Википедиа

Загвар:Афганистаны дайн (2001–2021) инфобокс

Афганистаны дайн (2001–2021)
Хамаарах дайн: Терроризмын эсрэг дайн болон Афганистаны мөргөлдөөн
Огноо2001 оны 10 сарын 7 – 2021 оны 8 сарын 30
(19 жил, 10 сар, 3 долоо хоног ба 2 хоног)
Эхний үе шат: 2001 оны 10 сарын 7 – 2014 оны 12 сарын 28
Хоёр дахь үе шат: 2015 оны 1 сарын 1 – 2021 оны 8 сарын 30[34][35]
Байршил
Афганистан[a]
Үр дүн Талибуудын ялалт[36]
Эхний үе шат:
Хоёр дахь үе шат:
Нутаг дэвсгэрийн
өөрчлөлт		 Афганистан дахь талибуудын хяналт АНУ оролцохоос өмнөх нутаг дэвсгэртэй харьцуулахад нэмэгдсэн
Байлдагч талууд

Довтолгоо (2001):
 Умардын Холбоо
 Америкийн Нэгдсэн Улс
 Нэгдсэн Хаант Улс
 Канад

 Герман[1]
 Австрали
 Итали
 Шинэ Зеланд[2]		 Довтолгоо (2001):
 Афганистаны Исламын Эмират Улс[3]
 Аль-Каида
 055-р бригад[4][5]
ОУАБТХ/ШД үе шат (2001–2021):
 Афганистаны Исламын Улс (2001–2002)
 Афганистаны шилжилтийн захиргаа (2002–2004)
 Исламын Бүгд Найрамдах Афганистан Улс (2004–2021)
 ОУАБТХ (2001–2014; 51 улс)[6]
 Шийдвэртэй дэмжлэг (2015–2021; 36 улс)[7]
Афганистаны Исламын Эмират Улсын дээд зөвлөл (баталснаар; 2015 оноос)[8][9]
Хост хамгаалах хүчин ба бусад засгийн газрыг дэмжигч хагас цэрэгжсэн бүлэглэлүүд[10]		 ОУАБТХ/ШД үе шат (2001–2021):
 Талибан Аль-Каида
Дэмжсэн:
Талибуудын хуваагдсан бүлэглэлүүд

ШД үе шат (2015–2021):

ИЛИУ–ХМ (2015 оноос)[32]
  • Узбекистаны Исламын хөдөлгөөн (2015 оноос)[33]
Командлагч болон удирдагчид
Жагсаалт
Жагсаалт
Цэргийн хүч

ОУАБТХ: 130,000+ (Хүчний оргил)[42]

Афганистаны Үндэсний Батлан Хамгаалах, Аюулгүй Байдлын Хүчин: 307,947 (Хүчний оргил, 2021 оны 1 сар)[43]

Шийдвэртэй дэмжлэг даалгавар: 17,178 (Хүчний оргил, 2019 оны 10 сар)[44]

Батлан ​​хамгаалахын гүйцэтгэгчид: 117,227 (Хүчний оргил, 2012 оны 2-р улирал)[45]

Афганистаны Исламын Эмират Улсын дээд зөвлөл: 3,000–3,500[46]

Хост хамгаалах хүчин: 3,000-10,000 (2018)[47]

Афганистан Талибан: 58,000-100,000
(2021 оны 2 сарын үед)[48]

ХИГ: 1,500–2,000+ (2014)[52]
Аль-Каида: 2016 онд ~300[53][54][55] (2001 онд ~ 3,000)[53]

Фидаи Махаз: 8,000 (2013)[39]

Исламын Улс ИЛИУ–ХМ: 3,500–4,000 (2018, Афганистанд)[56]
Хохирол

Афганистаны аюулгүй байдлын хүчин:
66,000–69,095 алагдсан[57][58]
Умардын Холбоо:
200 алагдсан[59][60][61][62][63]

