1982 оны улсын наадмын бөх барилдаан

1982 оны (Ардын хувьсгалын 61 жилийн ойн) улсын наадмын торгон ногоон дэвжээнээ 512 бөх бяр чадал, авхаалж самбаагаа сорин барилдсанаас Увсын Хорлоогийн Баянмөнх аварга түрүүлж, мөн аймгийн Мядагийн Мөнгөн арслан үзүүрлэжээ.

Шөвгөрсөн арван зургаан бөх

Амжилт		Ямар цолтой	Аль аймгийн	Хүчит бөх		9	8	7	6	5		Шинэ цол, чимэг
Түрүүлсэн		Дархан аварга	Увсын	Хорлоогийн Баянмөнх		М.М	Д.Д	Д.Л	Г.Д	С.Х		«Тод сонин үзэсгэлэнт»
Үзүүрлэсэн		Улсын арслан	Увсын	Мядагийн Мөнгөн		~	Д.А	О.Б	Ж.Д	Ц.В		«Чин зоригт»
Дөрөвт үлдсэн		Улсын заан	Өвөрхангайн	Донровын Долгорсүрэн		~	~	Д.Ц	Р.Д	Ч.Ө		«Бат суурьт»
		Улсын заан	Булганы	Дэндэвийн Амгаа		~	~	Ё.И	С.Э	Д.Н		«Хичээнгүй нягт»
Наймд үлдсэн		Даян аварга	Өвөрхангайн	Дашдоржийн Цэрэнтогтох		~	~	~	С.С	Л.Б		«Далай дайчин»
		Улсын начин	Өвөрхангайн	Ёндонгийн Ишгэн		~	~	~	М.З	Д.Б		«Хуйрнан шуугигч»
		Улсын начин	Хөвсгөлийн	Далайцэрэнгийн Лхагва-Очир		~	~	~	Ц.Д	П.Д		«Тун ч гарамгай»
		Улсын начин	Баян-Өлгийн	Однайн Бахыт		~	~	~	Д.Д	А.Б		«Өсөх идэр»
Арван зургаад үлдсэн		Улсын начин	Өвөрхангайн	Довдонгийн Дашжамц		~	~	~	~	Г.Ж		«Өсөх идэр»
		Аймгийн арслан	Өвөрхангайн	Самдангийн Сосорбарам		~	~	~	~	Л.С		«Улсын начин»
		Аймгийн арслан	Төв аймгийн	Мөнхийн Загдсүрэн		~	~	~	~	Д.Д		«Улсын начин»
			Ховдын	Равдангийн Даваадалай		~	~	~	~	Д.М		«Улсын начин»
			Увсын	Гэлэгийн Даваасамбуу		~	~	~	~	Ж.Х		«Улсын начин»
			Булганы	Жамцын Даваажав		~	~	~	~	С.Ц		«Улсын начин»
			Говь-Алтайн	Содномын Эрхэмбаяр		~	~	~	~	Ч.А		«Улсын начин»
			Архангайн	Цэвээнжавын Дуламсүрэн		~	~	~	~	Ч.Г		«Улсын начин»

