1 сарын 29

1 сарын 29 нь Григорийн тооллын жилийн 29 дэх өдөр. Энэ өдрөөс хойш он дуусахад 336 хоног үлдэнэ. Хэрэв өндөр жил таарвал энэ тоо 337 байна.

Онцлох үйл явдал

661 - Рашидуны Халифатын халиф Али амиа алдсаны дараа тус улсыг Шийтийн засаг захиргаа мэдэлдээ авч Имамах болгон өөрчилжээ. Имамахын имамаас Хассан ибн Али тодорсон юм.
757 - Ан Лүшанаар удирдуулсан босогчид Танг эзэнт гүрний хаан Яаны эсрэг бослого дэгдээв.
1258 - Монголын эзэнт гүрэн Дон Бо Дау (одоогийн Вьетнам) хавьд тулан ирж, тулаанаа хийсэн бөгөөд улмаар ялалт байгуулжээ.
1814 - Францын эзэнт гүрний арми Орос, Пруссийн цэргийн нэгдсэн хүчийг Брьеннегийн тулаанд буулган авав.
1819 - Британийн аялагч Стемфорд Раффлес Сингапурын газар нутгийг нээн илрүүлэв.
1834 - АНУ-ын ерөнхийлөгч Эндрю Жексон холбооны цэргүүдэд хөдөлмөрийн хөлс олгож байх шийдвэр гаргажээ.
1845 - Алдарт зохиолч Эдгар Аллан Погийн "Хэрээ" тууж Нью-Йорк хотын "Үдшийн толь" сонинд анх удаагаа хэвлэгджээ.
1856 - Их Британийн хатан хаан Викториа цэргийн гарамгай гавьяа байгуулсан хүмүүст олгох "Викториагын загалмай" одонг бий болгох зарлиг буулгажээ.
1861 - Канзас муж АНУ-ын 34 дэх муж улс болжээ.
1886 - Зохин бүтээгч Карл Бенц шатахуун хөдөлгүүртэй автомашин зохион бүтээж, патентжуулав.
1891 - Хавайн хаант улсын хаан ширээнд хатан хаан Лилиуокалани суув.
1903 - Богд хааны зарлигаар "Билгийг хөгжүүлэн бадруулагч сүм"-ийг барьж дуусгажээ.
1907 - АНУ-ын Сенатын танхимд анх удаагаа уугуул америк хүн сонгогдов. Чарльз Көртис гэх улстөрч Канзас мужаас Сенатын танхимд сонгогджээ.
1918 - Украин-Зөвлөлтийн дайн: Больщевик Улаан арми Киев хотод бүрэн хяналтаа тогтоожээ. Улаан арми тухайн үедээ цэргийн сургуулийн сонсогчидтой тулалдаж ялалт байгуулсан юм.
1936 - Америкийн бейсболын спортын аугаа тоглогчдыг мөнхжүүлэх зорилгтой "Бейсболын алдарын танхим" нээгдэж, анхны нэр дэвшигчдээ бүртгэв.
1941 - Грекийн дарангуйлагч Йоаннис Метазасыг нас барсаны дараа Грекийн ерөнхий сайдын суудалд Александрос Коризис суужээ.
1967 - Хиппи урсгалын мандалтын үе эхлэв. Энэ үед Жанис Жоплин, Грейтфул Дид, Аллен Гинсберг нарын уран бүтээлчдийн нэр хүнд улам өссөөр байсан юм.
1989 - Тусгаар тогтносон Унгар улс Өмнөд Солонгостой дипломат харилцаа тогтоожээ. Зүүн европын улсуудаас анх удаагаа дипломат харилцаа тогтоосон улс нь Унгар болсон юм.
1991 - Персийн булангийн дайн: Хажигийн тулаан эхэлснээр Персийн булангийн дайн албан ёсоор эхэлсэн түүхтэй.
1996 - Францын ерөнхийлөгч Жак Ширак Францыг цөмийн зэвсэггүй бүс нутаг болсоныг албан ёсоор зарлав.
2001 - Индонезийн ерөнхийлөгч Абдуррахман Вахид авлигын хэрэгтэй холбогдож, улмаар тус улсын оюутнууд эсэрүүүцлийн томоохон хөдөлгөөн өрнүүлжээ.
2002 - АНУ-ын ерөнхийлөгч Жорж В.Буш албан ёсны илтгэлдээ Ирак, Иран, Хойд Солонгосыг "Терроризмыг хөхиүлэн дэмжигчид" хэмээн мэдэгджээ.
2005 - Тайваньчууд 1949 оноос хойш анх удаагаа иргэний агаарын тээврийн нислэгийг эх газрын хятад руу үйлдэж эхэлжээ.
2013 - Казахын агаарын тээврийн 760-р нислэгийн онгоц Алматы хотын ойролцоо осолдож, 21 хүн амиа алджээ.
2014 - Сири улсын хамгийн өрнө хэсэгт орших Африн Кантон муж өөрийгөө тусгаар улс гэж зарлав.
2017 - Канадын Кебек мужийн Сейнт-Фой хотын нэгэн сүмд Александр Биссонетт гэгч халдаж, зургаан хүн амиа алдан, 19 хүн шархаджээ.
2020 - АНУ-ын Ерөнхийлөгч Доналд Трамп зарлиг гаргаж, Ковид-19 вирустэй тэмцэх шуурхай удирдлагын баг байгуулав.

