Хятадын нутаг дахь төрт улсуудын оны цолын жагсаалт

БНХАУ-ын хуучин газар нутагт оршиж байсан улс гүрнүүд хаант төрийн цаг хугацаа, жилийг хэмжих нэг арга бол оны цол хэрэглэх явдал юм. Энэ нь тухайн улсад шинэ эзэн хаан тодорсны дараа хуучин хааны оны цол буюу тунхаг нэрийг халж, өөрийн шинэ оны цолыг хэрэглэж байсан. Жишээлбэл: Манжийн Чин улсын Канши (康熙; монголоор Энх-Амгалан)-гийн он нь 61 жил үргэжилсэн бөгөөд энэ нь 1662-1722 онтой дүйцнэ. Ингэхдээ хаврын эхэн сарын шинийн нэгний өдрөөс эхлэн тоолж, дараагийн хааны оны цолыг зарлах хүртэл хэрэглэх эсвэл хэрэв тухайн эзэн хаанд оны цолоо өөрчлөх шаардлага гарсан бол оны цолоо өөрчлөх болсон шалтгааныг дурдсан зарлиг гаргаж дахин шинэ оны цол хэрэглэх тохиолдол түгээмэл байсан. Хятадын төрт ёсны түүх хэдийгээр 5000 жилээр тоологддог ч, оны цол хэрэглэх болсон үе нь Барууун Хань улсын үе буюу МЭӨ III зуун-1945 он хүртэл хэрэглэж байсан.

Баруун Хань улс засварлах

Хань Уди (汉武帝)（МЭӨ 141—87 оны 2 сар)

Жиэнянь (建元) (МЭӨ140—МЭӨ135), 6 он
Юаньгуан (元光) (МЭӨ134—129), 6 он
Юаньшуо (元朔) (МЭӨ128—123), 6 он
Юаньшоу (元狩) (МЭӨ122—117), 6 он
Юаньдин (元鼎) (МЭӨ116—111) 6 он
Юаньфөн (元封) (110—105), 6 он
Тайчү (太初) (104—101), 4 он
Тяньхань (天汉) (100—97), 4 он
Тайши (太始) (96—93), 4 он
Жөнхө (征和) (92—89), 4 он
Хоуюань (後元) (88—87), 2 он

Хань Жаоди (汉昭帝)（МЭӨ87—МЭӨ74 оны 4 сар)

Шиюань (始元) (86—80), 7 он
Юаньфөн (元凤) (80—75), 6 он
Юаньпин (元平 (75-74), 1 он 7 сар

Хань Сюаньди (汉宣帝)(МЭӨ74—МЭӨ49)

Бэньши (本始) (73—70), 4
Дижиэ (地节) (69—66), 4 он
Юанькан (元康) (65—61оны 2 сар), 4 он 2 сар
Шэнфу (神爵) (61 оны 3сар—58), 4 он
Уфөн (五凤) (57—54), 4 он
Ганьлү (甘露) (53—50), 4 он
Хуанлун (黄龙) (49-48), 1 он

Хань Юаньди (汉元帝)（МЭӨ48—33)

Чүянь (初元) (48—44) 5
Юнгуан (永光) (43—39) 5
Жиэньжао (建昭) (38—34)
Жиннин (竟宁) (34-33)

Хань Чэнди (汉成帝)（МЭӨ33—7)

Жиэньши (建始) (32—28 оны 2 сар), 4 он 2 сар
Хөпин (河平) (28—25)
Яншуо (阳朔) (24—21)
Хунжя (鸿嘉) (20—17)
Юнши (永始) (16—13)
Юаньян (元延) (12—9)
Сүйхө (绥和) (8—7)

Хань Айди (汉哀帝)（МЭӨ7—1)

Жиэньпин (建平) (6—3)
Тайчүюаньфу (太初元将) (5 оны 6-8 сар), 3 сар
Юаньшоу (元寿) (2—1)

Хань Пинди (汉平帝)（МЭ1— МЭ5）

Юаньши (元始) (1—5)

Хань Шаоди 漢少帝（МЭ6—8)

Жиүшө (居摄) (6—8 оны 11 сар)
Чүши (初始) (8 оны 11 сар), Хань улс мөхөв.

Шинь улс (新朝) засварлах

Ван Ман (王莽)（9—23）

Шижиэньгүо (始建国) (9—13)
Тяньфөн (天凤) (14—19)
Дихуан (地皇) (20—23)

Гэньши (更始) засварлах

Хань Гэньшиди (汉更始帝) (23-25)

Гэньши (更始) (23-25)

Зүүн Хань улс засварлах

Хань Гуан Уди (汉光武帝)（25—57)

Жиэнь У (建武) (25—56), 32 он
Жиэньу жунюань (建武中元) (56—57)
Хань Минди (汉明帝)（57—75)
Юнпин (永平) 58—75, 18 он