Цол, чимэг хүртсэн бөхчүүд

д\д	Цол	Овог нэр	Харъяалал	Шинээр хүртсэн цол
Түрүү	Дархан аварга	Хорлоогийн Баянмөнх	Увс Хяргас
Үзүүр	Улсын арслан	Мядагийн Мөнгөн	Увс Давст
Шөвгийн дөрөв	Улсын заан	Донровын Долгорсүрэн	Өвөрхангай Хужирт
	Улсын заан	Дэндэвийн Амгаа	Булган Дашинчилэн
Шөвгийн найм	Дархан аварга	Дашдоржийн Цэрэнтогтох	Өвөрхангай Нарийнтээл
	Улсын начин	Ёндонгийн Ишгэн	Өвөрхангай Хужирт
	Улсын начин	Далайцэрэнгийн Лхагва-Очир	Хөвсгөл Цагаан-Үүр
	Улсын начин	Однайн Бахыт	Баян-Өлгий Цэнгэл
Шөвгийн арван зургаа	Улсын начин	Довдонгийн Дашжамц	Өвөрхангай Өлзийт
	Аймгийн арслан	Мөнхийн Загдсүрэн	Төв Бүрэн	" Улсын начин " цол
	Аймгийн арслан	Самдангийн Сосорбарам	Өвөрхангай Тарагт	" Улсын начин " цол
		Равдангийн Даваадалай	Ховд Дарви	" Улсын начин " цол
		Гэлэгийн Даваасамбуу	Увс Ховд	" Улсын начин " цол
		Жамцын Даваажав	Булган Тэшиг	" Улсын начин " цол
		Содномын Эрхэмбаяр	Говь-Алтай Бугат	" Улсын начин " цол
		Цэвээнжавын Дуламсүрэн	Архангай Хотонт	" Улсын начин " цол

Барилдааны дүйз

Товчилсон үгнүүдийн тайлбар

Товчилсон үг	Д.ав	У.арс	У.з	У.н	Ц.а	А.а	О	Х
Тайлбар	Дархан аварга	Улсын арслан	Улсын заан	Улсын начин	Цэргийн арслан	Аймгийн арслан	Давсан	Унасан

Тавын даваа

д\д	Ам бөх			Даваа, унаа		Угтуул бөх
	Цол	Овог нэр	Харъяалал			Цол	Овог нэр	Харъяалал
1.	Д.ав	Дарийн Дамдин	Хөвсгөл Цагаан-Үүр	Х	О	А.а	Мөнхийн Загдсүрэн	Төв бүрэн
2.	Д.ав	Хорлоогийн Баянмөнх	Увс Хяргас	О	Х	У.з	Сарангэрэлийн Хүрэлбаатар	Хөвсгөл Галт
3.	Д.ав	Дашдоржийн Цэрэнтогтох	Өвөрхангай Нарийнтээл	О	Х		Лүндэгийн Бадарч	Төв Баянцагаан
4.	Да.ав	Сэрээтэрийн Цэрэн	Булган Сайхан	Х	О		Жамцын Даваажав	Булган Тэшиг
5.	У.арс	Лувсанчимэдийн Сосорбарам	Төв Баян-Өнжүүл	Х	О		Самдангийн Сосорбарам	Өвөрхангай Тарагт
6.	У.арс	Пүрэвийн Дагвасүрэн	Төв Батсүмбэр	Х	О	У.н	Далайцэрэнгийн Лхагва-Очир	Хөвсгөл Цагаан-Үүр
7.	У.арс	Жамбалын Хайдав	Увс Зүүнговь	Х	О		Гэлэгийн Даваасамбуу	Увс Ховд
8.	У.арс	Мядагийн Мөнгөн	Увс Давст	О	Х	У.н	Цэвээнжавын Ванчигцэрэн	Архангай Хотонт
9.	У.з	Донровын Долгорсүрэн	Өвөрхангай Хужирт	О	Х	У.н	Чойдорын Өвгөнхүү	Сүхбаатар Уулбаян
10.	У.з	Дасрангийн Мягмар	Ховд Буянт	Х	О		Равдангийн Даваадалай	Ховд Дарви
11.	У.з	Дэндэвийн Амгаа	Булган Дашинчилэн	О	Х		Дугарын Нэмэхбаяр	Говь-Алтай Цээл
12.	У.з	Чогдовын Амартүвшин	Говь-Алтай Дарви	Х	О		Содномын Эрхэмбаяр	Говь-Алтай Бугат
13.	У.з	Чимэдийн Гочоосүрэн	Архангай Хотонт	Х	О		Цэвээнжавын Дуламсүрэн	Архангай Хотонт
14.	У.н	Ёндонгийн Ишгэн	Өвөрхангай Хужирт	О	Х	У.н	Дамдингийн Баяраа	Хөвсгөл Цагаан-Үүр
15.	У.н	Гүсэмийн Жалаа	Архангай Хашаат	Х	О	У.н	Довдонгийн Дашжамц	Өвөрхангай Өлзийт
16.	У.н	Однайн Бахыт	Баян-Өлгий Цэнгэл	О	Х	У.н	Адуучийн Баатархүү	Ховд Алтай

