«Серби» зэрэг үгсийг энд холбон амарчлав. Мөн үгс бас «Серби үндэстэн»-г илтгэнэ.


Серби Улс (сер. Србија, Srbija), албан ёсоор Бүгд Найрамдах Серби Улс (сер. Република Србија, Republika Srbija) нь Төв, Зүүн Өмнөд Европт орших улс юм. Балканы хойгийн төв хэсэгт оршино. Хойд талаараа Унгар; зүүн талаараа Румын, Болгар; өмнө талаараа Умард Македон, Албани[7]; баруун талаараа Хорват, Босни ба Херцеговина, Монтенегро улсуудтай хиллэнэ. Нийслэл Белград хотыг 2006 онд "Ирээдүйн Өмнөд Европын нийслэл" болгон хөгжүүлэхээр тодорхойлжээ[8]. Далайд гарцгүй орон хэдий ч Серби улс нь Дунай, Сава, Тисца голууд болон тэдгээрийг холбосон сувгуудаар 2,000 км урт усан замыг хянадаг[9] бөгөөд тэдгээрээр дамжин Европын сувгуудийн сүлжээ, улмаар Хойд тэнгис, Хар тэнгистэй холбогддог байна[10].

Бүгд Найрамдах Серби Улс
ᠪᠦᠬᠦᠳᠡ
ᠨᠠᠢᠷᠠᠮᠳᠠᠬᠤ
ᠰᠡᠷᠪᠢ
ᠤᠯᠤᠰ
Република Србија
Flag of
Сербийн төрийн далбаа
Сербийн төрийн сүлд of
Сербийн төрийн сүлд
Төрийн дуулал: Сербийн төрийн дуулал
Serbia in Europe (claimed hatched).svg
НийслэлБелград
Албан ёсны хэлСерби хэл1
Төр засагПарламентын Бүгд Найрамдах Улс
Парламентын ардчилсан дэглэм
• Төрийн тэргүүн
Ерөнхийлөгч
Александр Вучич
• Засгийн тэргүүн
Ерөнхий сайд
Ана Брнабич
Байгуулагдсан
• Үйл
1867 оны 3 сарын 25 Тусгаар тогтнол
1878 оны 7 сарын 13 Олон улсад хүлээн зөвшөөрсөн1835 оны 2 сарын 15 Анхны Үндсэн хууль
2006 оны 6 сарын 5 өнөөгийн Парламентын Бүгд Найрамдах Улсын хэлбэрээр
Газар нутаг
• Нийт
88.3612(110.) км²
77.4743(115.) км2
Хүн ам
• Тооцоо
7.057.666[1] (2016 оны хүн амын тооллого)3
• Өсөлт
−0,46 %[2]
• Нягтаршил
91,103/км2
ДНБ (ХАЧТ)тооцоо
• Нийт
  • Нийт (нэрлэсэн)
  • Нийт (ХАЧХ)
  • ДНБ/Хүн ам (нэрл.)
  • ДНБ/Хүн ам (ХАЧХ)
ДНБ (нэрлэсэн)тооцоо
• Нийт
2017[4]
  • 41,47 сая $ (88.)
  • 105,45 сая $ (81.)
  • 5.899 $ (91.)
  • 15.000 $ (86.)* Нийт (нэрлэсэн)
  • Нийт (ХАЧХ)
  • ДНБ/Хүн ам (нэрл.)
  • ДНБ/Хүн ам (ХАЧХ)
ХХИ 0,776 (66.) (2016)[5]
Error: Invalid HDI value
Мөнгөний нэгжДинар (RSD)
Цагийн бүсUTC+1 ТЕЦ
UTC+2 ТЕЗЦ (гуравдугаар
сараас аравдугаар сар хүртэл)
Утасны томьёо+381
ISO 3166 кодRS, SRB, 688
Домэйн нэр.rs und .срб[6]

Хэдэн зууны туршид Өрнө, Дорнын соёлын уулзварт орших, хожим Сербийн Эзэнт улс гэж нэрлэгдэх болсон хүчирхэг вант улс Балканы хойгийн ихэнхийг захирч байлаа. Сербичүүдийн улс 16-р зууны дундуур мөхөж, эхлээд орон нутгийн феодалууд, Османы Эзэнт Гүрэн, Венеци, Унгарын вант улс, сүүлд Австрийн Эзэнт улсын захиргаанд орж байлаа. 1817 онд Османы захиргаан дор байсан тус улсад гарсан хувьсгал амжилттай болж, Сербийн гүнлиг бий болов. Тэр нь Төв болон Зүүн Европ дахь анхны үндэстэн-улс байсан юм[11]. Тус улсын тусгаар тогтнол олон улсад 1878 онд л хүлээн зөвшөөрөгджээ. 1912 онд Косовог Османы эзэнт гүрнээс эргүүлж авсан байна[12].

Тус орны одоогийн хил нь Дэлхийн хоёрдугаар дайны дараа бий болсон Холбооны Бүгд Найрамдах Социалист Югослав Улсын үед бүрэлджээ. 1990-ээд оны эхээр эхэлсэн Югославын задрал үргэлжилсээр 2006 онд Монтенегрогийн тусгаар тогтнолын тунхаглал зарлагдсанаар Серби үндэстний тусгаар улс бий болов. Серби улс нь Нэгдсэн Үндэстний Байгууллага, Европын Аюулгүй Байдал Хамтын Ажиллагааны Байгууллага, Европын Зөвлөлийн гишүүн улс болно. Мөн цэрэг армийн хувьд төвийг сахисан улс болох тус улс нь Европын Холбоонд элсэх боломжтой орнуудын нэг юм[13].

2008 оны 2 сард Косовогийн парламент Сербиэс тусгаарлаж буйгаа зарласан. Серби нь Косовог НҮБ-ын Аюулгүйн Зөвлөлийн 1244-р тогтоолын дагуу байгуулсан түр захиргаагаар удирдуулж буй, өөрийн орны өмнөд хэсгийн муж гэж үздэг. Иймээс Сербийн засаг захиргаа, мөн Нэгдсэн Үндэстний Байгууллагын Аюулгүйн Зөвлөл нь Косовогийн тусгаар тогтнолыг хүлээн зөвшөөрөөгүй. Харин олон улсын хувьд энэ асуудлын талаар санал хуваагдмал байгаа бөгөөд одоогийн байдлаар НҮБ-ын гишүүн 192 орны 60 нь Косовогийн тусгаар тогтнолыг хүлээн зөвшөөрөөд байгаа.

Цахим холбоосЗасварлах

  Commons: Серби – Викимедиа зураг, бичлэг, дууны сан
Wiktionary: Серби – Энэ үгийг тайлбар толиос харна уу

ЭшлэлЗасварлах