Европын парламент

Европын парламент (товч. ЕП, англи. European Parliament) - Европын Холбооны (ЕХ) гишүүн орнуудын иргэд шууд сонгож бүрдүүлдэг хууль тогтоох байгууллага. Европын парламент, Европын Холбооны Зөвлөл хоёр нь нийлээд Европын Холбооны 2 танхимт хууль тогтоох засаглалыг төлөөлдөг бөгөөд дэлхийн нөлөө бүхий парламент гэж тооцогддог байна. ЕП бол Европын Холбооны 7 институцын нэг нь юм. Европын Парламентын төв байр нь Францын Страсбург хотод байрладаг бөгөөд парламентын захиргааны алба нь Люксембург хотод байдаг байна. Чуулганы нэгдсэн хуралдаанууд Страсбург болон Бельгийн Брюссель хотод болдог бол парламентын Байнгын Хорооны хуралдаанууд гол төлөв Брюссельд болдог ажээ.

Түүх

1952 оны 9-р сарын 10-нд анх хуралдахдаа парламент бусад байгууллагуудын нэгэн адил өнөөгийн байдалд хүрч төлөвшөөгүй байжээ.

Европын парламентын лого буюу таних тэмдэг

Европын парламент 1957 онд "Европын хамтын нийгэмлэгийн Ассамблей" нэртэйгээр байгуулагдаж байсан байна. Анхнаасаа ЕП-ын гишүүдийг нь Европын Холбооны гишүүн орнуудын парламентуудаас томилдог байгаад сүүлд 1979 оноос иргэд сонгодог болжээ.

Сонгууль

Сонгууль 5 жил тутам нэг удаа явуулдаг байна. Сүүлийн сонгууль 2019 онд болсон.

Европарламентын гишүүд нийт европын намын нэгтгэлүүдийг төлөөлсөн улс төрийн фракцууд буюу бүлгүүдэд хуваагддаг байна. Эдгээрийн хамгийн том гэгдэх таван бүлэг бол Европын Ардын Намын бүлэг ( European People's Party Group -EPP), Социалист ба Ардчилсан намуудын дэвшилтэт Холбоо (Progressive Alliance of Socialists and Democrats-S&D), Европын шинэчлэл (Renew Europe, өмнө нь ALDE), Ногоонууд/Европын чөлөөт Холбоо (Greens/European Free Alliance, /EFA) болон Чиг баримтлал ба Ардчилал ( Identity and Democracy -ID) юм.

Европын парламентын даргыг 2,5 жилийн хугацаатай өөрсдөө бие дааж сонгодог.

Европын Парламентын гишүүд он жилээр буюу гишүүн улс орноор

	1952	1957	1973	1979	1981	1986	1994	1995	2004	2004	2007	2008	2009	2014	2019.07 сар	2020. 02 сар
Герман	18	36	36	81	81	81	99	99	99	99	99	99	99	96	96	96 (13.62%)
Франц	18	36	36	81	81	81	87	87	87	78	78	72	72	74	74	79 (11.21%)
Итали	18	36	36	81	81	81	87	87	87	78	78	72	72	73	73	76 (10.78%)
Бельги	10	14	14	24	24	24	25	25	25	24	24	22	22	22	21	21 (2.98%)
Нидерланд	10	14	14	25	25	25	31	31	31	27	27	25	25	26	26	29 (4.11%)
Люксембург	4	6	6	6	6	6	6	6	6	6	6	6	6	6	6	6 (0.85%)
Их Британи			36	81	81	81	87	87	87	78	78	72	72	73	73	-/-
Дани			10	16	16	16	16	16	16	14	14	13	13	13	13	14 (1.99%)
Ирланд			10	15	15	15	15	15	15	13	13	12	12	12	11	13 (1.84%)
Грек					24	24	25	25	25	24	24	22	22	22	21	21 (2.98%)
Испани						60	64	64	64	54	54	50	50	54	54	59 (8.37%)
Португал						24	25	25	25	24	24	22	22	22	21	21 (2.98%)
Швед								22	22	19	19	18	18	20	20	21 (2.98%)
Австри								21	21	18	18	17	17	19	18	19 (2.70%)
Финланд								16	16	14	14	13	13	13	13	14 (1.99%)
Польш									54	54	54	50	50	51	51	52 (7.38%)
Чех									24	24	24	20	22	22	21	21 (2.98%)
Унгар									24	24	24	20	22	22	21	21 (2.98%)
Словак									14	14	14	13	13	13	13	14 (1.99%)
Литва									13	13	13	13	12	11	11	11 (1.56%)
Латви									9	9	9	8	8	9	8	8 (1.13%)
Словени									7	7	7	7	7	8	8	8 (1.13%)
Кипр									6	6	6	6	6	6	6	6 (0.85%)
Эстони									6	6	6	6	6	6	6	7 (0.99%)
Мальта									5	5	5	5	5	6	6	6 (0.85%)
Румын											35	33	33	33	32	33 (4.68%)
Болгар											18	17	17	18	17	17 (2.41%)
Хорват														13	11	12 (1.70%)
Нийт	78	142	198	410	434	518	567	626	788	732	785	732	736	751	751	705

Европын парламентын төсөв

Европын парламентын цахим хуудсанд мэдээлснээр 2021 оны парламентын жилийн төсөв 2.064 тэрбум евро байсан нь ЕХ-ны нийт төсвийн 1.2%-тай тэнцэж байна. Зардлын үндсэн ангилал нь:

-45% - ажилтнууд (ажилтануудын цалин хөлс, гэрээт төлөөлөгч нар, хэл орчуулгын үйлчилгээ)

-22% - үйл ажиллагааны зардал (барилга, мэдээллийн технологи, удирдлага)

-26% - улс төрийн үйл ажиллагаа (улс төрийн бүлэг, нам, сангийн гишүүд, үйл ажиллагаа)

-6% - харилцаа холбоо