайлбар байхгүй бол дээр өгөгдсөн утгууд хэвийн нөхцлийн утгууд болно. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Түүх
засварлах
Рентгенийг 1994 оны[2] арванхоёрдугаар сарын 8-нд Дармштадт хот дахь Хүнд Ионы Судалгааны Нийгэмлэг (ХИСН) дээр Зигурд Хофманны ахалсан олон улсын эрдэмтдийн баг анх гаргаж авчээ. UNILAC гэх нэртэй бөөмийн хурдасгуурын тусламжтайгаар Никелийн атомыг өндөр хурдад хүргэсний дараа Висмутын атом руу буудна. Энэхүү цөмийн нэгдлийн үр дүнд шинэ элемент Рентгени үүсэх бөгөөд түүнийг хурдны шүүлтүүрийн тусламжтайгаар тусгаарлаx буюу дангаар нь гаргасан гэдгээ нотлох боломжийг олгодог байна:[3][4]
Эхлээд химийн элементүүдийн системчилсэн нэр болох Унунуни (химийн тэмдэг нь Uuu, латин хэлний unum — «нэг») гэх нэрийг авсан ба энэ нь рентгенийн цөмийн цэнэгийн тоо юм. 2004 оны тавдугаар сарын 18-нд ХИСН-ээс тус элементийг германы физикч Вильгельм Конрад Рентгений нэрээр нэрлэх саналыг гаргав. Ингээд уг элементийг албан ёсоор 2004 оны арваннэгдүгээр сарын 1-нд Цэвэр ба Хэрэглээний Химийн Олон Улсын Холбооноос Рентгени гэж нэрлэхээр болсон боловч физикч Рентгенээр биш түүний 1895 оны арваннэгдүгээр сарын 8-нд нээсэн рентген туяаг дурсах үүднээс өгчээ.[2][5]
Цахим холбоос
засварлах
Commons: Рентгени – Викимедиа зураг, бичлэг, дууны сан |
Wiktionary: Рентгени – Энэ үгийг тайлбар толиос харна уу |
Эшлэл
засварлах- ↑ Энэ элементэд нэг бол түүний хор хөнөөлийн тухай найдвартай эх сурвалж бүхий материал олдоогүй эс бөгөөс түүний аюулын зэрэглэлийг тогтоогоогүй байна.
- ↑ 2.0 2.1 Chemisches Element 111 heißt „Roentgenium“. In: gsi.de. GSI Helmholtzzentrum für Schwerionenforschung, 11. Наймдугаар сар 2004, хандсан 19. Наймдугаар сар 2018.
- ↑ Sigurd Hofmann, Victor Ninov, F. P. Heßberger, Peter Armbruster, H. Folger, Gottfried Münzenberg, H. J. Schött, A. G. Popeko, A. V. Yeremin, A. N. Andreyev, S. Saro, R. Janik, M. Leino: The new element 111. In: Zeitschrift für Physik A Hadrons and Nuclei. Band 350, Nr. 4, Dezember 1995, S. 281–282, doi:210.1007/BF01291182 (englisch, [cds.cern.ch/record/275062/files/SCAN-9501181.pdf online verfügbar] als Preprint durch cds.cern.ch [PDF; 179 kB]).
- ↑ P. J. Karol, H. Nakahara, B. W. Petley, E. Vogt: On the Claims for Discovery of Elements 110, 111, 112, 114, 116, and 118 (IUPAC Technical Report). In: Pure and Applied Chemistry. Band 75, Nr. 10, Oktober 2003, S. 1601–1611, doi:10.1351/pac200375101601 (englisch).
- ↑ John Corish, G. M. Rosenblatt: Name and symbol of the element with atomic number 111 (IUPAC Recommendations 2004). In: Pure and Applied Chemistry. Band 76, Nr. 12, Dezember 2004, S. 2101–2103, doi:10.1351/pac200476122101 (englisch).