Хань Жанди (汉章帝) 75—88, 14 он

Жяньчү (建初) 76—84, 9 он
Юаньхө (元和) 84—87 оны 7 сар, 4 он
Жанхө (章和) 87—88, 2 он

Хань Хөди (汉和帝)（88—105）

Юнюань (永元) 89—105, 17
Юаньшин (元兴) 105, 9 сар

Хань Шанди (汉殇帝)（106）

Яньпин (延平) 106, 1 он

Хань Аньди (汉安帝)（106—125)

Юнчү (永初) 107—113 7
Юаньчү (元初) 114—120 7
Юннин (永宁) 120—121 2
Жяньгуан (建光) 121—122 2
Яньгуан (延光) 122—125 4

Хань Шүньди (汉顺帝)（125—144）

Юнжянь (永建) (126—132)
Янтай (阳嘉) (132—135)
Юнхө (永和) 136—141
Ханьань (汉安) 142—144
Жянькан (建康) 144-144 9 сар

Хань Чунди (汉冲帝)（144—145）

Юнтай (永憙) 145

Хань Жиди (汉质帝)（145—146）

Бэнь Чү (本初) 146

Хань Хуаньди (汉桓帝)（147—167）

Жяньхө (建和) 147—149
Хөпин (和平) 150 -150
Юаньжя (元嘉) 151—153
Юншин (永兴) 153—154
Юншоу (永寿) 155—158
Янши (延熹) 158—167
Юнкан (永康) 167 оны 6-12 сар, 6 сар

Хань Линди (汉灵帝)（168—189）

Жяньнин (建宁) 168—172
Шипин (熹平) 172—178
Гуанхө (光和) 178—184
Жунпин (中平) 184—189 оны 3 сар, 6 он

Хань Шаоди (汉少帝)（189—189）

Гуанши (光熹) 189 оны 4-8 сар, 5 сар
Жаонин (昭宁) 189 оны 8—9 сар, 2 сар

Хань Шяньди (汉献帝)（189—220）

Юнхань (永汉) 189оны 9—12 сар, 4 сар
Жунпин (中平) 189 оны 12 сар, 1 сар
Чүпин (初平) 190—193
Шинпин (兴平) 194—195, 2 он
Жяньань (建安) 196—220 оны 2 сар, 25 он
Янкан (延康) 220 оны 3-11 сар, 7 сар

3 улсын үе (220-280) засварлах

Цао Вэй улс (220-265) засварлах

Цао Пи хаан (曹丕) (220-226)

Хуанчү (黄初) 220-226, 7 он

Цао Руй хаан (曹叡) (226-239)

Тайхө (太和) 227-233 он, 7 он
Чинлун (青龙) 233 оны 2 сар-237 оны 2 сар хүртэл, 5 он
Жинчү (景初) 237 оны 3 сар - 239 он, 3 он

Цао Фан хаан (曹芳) (239-254)

Жөнши (正始) 240-249 оны 4 сар, 10 он
Жяпин (嘉平) 249 оны 4 сар-254 оны 10 сар, 6 он

Цао Мао хаан (曹髦) (254-260)

Жөнюань (正元) 254 оны 10 сар-256 оны 5 сар, 3 он
Ганьлү (甘露) 256 оны 6 сар-260 оны 5 сар, 5 он

Цао Хуань (曹奂) (260-265)

Жинюань (景元) 260 оны 6 сар- 264 оны 5 сар, 5 он
Шяньши (咸熙) 264 оны 5 сар-265, 2 он

Шу Хань улс (221-263) засварлах

Лю Бэй хаан (刘备) (221-223)

Жан У (章武), (221-223)

Лю Чан хаан (刘禅) (223-263)

Жяньшин (建兴) 223 оны 5 сар-237 он, 15 он
Яньши (延熙) 238—257 он, 20 он
Жиняао (景耀) 258—263 оны 7 сар, 6 он
Яньшин (炎兴) 263 оны 8 сар-11 сар хүртэл, 5 сар гаруй

Зүүн У улс (229-280) засварлах

Сүнь Чуань хаан (孙权)（229—252）

Хуан У (黄武) 222—229, 8 он
Хуанлун (黄龙) 229 он-231 он, 3 он
Жяхө (嘉禾) 232-238 оны 8 сар, 7 он
Чи-у (赤烏) 238 оны 8 сар-251 оны 4 сар, 14 он
Тайюань (太元) 251 оны 5 сар-252 оны 1 сар, 2 он
Шэнфөн (神凤) 252 оны 2 сар-4 сар, 3 сар гаруй

Сүнь Лян хаан (孫亮) (252-258)

Жяньшин (建興) 252-253, 2 он
Уфөн (五鳳) 254-256 оны 10 сар, 3 он
Тайпин (太平) 256 оны 10 сар-258 оны 10 сар, 3 он

Сүнь Шю хаан (孫休) (258-264)

Юнань (永安) 258-264 оны 6 сар, 7 он

Сүнь Хао хаан (孙皓) (264-280)

