Википедиа

Оросууд

Оросууд (орос. олон тоонд-русские) — Орос улсын үндсэн хүн ам, Слав хэл-угсааны ард түмэн, 100-110 сая орчим хүнтэй үндэстэн. ОХУ-ын Үндсэн хуулиар оросууд бол улс бүрдүүлэч ард түмэн гэж тодорхойлсон байдаг.

Оросууд
русские
Нийт хүн ам
ойр. 135 сая [баримт хэрэгтэй]
Томоохон хүн амтай бүс нутаг
 Орос   105,620,179 (2021)[1]
 Германойролц. 7,500,000
(үүнд Оросын Еврейчүүд, Оросын Германчууд багтана)[2][3][4]
 Украин7,170,000 (2018) (Крымыг оруулан)[5]
 АНУ3,072,756 (2009)
(үүнд Оросын Еврейчүүд, Оросын Германчууд багтана)[6]
 Казахстан2,983,317 (2024 оны засгийн газрын тооц.)[7]
 Узбекистан720,324 (2019)[8]
 Беларусь706,992 (2019)[9]
 Канад622,445 (2016)[10]
Бусад улс орнууд
 Латви454,350 (2022)[11]
 Киргиз352,960 (2018)[12]
 Франц200,000[13]-500,000[13][14]
 Эстони315,252 (2021)[15]
 Аргентин300,000 (2018)[16]
 Молдав201,218 (2014)[17]
 Бразил200,000 (2018)
(Оросын иргэд, Оросын удам угсаа)[18]
 Туркменистан150,000 (2012)[19]
 Литва129,797 (2017)[20]
 Итали120,459[21]
 Азербайжан119,300 (2009)[22]
 Финланд90,801 (2020)[23]
 Испани72,234 (2017)[24]
 Турк50,000–100,000
(2019)[25][26]
 Австрали67,055 (2006)[27]
 Польш40,000 (2019)[28]
 Румын36,397 (2002)
(Липованчууд)[29]
 Чех35,759 (2016)[30]
 Тажикистан35,000 (2010)[31]
 Өмнөд Солонгос30,098 (2016)[32]
 Гүрж26,453 (2014)[33]
 Унгар21,518 (2016)[34]
 Швед20,187 (2016)[35]
 Хятад15,609 (2000)[36]
 Болгар15,595 (2002)[37]
 Армени14,076 (2022)[38]
 Грек13,635 (2002)<[39]
 Серби10,486 (2021)[40]
 Энэтхэг6,000–15,000 (2011)[41]
 Словак8,116 (2021)[42][43]
 Дани7,686 (2019)[44]
 Шинэ Зеланд5,979 (2013)<[45]
Хэлнүүд
Орос хэл
Шашин
Голдуу Үнэн алдартны шашин (Оросын үнэн алдартны сүм), цөөнх нь шашингүй
Холбоотой угсаатны бүлэг
Бусад Зүүн Славууд (Беларусьчууд, Украинчууд, Русинчууд)[46]

Оросуудын Монгол нэр

засварлах

Буриад хэлээр оросууд „мангад“ (ᠮᠠᠩᠭᠤᠳ) гэж гэдэг байсан. Энэхүү үгийн утга мангас вэ. Өнөөдрийн албан ёсны нэр төвийг сахисан „орос“ гэж өөрчлөсөн байна.

Хүний тоо

засварлах

ОХУ-ын хүн амын 2010 оны тооллогоор 77,8% болох 111 сая хүн Орос үндэстэн гэдгээ мэдүүлсэн.[47][48] Үүнээс гадна ЗХУ-ын бүрэлдэхүүнд байж байгаад тусгаар тогтносон Европын Украин, Беларусь, Латви, Эстони, Литва, Молдав, Азийн Казахстан, Узбекистан, Киргиз, Туркменистан зэрэг арваад улсад оросууд мэдэгдэхүйц олноор байдаг. Америк, Канад, Бразил, Герман руу цагаачилсан хүний тоо цөөнгүй. Ингээд харвал дэлхий даяар багадаа 112 сая,[49] ихдээ 150 сая,[50] дунджаар 133 сая[51] орос хүн амьдарч байна.

Хэл бичиг

засварлах

Оросууд орос хэлээр хэлэлцдэг. Эрдэмтэд орос хэлийг төрөл гарлаар нь Энэтхэг-Европ хэлний язгуурын Слав салбар, тэр дотроо беларусь, украин хэлний хамтаар Зүүн Слав бүлэгт хамааруулж ангилсан. Орос цагаан толгойд кирилл үсгээс гаралтай Аа Бб Вв Гг Дд Ее Ёё Жж Зз Ии Й й Кк Лл Мм Нн Оо Пп Рр Сс Тт Уу Фф Хх Цц Чч Шш Щщ Ъъ Ыы Ьь Ээ Юю Яя гэсэн нийт 33 үсэг ордог.

