Нидерландын хаант улс
(Нидерландын Хаант Улс-с чиглүүлэгдэв)
Нидерландын хаант улс нь Европ болон Карибын арлуудад байх дөрвөн тусдаа хэсгээс бүрдэх улс юм. Эдгээр улсын хэсгүүдийг орон буюу нидерландаар «landen» гэх ба бүгд өөртөө засах засаглалтай, өөрийн гэсэн засгийн газар болон мөнгөн тэмдэгттэй. Хант улсын хамтын үүрэг нь ялангуяа гадаад ба аюулгүй байдлын бодлого, мөн түүнчлэн улсын харьяатын асуудал зэрэг юм.
Нидерландын хаант улс Koninkrijk der Nederlanden (Нидерланд)
| |
|---|---|
| Төрийн дуулал: "Wilhelmus" (Нидерланд) (Монгол: "Нассаугийн Вильям") | |
.svg) | |
 Бүрэлдэхүүн дөрвөн улсын газрын зураг | |
| Нийслэл ба томоохон хот | Амстердам[a] 52°22′N 4°53′E / 52.367°N 4.883°E |
| Засгийн газрын суудал | Хааг[a] |
| Албан ёсны хэл | Нидерланд хэл[b] |
| Албан ёсны нутгийн хэл[b] | |
| Хүлээн зөвшөөрөгдсөн хэл[b] | |
| Ард түмний нэршил | Нидерландчууд |
| Улсууд (бүрэн эрхгүй хэсгүүд) | |
| Төр засаг | Шилжүүлсэн нэгдмэл парламентын үндсэн хуульт хаант засаг |
• Хаан | Виллем-Александер |
| Марк Рүттэ | |
| Гильфред Бесарил | |
| Карлсон Мануэль[8] | |
| Рене Виоленус[9] | |
| Тусгаар тогтнол | |
| 7 сарын 26, 1581 (тунхагласан) 1 сарын 30, 1648 (хүлээн зөвшөөрөгдсөн) | |
| 1 сарын 19, 1795 | |
| 6 сарын 5, 1806 | |
• Францын анхны эзэнт гүрэн эзэлж авсан | 7 сарын 1, 1810 |
| 3 сарын 16, 1815 | |
• Бельги тусгаар тогтносон | 10 сарын 4, 1830 (тунхаглал) 4 сарын 19, 1839 (хүлээн зөвшөөрөгдсөн) |
| 12 сарын 15, 1954 | |
| Газар нутаг | |
• Нийт | 42,531[10] км2 (131) |
• Усны эзлэх талбай (%) | 18.96 |
| Хүн ам | |
• 2023 тооцоо | ▲ 17,821,419[11] (64) |
• Нягтаршил | 532/км2 |
| Мөнгөний нэгж | 4 мөнгөн тэмдэгт
|
| Цагийн бүс | Европын Нидерланд: ТЕЦ (UTC+1) ТЕЗЦ (UTC+2) (DST) Карибын Нидерланд: АСЦ (UTC-4) |
| Огнооны формат | өө-сс-жжжж |
| Жолооны тал | баруун |
| Утасны томьёо | |
| ISO 3166 код | NL |
| Домэйн нэр | |
Хант улсын хамтын үүрэг нь ялангуяа гадаад ба аюулгүй байдлын бодлого, мөн түүнчлэн улсын харьяатын асуудал зэрэг юм. Хант улсын дөрвөн бүрэлдэхүүн улсад:
- Нидерланд, тус улсын бүх нутаг дэвсгэрийн дийлэнхийг хамрах европ дахь хэсэг нь боловч, 2010 оноос эхлэн карибын «онцгой суурингууд» буюу «Карибын Нидерланд» эсвэл «БЭС-Арлууд» (нид. BES-eilanden, Бонэйр, Синт Эстатиус, Саба) хэмээн нэрлэгдэх арлуудыг нэмж оруулах болсон
- Аруба, Кариб дахь улс
- Курасао, Кариб дахь улс
- Синт Маартен, Кариб дахь улс
Энэхүү хант улс нь одоогийн энэ байдлаараа Нидерландын колонит Улсаас бий болов. 1949 онд тус улсаас Индонез Улс тусгаар тогтнон гарсны дараа хант улсын нутагт Өмнөд Америк дахь Суринам болон Карибын арлууд (тухайн үед тэр хавийн бүх арлуудыг нэгтгээд Нидерландын Антилын арлууд гэдэг байж) багтаж байв. 1975 онд Суринам Улс хант улсаас гарч тусгаар тогтносон бол 2010 онд Нидерландын Антилын арлууд нь задрав (Аруба аль 1986 онд өөртөө засах засагтай болж бие даасан).
Энэ хэсгийг өргөтгөх хэрэгтэй.Тэмдэглэл
засварлах- ↑ 1.0 1.1 Амстердам хот нь Нидерландын хаант улсын үндсэн хуулийн нийслэл ба хоёуланг нь төлөөлдөг засгийн газрын суудал юм; Оранжстад нь Арубагийн нийслэл; Виллемстад нь Курасаогийн нийслэл ба Филипсбург нь Синт Маартены нийслэл юм.