Эвсэл:
Үхсэн: 3,579

Шархадсан: 23,536

  • АНУ: 20,713[65]
  • Их Британи: 2,188[66]
  • Канад: 2,071[67]

Гэрээ байгуулагч
Үхсэн: 3,917[58][68][69]
Шархадсан: 15,000+[68][69]

Нийт алагдсан: 76,591

Талибаны босогчид:
52,893 алагдсан[58] (2,000+ Аль-Каидагийн дайчин)[53]

ИЛИУ–ХМ:
2,400+ алагдсан[32]

Алагдсан энгийн иргэд: 70,000 [70]

Нийт алагдсан: 176,206 (Браун их сургууль)[71]
212,191+ (УММХ)[72]

a  Үргэлжлүүлсэн жагсаалтад 2014 оны 11 сарын байдлаар 200-аас цөөн цэрэг оруулсан улсууд багтсан.[73]

b  Үргэлжлүүлсэн жагсаалтад 2017 оны 5 сарын байдлаар 200-аас цөөн цэрэг оруулсан улсууд багтсан.[74]

Эшлэл

засварлах
  1. ↑ Пакистантай хил залгаа нутаг дэвсгэрүүд мөн өртсөн (Баруун хойд Пакистаны дайн) бөгөөд хэсэг хугацаанд АНУ нэгдсэн ажиллагааны театр (Афпак) гэж үздэг байв
  1. ↑ ""Тогтвортой эрх чөлөө" ажиллагаа түргэн баримтууд". CNN. Татаж авсан: 2017-07-11.
  2. ↑ Кросби, Рон (2009). NZSAS: The First Fifty Years. Viking. ISBN 978-0-67-007424-2.
  3. ↑ "Мэдээ – Шийдвэртэй дэмжлэг үзүүлэх эрхэм зорилго". Татаж авсан: 2015-10-04.
  4. ↑ "Үхэхэд бэлэн элит хүч". The Guardian. 2001-10-27.
  5. ↑ Невилл, Лей, Терроризмын эсрэг дайн дахь тусгай хүчин (ерөнхий цэргийн), Osprey Publishing, 2015 ISBN 978-1472807908, х.48
  6. ↑ "ОУАБТХ-ний Афганистан дахь үүрэг (2001-2014)".
  7. ↑ "Шийдвэртэй дэмжлэг даалгавар (ШДД): Гол баримт, тоо" (PDF).
  8. ↑ Олон эх сурвалж:
  9. ↑ 9.0 9.1 "Нутгийн эрх баригчид Шиндандын ажил хаялтад чимээгүй байна гэж шүүмжлэв". TOLOnews (англи хэлээр). 2020-01-11.
  10. ↑ https://www.washingtonpost.com/world/cia-backed-afghan-militias-fight-a-shadow-war/2015/12/02/fe5a0526-913f-11e5-befa-99ceebcbb272_story.html
  11. ↑ Талибуудын шинэ удирдлага Аль-Каида бүлэглэлтэй холбоотон болсон, The Long War Journal, 2015-07-31
  12. ↑ Хардаха, Раши (2021-07-24). "Аль-Каида талибуудын хамгаалалт дор үйл ажиллагаагаа явуулж байна: НҮБ-ын тайлан". www.indiatvnews.com (англи хэлээр). Татаж авсан: 2021-09-14.
  13. ↑ "Талибанчууд Кундуз хот руу дайрчээ". The Long War Journal. Татаж авсан: 2015-09-30.
  14. ↑ "Төв Азийн бүлгүүд дэлхийн жихадыг хэн удирдах асуудлаар хуваагдав". The Long War Journal. 2015-08-24. Татаж авсан: 2015-08-27.
  15. ↑ "Лашкар-е-Жангви гэж хэн бэ?". VOA News. 2016-10-25. Татаж авсан: 2017-06-02.
  16. ↑ "ИУ Афганистан дахь Пакистаны Талибан бүлэглэлд террорист халдлагуудыг "шилжүүлэг" өгсөн: НҮБ-ын тайлан". Newsweek. 2017-08-15.
  17. ↑ Олон эх сурвалж:
  18. ↑ Патрикаракос, Дэвид (2021-08-25). "Талибанчууд засгийн эрхийг авсан даруйд Иран ялсан | The Spectator". www.spectator.co.uk (англи хэлээр).
  19. ↑ Олон эх сурвалж:
  20. ↑ Жамал, Умаир (2020-05-23). "Энэтхэг-Талибаны хэлэлцээрт Пакистаны байр суурийг ойлгох нь". The Diplomat.
  21. ↑ Фармер, Бен (2020-08-26). "Пакистан талибуудыг Афганистаны засгийн газартай хэлэлцээрээ үргэлжлүүлэхийг уриалав". The National.
  22. ↑ Олон эх сурвалж:
  23. ↑ Нурзай, Рошан; Сахинкаяа, Эзел; Гул Сарван, Рахим (2020-07-03). "Афганистаны хууль тогтоогчид: Оросын талибуудад дэмжлэг үзүүлдэг нь нууц биш". VOA (англи хэлээр).
  24. ↑ "ОХУ-ын Элчин сайд Москваг талибуудыг дэмжиж байгааг үгүйсгэв". Ройтерс (англи хэлээр). 2016-04-25.
  25. ↑ "Хаан Афганистаны засгийн газрыг албан ёсоор дэмжиж байгаа ч Саудын Араб Талибаныг санхүүжүүлж байна". Нью-Йорк таймс. 12 June 2016-06-12. {{cite news}}: Check date values in: |date= (help)
  26. ↑ Рамани, Самуел (2017-09-07). "Саудын Араб талибуудаас холдсоны ард юу байна вэ?". thediplomat.com.
  27. ↑ "Катарын бохир гар". National Review. 2017-08-03.
  28. ↑ "Саудын Арабт Катар талибуудыг дэмжиж байгааг нотлох баримт бий: Элч". Pajhwok Afghan News. 2017-08-07.
  29. ↑ "Хятад Афганистаны дайчдад АНУ-ын цэргүүд рүү довтлоход урамшуулал санал болгов". Deutsche Welle. 2020-12-31.
  30. ↑ Гитлсон, Бен (2021-01-01). "Хятад Америкийн цэргүүдэд шагнал урамшуулал санал болгосон гэх батлагдаагүй мэдээллийг АНУ шалгаж байна". ABC7 Сан-Франциско (англи хэлээр). Хятадын ГХЯ-ны хэвлэлийн төлөөлөгч Ван Вэнбин пүрэв гарагт уг буруутгалыг няцааж, "Хятадын эсрэг гүтгэлэг" нь "бүрэн утгагүй" бөгөөд "хуурамч мэдээ" гэжээ.
  31. ↑ Род Нордланд (2012-05-19). "Афганистанд шинэ бүлэг терроризмын кампанит ажлыг эхлүүлэв". Нью-Йорк таймс. Татаж авсан: 2021-06-25.
  32. ↑ 32.0 32.1 Сэлдин, Жефф (2017-11-18). "Афганистаны албаны хүмүүс: Исламын улс бүлэглэлийн дайчид Афганистанд хоргодох газар хайж байна". VOA News. ISSN 0261-3077. Татаж авсан: 2017-11-18.
  33. ↑ "Афганистан дахь Исламын улс бүлэглэлийн өсөлтийн талаархи тойм". AP NEWS (англи хэлээр). 2019-08-19.
  34. ↑ Гиббонс-Нефф, Томас; Каценберг, Лорен (2021-08-30). "АНУ-ын арми нүүлгэн шилжүүлэлтээ дуусгаж, Афганистанд эрин үе дуусч байна". Нью-Йорк таймс (америк-англи хэлээр). ISSN 0362-4331. Татаж авсан: 2021-08-30.
  35. ↑ Сүүлийн цэргүүд Афганистанаас гарч, Америкийн хамгийн урт дайныг дуусгав 8 сарын 30, 2021. AP News.
  36. ↑ Олон эх сурвалж:
  37. ↑ Хан, Тахир (2021-05-16). "Босогчдын талибуудын удирдагч халдлага үйлдсэнээс хэд хоногийн дараа шархны улмаас нас баржээ". Daily Times.
  38. ↑ "'Афганистаны Талибаны удирдагч Мулла Омар нас баржээ'". The Express Tribune. 2015-07-29. Татаж авсан: 2015-07-29.
  39. ↑ 39.0 39.1 "Мулла Нажибулла: Талибуудын хувьд хэтэрхий радикал". Newsweek. 2013-08-30. Татаж авсан: 2015-08-22.
  40. ↑ "Исламын Улс-Хорасан Муж бүлэглэлийн шинэ удирдагч хэн бэ?". Lawfare. September 2, 2020.
  41. ↑ Шализи, Хамид (2018-04-07). "Афганистаны агаарын цохилтод Исламын Улс бүлэглэлийн командлагч амь үрэгджээ" – via www.reuters.com.
  42. ↑ "ОУАБТХ-ний Афганистан дахь үүрэг (2001-2014)". НАТО. 2022-05-30. Татаж авсан: 2023-07-17.
  43. ↑ "2021 оны 7 сарын 30-ны өдрийн Конгресст улирлын тайлан" (PDF). Sigar. 2021-07-30. Татаж авсан: 2023-07-20.
  44. ↑ "НАТО ба Афганистаны ШДД-ын тавцангийн архив". НАТО. Татаж авсан: 2023-07-17.
  45. ↑ Питерс, Хайди (2021-02-22). "Department of Defense Contractor and Troop Levels in Afghanistan and Iraq: 2007-2020"" (PDF) (англи хэлээр). Татаж авсан: 2023-07-17.
  46. ↑ Мэттью Дюпи (2018). "Улаан дээр улаан: Афганистан дахь босогчдын хүчирхийлэлд дүн шинжилгээ хийх нь". Терроризмтой тэмцэх төв. Татаж авсан: 2018-02-18.
  47. ↑ Мужиб Машал (2018-12-31). "ТТГ-ын Афганистаны хүчин хүчирхийлэл, уур хилэнгийн ул мөр үлдээж байна". Нью-Йорк таймс.
  48. ↑ Жулиа Холлингсворт. "Талибанчууд хэн бэ, тэд яаж Афганистаныг ийм хурдан хяналтандаа авсан бэ?". CNN. Татаж авсан: 2023-07-16.
  49. ↑ Расслер, Дон; Вахид Браун (2011-07-14). "Хаккани холбоо ба Аль-Каидагийн хувьсал" (PDF). Harmony Program. Терроризмтой тэмцэх төв. Татаж авсан: 2011-08-02.
  50. ↑ "Сиражуддин Хаккани Вазиристан мужид АНУ руу дайрахаар зүрхлэв". Tribune. Reuters. 2011-09-24. Татаж авсан: 2014-04-10.
  51. ↑ Перлес, Жэйн (2009-12-14). "АНУ Пакистаныг няцаав". Нью-Йорк таймс.
  52. ↑ "Барууны ухралтын дараах Афганистан". Google books. 2015-01-16. Татаж авсан: 2015-08-13.
  53. ↑ 53.0 53.1 53.2 "Афганистанд Аль-Каида талибуудтай илүү нягт хамтран ажиллаж байна гэж Пентагон мэдэгдэв". Вашингтоны шуудан. 2016-05-06.
  54. ↑ Билл Рожио (2011-04-26). "Одоо Афганистанд Аль-Каида бүлэглэлийн хэдэн гишүүн үлдсэн бэ? – Threat Matrix". Long War Journal. Archived from the original on 2014-07-06. Татаж авсан: 2014-04-10.
  55. ↑ "Афганистан дахь Аль-Каида бүлэглэл эргэн ирэхийг оролдож байна". Вашингтоны шуудан. 2012-10-21. Archived from the original on 2013-12-10. Татаж авсан: 2014-04-10.