Зургаагийн даваа

д\д	Ам бөх			Даваа, унаа		Угтуул бөх
	Цол	Овог нэр	Харъяалал			Цол	Овог нэр	Харъяалал
1.	Д.ав	Хорлоогийн Баянмөнх	Увс Хяргас	О	Х		Гэлэгийн Даваасамбуу	Увс Ховд
2.	Д.ав	Дашдоржийн Цэрэнтогтох	Өвөрхангай Нарийнтээл	О	Х		Самдангийн Сосорбарам	Өвөрхангай Тарагт
3.	У.арс	Мядагийн Мөнгөн	Увс Давст	О	Х		Жамцын Даваажав	Булган Тэшиг
4.	У.з	Донровын Долгорсүрэн	Өвөрхангай Хужирт	О	Х		Равдангийн Даваадалай	Ховд Дарви
5.	У.з	Дэндэвийн Амгаа	Булган Дашинчилэн	О	Х		Содномын Эрхэмбаяр	Говь-Алтай Бугат
6.	У.н	Ёндонгийн Ишгэн	Өвөрхангай Хужирт	О	Х		Мөнхийн Загдсүрэн	Төв Бүрэн
7.	У.н	Далайцэрэнгийн Лхагва-Очир	Хөвсгөл Цагаан-Үүр	О	Х		Цэвээнжавын Дуламсүрэн	Архангай Хотонт
8.	У.н	Однайн Бахыт	Баян-Өлгий Цэнгэл	О	Х	У.н	Довдонгийн Дашжамц	Өвөрхангай Өлзийт

Долоогийн даваа

д\д	Ам бөх			Даваа, унаа		Угтуул бөх
	Цол	Овог нэр	Харъяалал			Цол	Овог нэр	Харъяалал
1.	Д.ав	Хорлоогийн Баянмөнх	Увс Хяргас	О	Х	У.н	Далайцэрэнгийн Лхагва-Очир	Хөвсгөл Цагаан-Үүр
2.	Д.ав	Дашдоржийн Цэрэнтогтох	Өвөрхангай Нарийнтээл	Х	О	У.з	Донровын Долгорсүрэн	Өвөрхангай Хужирт
3.	У.арс	Мядагийн Мөнгөн	Увс Давст	О	Х	У.н	Однайн Бахыт	Баян-Өлгий Цэнгэл
4.	У.з	Дэндэвийн Амгаа	Булган Дашинчилэн	О	Х	У.н	Ёндонгийн Ишгэн	Өвөрхангай Хужирт

Наймын даваа

д\д	Ам бөх			Даваа, унаа		Угтуул бөх
	Цол	Овог нэр	Харъяалал			Цол	Овог нэр	Харъяалал
1.	Д.ав	Хорлоогийн Баянмөнх	Увс Хяргас	О	Х	У.з	Донровын Долгорсүрэн	Өвөрхангай Хужирт
2.	У.арс	Мядагийн Мөнгөн	Увс Давст	О	Х	У.з	Дэндэвийн Амгаа	Булган Дашинчилэн

Есийн даваа

д\д	Ам бөх			Даваа, унаа		Угтуул бөх
	Цол	Овог нэр	Харъяалал			Цол	Овог нэр	Харъяалал
1.	Д.ав	Хорлоогийн Баянмөнх	Увс Хяргас	О	Х	У.арс	Мядагийн Мөнгөн	Увс Давст

Эх сурвалж

• Ц.Бат-Очир. «Үндэсний бөх 70 жилд» ном. "Соёмбо" хэвлэлийн газар. 1991 он.

Гадаад холбоос

• «Хийморь» цахим сүлжээнд бичигдсэн улсын наадмын дүн бичиг