- ↑ 2.0 2.1 2.2 Нидерланд хэл нь бүх бүрэлдэхүүн дөрвөн улсын албан ёсны хэл. Англи хэл нь Курасао[1] болон Синт Маартены албан ёсны хэл,[2] бөгөөд Саба, Синт Эстатиусд албан ёсны статустай.[3] Папиаменто хэл нь Аруба[4] ба Курасаогийн албан ёсны хэл,[1] бөгөөд Бонэйрт албан ёсны статустай.[3] Фрисландад, Баруун Фриз хэл албан ёсны статустай.[5] Нидерландын Доод Саксон, Нидерландын дохионы хэл, Лимбург, Синти болон Идиш хэлнүүд нь Нидерландад бүс нутгийн эсвэл нутаг дэвсгэрийн бус хэл гэж хүлээн зөвшөөрсөн.[6][7]
- ↑ Нидерландын ерөнхий сайдыг хаант улсын сайдын үүргийг гүйцэтгэх үед "Хаант Улсын Сайд нарын Зөвлөлийн даргын хувьд Манай Ерөнхий сайд" гэж нэрлэдэг (нид. Onze Minister-President, in zijn hoedanigheid van voorzitter van de raad van ministers van het Koninkrijk). Үүний жишээг Курасао, Синт Мартен мужуудын санхүүгийн хяналтын тухай хуулийн 2(3а) зүйлээс харж болно. Нидерландын бусад сайд нар хаант улсын сайд нарын үүргийг гүйцэтгэхдээ "Хаант улсын сайдын албан тушаалд" (нид. in zijn hoedanigheid van Minister van het Koninkrijk) нэмэлт мөртэй, жишээ нь "Хаант улсын сайдын хувьд Манай Хууль зүйн сайд" (нид. Onze Minister van Justitie in zijn hoedanigheid van minister van het Koninkrijk), Гадаад хэргийн сайд, Батлан хамгаалахын сайд нараас бусад нь яагаад гэвэл үргэлж вант улсын үүргийг гүйцэтгэдэг. Нэмэлт мэдээлэл: Borman 2005 болон Borman 2010.
- ↑ Европын Холбооны бусад гишүүн орнуудтай хамт .eu домэйныг мөн ашигладаг.
- ↑ .bq нь Карибын Нидерландад хуваарилагдсан ч хэрэглэгддэггүй .
Цахим холбоос
засварлах |
Wiktionary: Нидерландын Хант Улс – Энэ үгийг тайлбар толиос харна уу |
Commons: Нидерландын Хант Улс – Викимедиа дуу дүрсний санЭшлэл
засварлах- ↑ 1.0 1.1 "LANDSVERORDENING van de 28ste maart 2007 houdende vaststelling van de officiële talen (Landsverordening officiële talen)" (нидерланд хэлээр). Government of the Netherlands. 10 October 2010. Архивласан огноо 10 September 2019. Татаж авсан: 30 July 2013.
- ↑ According to Art. 1 para 2. Constitution of Sint Maarten (Memento 25. Гуравдугаар сар 2016 цахим архивт) Архивлагдсан 25 Гуравдугаар сар 2016 at the Wayback Machine: "The official languages are Dutch and English"
- ↑ 3.0 3.1 "Invoeringswet openbare lichamen Bonaire, Sint Eustatius en Saba" (нидерланд хэлээр). wetten.nl. Архивласан огноо 21 December 2017. Татаж авсан: 27 December 2017.
- ↑ Migge, Bettina; Léglise, Isabelle; Bartens, Angela (2010). Creoles in Education: An Appraisal of Current Programs and Projects. Amsterdam: John Benjamins Publishing Company. p. 268. ISBN 978-90-272-5258-6. Архивласан огноо 1 January 2021. Татаж авсан: 26 October 2020.
- ↑ "Wet gebruik Friese taal" (нидерланд хэлээр). wetten.nl. Архивласан огноо 27 December 2017. Татаж авсан: 27 December 2017.
- ↑ "Welke erkende talen heeft Nederland?" (нидерланд хэлээр). Rijksoverheid. 11 January 2016. Архивласан огноо 27 December 2017. Татаж авсан: 29 December 2018.
- ↑ "Besluit van 24 juni 2021 tot vaststelling van het tijdstip van inwerkingtreding van de Wet erkenning Nederlandse Gebarentaal" (PDF). Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden. 2021. ISSN 0920-2064. Архивласан (PDF) огноо 3 July 2021. Татаж авсан: 1 July 2021.
- ↑ Vordev. "Carlson Manuel becomes the new Minister Plenipotentiary for Curaçao in The Hague". www.curacaochronicle.com. Татаж авсан: 2023-07-23.
- ↑ Emmanuel requests letter Violenus read to Dutch govt, SMN News, 30 December 2020
- ↑ "Oppervlakte". Архивласан огноо 13 January 2020. Татаж авсан: 10 January 2020.
- ↑ "CBS Statline". opendata.cbs.nl (нидерланд хэлээр). Татаж авсан: 2023-03-30.