  56. ↑ "S/2018/705 - E - S/2018/705 -Desktop". undocs.org.
  57. ↑ "Ядарч, хаягдсан: Афганистаны арми яагаад сүйрэв". The Express Tribune. 2021-09-07.
  58. ↑ 58.0 58.1 58.2 Иш татахад гарсан алдаа: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named WatsonBrown2022
  59. ↑ "Шинэ Кундузын тулалдаанд олон хүн амь үрэгдэв". Fox News. 2001-11-26. Татаж авсан: 2008-10-02.
  60. ↑ Морелло, Кэрол; Лоб, Вернон (2001-12-06). "Нөхөрсөг галаар 3 америкийн цэрэг алагдав". Post-Gazette. Татаж авсан: 2008-10-02.
  61. ↑ Терри Маккарти/Кундуз (2001-11-18). "Талибуудын отолтонд өртсөний дараа бүслэлтийн тогтворгүй байдал". Time. Archived from the original on 2012-05-30. Татаж авсан: 2008-10-02.
  62. ↑ Жон Пайк (2001-12-09). ""Америкийн дуу хоолой" агентлагийн мэдээ". Globalsecurity.org. Татаж авсан: 2010-02-09.
  63. ↑ "АНУ-ын бөмбөгдөлт газар тариалангийн тосгоныг устгав". Rawa.org. Татаж авсан: 2010-02-09.
  64. ↑ "Афганистаны статистик: Их Британийн нас баралт, хохирогчид, даалгаврын зардал, дүрвэгсэд" (PDF). Төлөөлөгчдийн танхим. Татаж авсан: 2020-08-18.
  65. ↑ "АНУ-ын БХЯ-ны ХОХИРОЛЫН БАЙДАЛ" (PDF). АНУ-ын Батлан ​​хамгаалах яам. {{cite web}}: zero width space character in |website= at position 15 (help)
  66. ↑ "Афганистан дахь Их Британийн цэргийн болон энгийн иргэдийн тоо (2001 оны 10 сарын 7-оос 2014 оны 11 сарын 30 хүртэл)" (PDF). www.gov.uk. Татаж авсан: 2017-06-28.
  67. ↑ "Афганистаны даалгаварт 2000 гаруй канад хүн шархадсан: тайлан". National Post. Татаж авсан: 2012-02-01.
  68. ↑ 68.0 68.1 "АНУ-ын Хөдөлмөрийн яам – Ажилчдын нөхөн олговрын хөтөлбөрүүдийн алба (OWCP) – Батлан ​​хамгаалахын үндсэн хуулийн хэрэг явдлыг үндэстний хураангуй". Dol.gov. Татаж авсан: 2011-08-02. {{cite web}}: zero width space character in |title= at position 86 (help)
  69. ↑ 69.0 69.1 Т. Кристиан Миллер (2009-09-23). "АНУ-ын Засгийн газрын хувийн гэрээт ажилчдын нас баралт, бэртэл гэмтэл". Pro Publica. Татаж авсан: 2011-08-02.
  70. ↑ "Афганистаны энгийн иргэд | Costs of War". The Costs of War (англи хэлээр). Татаж авсан: 2024-09-23.
  71. ↑ "Costs of War тоо баримт". Ватсоны институт, Браун их сургууль.
  72. ↑ "УММХ - Уппсалагийн мөргөлдөөний мэдээллийн хөтөлбөр". www.ucdp.uu.se.
  73. ↑ "Олон улсын аюулгүй байдалд туслах хүчин (ОУАБТХ): Гол баримт, тоо" (PDF).
  74. ↑ "Шийдвэртэй дэмжлэг даалгавар (ШДД): Гол баримт, тоо" (PDF).
"https://mn.wikipedia.org/w/index.php?title=Загвар:Афганистаны_дайн_(2001–2021)_инфобокс&oldid=799667"-с авсан