Оросын түүх

Оросын түүх нь 6-7-р зууны үед Зүүн Европын тал руу нүүж ирсэн Зүүн Славуудын овог аймгуудаас эхтэй. Дараа нь Орос, Украин, Беларусь гэж хуваагдсан. Тус улсын түүхийг хэд хэдэн үе шатанд хуваадаг: эртний (төрийн өмнөх) үе (МЭ 9-р зууны хоёрдугаар хагас хүртэл), Киевийн Русь (882-1240) Москвагийн Их Вант Улс (1283–1547), Оросын хаант улс (1547–1721), Оросын эзэнт гүрний үе (1721-1917), Зөвлөлтийн үе (1917-1991), орчин үеийн Оросын Холбооны улс (1991 оноос өнөөг хүртэл).

Эрт үе

Археологийн соёлуудын тархалт

3-4-р зуун

Славян гаралтай оросууд дараагийн зуунуудад зүүн зүгт байсан газрыг аажимаар эзэлжээ. Беларусийн хойд нутагт байсан латви, литвачуудын зарим хэсэг нь славянд уусчээ. 500-аад оны үед Москва хот орчим фин-угоруудын нутаг байв.

МЭӨ 2000-3000 жилийн өмнөх индо-европчуудын нүүдэл

700-аад оны сүүл үед славянчууд Украиний төв, умард хэсэг, Беларусийн өмнөд хэсэг, Орос, Украин, Беларусийн хил дагуух багахан нутагт байв

Славянчууд 8-9-р зуунд

VII-XII зууны зүүн слав аймгууд: волынян, цагаан хорват, Древлян, Дрегович дулеб, кривич, полян, полочан, радимич, северян, словени, тиверцы, улич, вятич, бужане, Доны слав, червян, болоховчууд.

Дундад зуун

Киевийн Русь (882-1240)

1054-1132 он	1015-1113 он	Газар нутгийн тэлэлт (1015-1113 он)
1237 он	Киевийн Русь, түүний хараат харь овог аймгууд (перм, ненец , манси) 1237 он	1220 он	1250 он

Эрт үед оросууд одоогийн Оросын нутагт бараг амьдардаггүй баруун зүгт байв. Сибирь, тундр, Украинаас Ижил мөрөн, Уралын нуруу хүртэл байсан олон үндэстнүүд Киевийн Русь улсын үеэс оросуудад уусч алга болжээ. Украин, Беларусьд байсан оросууд Төв Оросын нутгийг Киевийн улсын үед эзэмшиж эхэлсэн байна.

Москвагийн Их Вант Улс (1283–1547)

Үндсэн өгүүлэл: Москвагийн Вант Улс

1300-1462 онд өргөжин тэлсэн нь

1462 он

Орчин үе

Оросын хаант улс (1547–1721)

1533-1896 он

1500-1700 он

1500-1800 онд Оросын хил Ока голоос Хар тэнгис хүртэл тэлжээ

Амар мөрний хавийн нутаг, 17-р зуун

Хаант Оросын 16-19-р зууны байлдан дагууллын үед Оросын нутаг ихээхэн өргөжсөн байна. Энэ үед Ижил мөрөн хүртэл байсан олон үндэстэн уусан мөхсөн байна. Дундад зууны үед Ижилээс зүүн тийш Сибирийн үндэстнүүд, тундр орчим фин-угорууд байсан ба 15-18-р зуунд Казанийн ханлиг (1445-1442), Крымын ханлиг (1443-1783), Астраханийн ханлиг (1460-1556) дараалан эзлэгджээ. Ижилээс зүүн, зүүн хойд болон хойд зүгт үндэсний цөөнхүүдийн олон тооны өөртөө засах улс, тойргууд байдаг. Одоо тундраас урагш, Ижилээс баруун тийш, Кавказийн бүс нутгаас хойш сая орчим км2 нутагт 143 сая хүн амын тал нь (орос голдуу) төвлөрсөн байна.

Оросын эзэнт гүрэн (1721–1917)

20-р зууны эхний Төв Оросын хүн ам

Кавказчууд, Төв Азийн узбекчүүд, туркменчүүд, тажикууд 19-р зуунд эзлэгджээ.

Зөвлөлт (1917-1991)

Дэлхийн хоёрдугаар дайн

1939 онд Зөвлөлт Финландыг эзлэхээр довтолж ялагджээ.

ОХУ

1991 онд Зөвлөлт задарсны дараа Оросын нутаг 22 сая км байсан нь 17 сая км2 болжээ.

Мөн үзэх

 Commons: Category:History of Russia – Викимедиа зураг, бичлэг, дууны сан

 Commons: Оросын газрын зураг – Викимедиа зураг, бичлэг, дууны сан

• Газрын зургууд

Зураг

• 
  Зүүн Европын тэгш өндөрлөг
• 
  Алс Дорнодийн физик газарзүйн атлас
• 
  Төв Сибирийн тэгш өндөрлөг, Зүүн Сибирийн уул нурууд
• 
  Оросын физик газарзүйн атлас
• 
  Зүүн Сибирь, Алс Дорнод