Нэмж унших

засварлах

Зураг

засварлах

Зүүлт, тайлбар

засварлах
  1. ↑ "Национальный состав населения". Холбооны улсын статистикийн алба. Архивласан огноо 2022-12-30. Татаж авсан: 2025-06-05.
  2. ↑ "Migration und Integration" (PDF). Эх хувилбараас (PDF) архивласан: 2019-01-19. Татаж авсан: 2025-06-05.
  3. ↑ "Regarding Upcoming Conference on Status of Russian Language Abroad". ОХУ-ын Гадаад хэргийн яам. Эх хувилбараас архивласан: 2015-12-23. Татаж авсан: 2025-06-05.
  4. ↑ "Regarding Upcoming Conference on Status of Russian Language Abroad". ОХУ-ын Гадаад хэргийн яам. Эх хувилбараас архивласан: 2015-12-23. Татаж авсан: 2025-06-05.
  5. ↑ "Державна служба статистики України". Ukrstat.gov.ua. Архивласан огноо 2013-01-23. Татаж авсан: 2025-06-05.
  6. ↑ "American FactFinder – Results". Data Access and Dissemination Systems (DADS). Эх хувилбараас архивласан: 2020-02-12. Татаж авсан: 2025-06-05.
  7. ↑ https://stat.gov.kz/api/iblock/element/178068/file/en/
  8. ↑ "Permanent population by national and / Or ethnic group, urban / Rural place of residence". Эх хувилбараас архивласан: 2023-02-02. Татаж авсан: 2025-06-05.
  9. ↑ "National composition of the population. The Republic of Belarus statistical bulletin" (PDF). belstat.gov.by. Минск. 2020. Эх хувилбараас (PDF) архивласан: 2021-04-20.
  10. ↑ "Тооллогын танилцуулга, 2016 оны тооллого". statcan.gc.ca. 2017-02-08. Архивласан огноо 2018-12-10. Татаж авсан: 2025-06-05.
  11. ↑ Латвийн Нийгмийн статистикийн хэлтэс. "Pastāvīgo iedzīvotāju etniskais sastāvs reģionos un republikas pilsētās gada sākumā". Архивласан огноо 2023-09-28. Татаж авсан: 2025-06-05.
  12. ↑ "Archived copy". Эх хувилбараас архивласан: 2018-12-27. Татаж авсан: 2025-06-05.{{cite web}}: CS1 maint: archived copy as title (link)
  13. ↑ 13.0 13.1 "La communauté russe en France est "éclectique"". Эх хувилбараас архивласан: 2019-11-22. Татаж авсан: 2025-06-05.
  14. ↑ "communauté russe en France" (PDF). Эх хувилбараас (PDF) архивласан: 2019-04-12. Татаж авсан: 2025-06-05.
  15. ↑ "Population by Sex, Ethnic Nationality and County, 1 January. Administrative Division as at 01.01.2018". Эх хувилбараас архивласан: 2019-06-11. Татаж авсан: 2025-06-05.
  16. ↑ "Los rusos en Argentina constituyen la mayor comunidad de Latinoamérica – Edición Impresa – Información General". Эх хувилбараас архивласан: 2021-10-19. Татаж авсан: 2025-06-05.
  17. ↑ "2014 оны Молдавын хүн амын тооллого". Молдавын Үндэсний Статистикийн Товчоо. Архивласан огноо 2021-10-16. Татаж авсан: 2025-06-05.
  18. ↑ "Contra país estagnado, comunidade russa foge e se estabelece no Brasil". R7.com (португал хэл (Бразил) хэлээр). Эх хувилбараас архивласан: 2022-05-28. Татаж авсан: 2025-06-05.
  19. ↑ "Русские в Туркмении: люди второго сорта | Журнал РЕПИН.инфо". Эх хувилбараас архивласан: 2019-01-19. Татаж авсан: 2025-06-05.
  20. ↑ "Gyventojų pagal tautybę dalis, palyginti su bendru nuolatinių gyventojų skaičiumi". osp.stat.gov.lt. Архивласан огноо 2017-08-13. Татаж авсан: 2025-06-05.
  21. ↑ "2006 оны тооллого". Эх хувилбараас архивласан: 2013-08-14. Татаж авсан: 2025-06-05.
  22. ↑ "Бүгд Найрамдах Азербайжан Улсын Статистикийн Хороо". azstat.org. Эх хувилбараас архивласан: 2012-01-07.
  23. ↑ "Befolkning 31.12. Efter Område, Bakgrundsland, Kön, År och Uppgifter". Эх хувилбараас архивласан: 2022-03-30. Татаж авсан: 2025-06-05.
  24. ↑ "Población extranjera por Nacionalidad, comunidades, Sexo y Año". INE. Архивласан огноо 26 April 2019. Татаж авсан: 2025-06-05.
  25. ↑ "МИД России | 12/02/2009 | Интервью Посла России в Турции В.Е.Ивановского, опубликованное в журнале "Консул" № 4 /19/, декабрь 2009 года". Mid.ru. Эх хувилбараас архивласан: 2016-01-02. Татаж авсан: 2025-06-05.