Мэндэлсэн алдартнууд

919 - Эртний Лиао гүрний эзэн хаан Шин Зонг (951 онд нас барсан)
1749 - Данийн эзэн хаан VII Кристиан (1808 онд нас барсан)
1754 - АНУ-ын Охайо мужийн Кливленд хотыг үндэслэгч Мөзес Клиленд (1806 онд нас барсан)
1843 - АНУ-ын 25 дахь ерөнхийлөгч Уиллиам МакКинли (1901 онд нас барсан)
1860 - Оросын богино өгүүллэгийн мастер, нэрт зохиолч Антон Чехов (1904 онд нас барсан)
1866 - Нобелийн шагналт(1915) Францын зохиолч Ромен Роллан ( Romain Rolland:-1944 онд нас барсан)
1923 - Оскарын гурван удаагийн шагналт кино зохиолч Пэдди Чаевски (1981 онд нас барсан)
1926 - Нобелийн шагналт Британийн физикч Абдус Салам (1996 онд нас барсан)
1931 - Унгарын хоёр дахь ерөнхийлөгч Ференц Мадл (2011 онд нас барсан)
1944 - Олимпын хүрэл медальт, Голландын усан сэлэгч Полин ван дер Уилдт
1945 - Мали улсын ерөнхий сайд Ибрахим Бубакар Кейта
1947 - Нобелийн шагналт Америкийн биологич Линда Б.Бак
1954 - Америкийн телевизийн нэрт хөтлөгч, жүжигчин, олон нийтийн зүтгэлтэн Опра Винфри (Oprah Gail Winfrey)
1961 - Олимпын хошой, Европын гурван удаагийн аварга, Зүүн Германы усанд сэлэгч Петра Тюмер
1966 - Бразилийн хөлбөмбөгч Ромарио
1968 - Олимпын мөнгө, хүрэл медальт, Дэлхийн долоо, Европын зургаан удаагийн аварга Зүүн Германы чаргачин Суси Эрдманн
1970 - Боко Харам террорист бүлэглэлийг үндэслэгч Мохаммед Юсуф (2009 онд нас барсан)
1978 - Олимпын аварга, хошой мөнгө, Дэлхийн дөрвөн удаагийн аварга Германы цанаар харайгч Мартин Шмитт
1980 - Хорватын хөлбөмбөгч Иван Класнич
1982 - Америкийн дуучин Адам Ламберт
1984 - Паралимпийн 13 удаагийн алтан медальт Өмнөд Африкийн усанд сэлэгч Натали ду Туа
1985 - Испанийн сагсанбөмбөгч Марк Газол

Нас барсан алдартнууд

1119 - Ромын пап II Желасиус (1060 онд төрсөн)
1820 - Их Британийн эзэн хаан III Жорж (1738 онд төрсөн)
1934 - Нобелийн шагналт Германы химич Фритц Хабер (1868 онд төрсөн)
1941 - Грекийн дарангуйлагч Йоаннис Метазас (1871 онд төрсөн)
1969 - АНУ-ын Тагнуулын төв газрын тав дахь дарга Аллен Уэлш Даллес (1893 онд төрсөн,Allen Welsh Dulles )
1994 - Дэлхийн хошой аварга Асвтрийн цаначин Улрик Майер (1969 онд төрсөн)
2012 - Италийн 9 дэх ерөнхийлөгч Оскар Луйжи Скалфаро (1918 онд төрсөн)
2016 - Гвиней улсын 11 дэх ерөнхий сайд Жеан-Мари Доре (1938 онд төрсөн)

Тэмдэглэлт өдөр

Канзасын өдөр (АНУ, Канзас муж)

Commons: 1 сарын 29 – Викимедиа зураг, бичлэг, дууны сан