Юаньшин (元兴) 264 оны 7 сар-265 оны3 сар, 2 он

Ганьлү (甘露) 265 оны 4 сар-266 оны 7 сар, 2 он

Баодин (宝鼎) 266 оны 8 сар-269 оны 9 сар, 4 он

Жяньхөн (建衡) 269 оны 10 сар-271 он, 3 он

Фөнхуан (凤凰) 272-274 он, 3 он

Тяньцө (天册) 275-276 оны 6 сар, 2 он

Тяньши (天玺) 276 оны 7 сар- 12 сар, 6 сар гаруй

Тяньжи (天纪) 277—280 оны 3 сар, 4 он

Жинь улсын үе (晉朝) (265-420) засварлах

Баруун Жинь улс (西晉) (265-317) засварлах

Жинь Уди (晋武帝)（266—290）

Тайши (泰始) 265 оны 12 сар—274, 10 он

Шяньнин (咸寧) 275-280 оны 4 сар, 6 он
Тайкан (太康) 280 оны 4 сар-289 он, 10 он
Тайши (太熙) 290 оны 1 сар-4 сар, 4 сар гаруй

Жинь Хуйди (晉惠帝) (290-306)

Юнши (永熙) 290 оны 4 сар-12 сар, 9 сар хэрэглэсэн
Юнпин (永平) 291 оны 1 сар-3 сар хүртэл, 3 сар
Юанькан (元康) 291 оны 3 сар-299 он, 9 он
Юнкан (永康) 300-301 оны 4 сар, 2 он
Юннин (永宁) 301 оны 4 сар-302 оны 11 сар, 2 он
Тай-ань (太安) 302 оны 12 сар-303 он, 2 он

Юнань (永安) 304оны 1—7, 11 сар, 8 сар гаруй хэрэглэсэн. 7 сард Жянь У гэх оны цолыг хэрэглэх зарлиг буулгасан, Гэтэл 11 сараас өмнөх оны цолоо дахин хэрэглэх болсон тул дундаа завсартай 8 сар хэрэглэжээ.
Жянь У (建武) 304 оны 7-11 сар, 5 сар гаруй
Юншин (永兴) 304 оны 12 сар-306 оны 6 сар, 3 он
Гуанши (光熙) 306 оны 6 сар-12 сар, 7 сар хэрэглэсэн.

Жинь Хуайди (晋怀帝) (306-313)

Юнжя (永嘉) 307-313 оны 4 сар, 7 он

Жинь Миньди (晋愍帝) (313-316)

Жяньшин (建兴) 313 оны 4 сар-317 оны 3 сар, 5 он

Зүүн Жинь улс (東晉) (317-420) засварлах

Жинь Юаньди (晉元帝) (318-322)

Жянь У (建武) 317 оны 3 сар-318 оны 3 сар, 2 он
Дашин (大兴) 318 оны 3 сар-321 он, 4 он. Заримдаа Тайшин (太兴) гэж бичдэг байжээ.
Юнчан (永昌) 322-323 оны 2 сар, 2 он

Жинь Минди (晉明帝) (322-325)

Тайнин (太宁) 323 оны 3 сар-326 оны 1 сар, 4 он

Жинь Чэньди (晉成帝) (325-342)

Шяньхө (咸和) 326 оны 2 сар-334 он, 9 он
Шянькан (咸康) 335-342, 8 он

Жинь Канди (晉康帝) (342-344)

Жяньюань (建元) 343-344 он, 2 он

Жинь Мүди (晉穆帝) (344-361)

Юнхө (永和) 345-356, 12 он

Шэнпин (升平) 357-361, 5 он

Жинь Айди (晉哀帝) (361-365)

Лунхө (隆和) 362-363 оны 2 сар, 2 он

Шиннин (兴宁) 363 оны 2 сар-365 он, 3 он

Жинь Фэйди (晉廢帝) (365-371)

Тайхө (太和) 366-371 оны 11 сар, 6 он

Жинь Жяньвэньди (晉簡文帝) (371-372)

Шяньань (咸安) 371 оны 11 сар-372 он, 2 он

Жинь Сяо Уди (晋孝武帝) (372-396)

Нинкан (宁康) 373-375, 3 он; Вэй улсын сударт Каннин (康宁) гэж тэмдэглэжээ.
Тайюань (太元) 376-396 он, 21 он

Жинь Аньди (晋安帝) (397-418)

Лунань (隆安) 397-401 он, 5 он
Юаньшин (元兴) 402-404, 3 он
Дахөн (大亨) 402 оны 3-12 сар, 1 он
Иши (义熙) 405-418, 14 он

Жинь Гонди (晋恭帝) (419-420)

Юаньши (元熙) 419-420 оны 6 сар, 2 он.

Жинь улсын үеийн босогчдын байгуулсан улсын оны цол засварлах

Жао Син (赵廞) (300-301)

Тайпин (太平) 300 оны 12 сар-301 оны 1 сар, 2 сар гаруй. "Жинь улсын судар: Хуйдигийн тэмдэглэл" :Юнканы тэргүүн оны 12 сар Ичжоугийн захирагч Жао Син нар Луояны газар бослого гаргаж...Чэндуг дайрав" гэжээ.

Сыма Лун (司马伦) (301)