  26. ↑ "Türkiye'deki Rus Sayısı Belli Oldu. (Turkish)". Yeni Akit. Архивласан огноо 2019-03-28. Татаж авсан: 2025-06-05.
  27. ↑ "Австралийн статистикийн товчоо". Abs.gov.au. Архивласан огноо 2011-02-23. Татаж авсан: 2025-06-05.
  28. ↑ "Immigrant and Emigrant Populations by Country of Origin and Destination". Цагаачлалын бодлогын хүрээлэн. 2014-02-10. Архивласан огноо 19 March 2022. Татаж авсан: 2025-06-05.
  29. ↑ Informatii utile | Agentia Nationala pentru Intreprinderi Mici si Mijlocii (2002 оны тооллого) (Румын хэлээр)
  30. ↑ "(number of foreigners in the Czech Republic)" (PDF) (чех хэлээр). 2016-12-31. Архивласан огноо 2019-04-12. Татаж авсан: 2025-06-05.
  31. ↑ "Доля титульной национальности возрастает во всех странах СНГ, кроме России". Архивласан огноо 2018-10-24. Татаж авсан: 2025-06-05.
  32. ↑ "출입국·외국인정책 통계월보". 출입국·외국인정책 본부 이민정보과. Архивласан огноо 2017-01-02. Татаж авсан: 2025-06-05.
  33. ↑ "Total population by regions and ethnicity". Эх хувилбараас архивласан: 2016-08-08. Татаж авсан: 2025-06-05.
  34. ↑ Vukovich, Gabriella (2018). Mikrocenzus 2016 – 12. Nemzetiségi adatok [2016 microcensus – 12. Ethnic data] (PDF) (мажар хэлээр). Будапешт: Унгарын статистикийн төв газар. ISBN 978-963-235-542-9. Архивласан (PDF) огноо 2022-10-09. Татаж авсан: 2025-06-05.
  35. ↑ "Utrikes födda efter födelseland, kön och år". www.scb.se. Statistiska Centralbyrån. Татаж авсан: 2025-06-05.[permanent dead link]
  36. ↑ "(2000 оны тооллого)". Stats.gov.cn. Эх хувилбараас архивласан: 2018-08-26. Татаж авсан: 2025-06-05.
  37. ↑ "(2002 оны тооллого)". Nsi.bg. Архивласан огноо 2019-01-07. Татаж авсан: 2025-06-05.
  38. ↑ "The Main Results of RA Census 2022, trilingual / Бүгд Найрамдах Армени Улсын Арменийн Статистикийн алба". www.armstat.am. Татаж авсан: 2025-06-05.
  39. ↑ "rcnk.gr". 2020.[үхмэл линк]
  40. ↑ "ПОПИС 2022 - еxcел табеле | О ПОПИСУ СТАНОВНИШТВА". Татаж авсан: 2025-06-05.
  41. ↑ "Центральная избирательная комиссия Российской Федерации". www.foreign-countries.vybory.izbirkom.ru. Эх хувилбараас архивласан: 2021-10-09. Татаж авсан: 2025-06-05.
  42. ↑ "SODB2021 – Obyvatelia – Základné výsledky". www.scitanie.sk. Архивласан огноо 2022-05-31. Татаж авсан: 2025-06-05.
  43. ↑ "SODB2021 – Obyvatelia – Základné výsledky". www.scitanie.sk. Архивласан огноо 2022-07-15. Татаж авсан: 2025-06-05.
  44. ↑ "Statistics Denmark 2019 K4: Russian". Данийн статистикийн газар. Архивласан огноо 2020-06-02. Татаж авсан: 2025-06-05.
  45. ↑ "Census ethnic group profiles: Russian". Stats NZ. 2013. Эх хувилбараас архивласан: 2017-08-04. Татаж авсан: 2025-06-05.
  46. ↑ Балановский, Олег; Роци, Сиири; Пшеничнов, Андрей; Кивисильд, Томас; Чурносов, Михаил; Евсеева, Ирина; Почешхова, Эльвира; Болдырёва, Маргарита; Янковский, Николай; Балановска, Елена; Виллемс, Ричард (2008). "Two sources of the Russian patrilineal heritage in their Eurasian context". Хүний генетикийн Америкийн сэтгүүл. 82 (1): 236–50. doi:10.1016/j.ajhg.2007.09.019. PMC 2253976. PMID 18179905.
  47. ↑ Иш татахад гарсан алдаа: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named этнорф2010
  48. ↑ "Всероссийская перепись населения 2002 г. Национальный состав". Эх хувилбараас архивласан: 2020-01-09. Татаж авсан: 2012-11-12.
  49. ↑ "Фонд содействия объединения русского народа «Русские»: Сколько русских живёт в России и на Земле?". Эх хувилбараас архивласан: 2012-04-01. Татаж авсан: 2012-11-12.
  50. ↑ Институт Русского зарубежья. Портал «Россия и соотечественники»: Нас 150 миллионов
  51. ↑ Иш татахад гарсан алдаа: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named JoshuaProject

Цахим холбоос

засварлах
  Commons: Оросууд – Викимедиа дуу дүрсний сан
"https://mn.wikipedia.org/w/index.php?title=Оросууд&oldid=820851"-с авсан