Оросын рубль
Оросын рубль (орос. Российский рубль; товч тэмдэглэгээ нь руб., томьёо нь RUB) — Оросын Холбооны Улсын мөнгөн тэмдэгт юм. Рубль нь 100 копейк болон задарна. Албан ёсны тэмдэглэгээ нь — ₽ — 2013 оны 12-р сарын 11-нд баталсан. Рубль хэмээх нэр нь 14-р зуунаас гаралтай ба „цавчаас“, „жижиглэсэн хэрчим“ „тайрдас“ (орос. рубить) буюу цавчин жижиглэсэн хэрчим гэх утгатай.
Түүх
засварлахОросын рубль нь анх 14-р зуунд алт- ба мөнгөн зоос хэлбэрээр эргэлтэнд хэрэглэгдэж эхэлжээ. Энэ үеийг хүртэл үнэт металлаар хийгдсэн ембүүг төлбөрийн хэрэгсэл болгон ашиглаж байв. Бага хэмжээний төлбөрийг ч төлөхийн тулд ембүүгээ эмтлэн жижиглэн төлөөсөнд өгдөг байв. Энэ байдлаас үүдэн оросын мөнгөн тэмдэгтийн нэр нь "хэрчим"-ээс үүссэн аж. Учир нь „рубль“ гэдэг нь „хэлтэрхий“ гэсэн утгатай үг юм.
Орчин үеийн Оросын рубль нь 1993 оны 9-р сар хүртэл гүйлгээнд байсан Зөвлөлтийн рубльтэй зэрэгцэн 1991 оны 12-р сард гарч ирсэн. 1961-1991 онд гаргасан ЗХУ-ын бүх зоос, мөн 1961 оноос өмнө гаргасан 1, 2, 3 копейк зоос нь 1998 оны 12-р сарын 31 хүртэл албан ёсоор хууль ёсны төлбөрийн хэрэгсэл хэвээр байсан бөгөөд 1999-2002 онд 1000:1-ийн харьцаатай Оросын мөнгөөр солигдох боломжтой байжээ.
2023 оны байдлаар Оросын нутаг дэвсгэр дээрх гүйлгээнд 1, 5, 10, 50 копейк болон 1, 2, 5, 10 рублийн зоосон мөнгө; үнэт металлаар хийсэн 1, 2, 5, 10, 25 рублийн зоос; цаасан 5, 10, 50, 100, 200, 500, 1000, 2000, 5000 рублийн дэвсгэртүүд байгаа ажээ.
Оросын рублийн америк доллартай харьцах ханш 1992 оноос хойш буурсаар байгаа.
Он | Доод тал нь ↓ | Дээд тал нь | Дундаж байдал | |||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
он сар | Ханш | Он сар | Ханш | Ханш | ||||
1998 | 1 сар | 5,9600 | 12 сар | 20,9900 | 9,7945 | |||
1999 | 1 сар | 20,6500 | 12 сар | 27,0000 | 24,6489 | |||
2000 | 1 сар | 26,9000 | 2 сар | 28,8700 | 28,1287 | |||
2001 | 1 сар | 28,1600 | 12 сар | 30,3000 | 29,1753 | |||
2002 | 1 сар | 30,1372 | 12 сар | 31,8600 | 31,3608 | |||
2003 | 12 сар | 29,2450 | 1 сар | 31,8846 | 30,6719 | |||
2004 | 12 сар | 27,7487 | 1 сар | 29,4545 | 28,8080 | |||
2005 | 3 сар | 27,4611 | 12 сар | 28,9978 | 27,1910 | |||
2006 | 12 сар | 26,1840 | 1 сар | 28,4834 | 27,1355 | |||
2007 | 11 сар | 24,2649 | 1 сар | 26,5770 | 25,5808 | |||
2008 | 7 сар | 23,1255 | 12 сар | 29,3804 | 24,8529 | |||
2009 | 11 сар | 28,6701 | 2 сар | 36,4267 | 31,7403 | |||
2010 | 4 сар | 28,9310 | 6 сар | 31,7798 | 30,3679 | |||
2011 | 5 сар | 27,2625 | 10 сар | 32,6799 | 29,3823 | |||
2012 | 3 сар | 28,9468 | 6 сар | 34,0395 | 31,0661 | |||
2013 | 2 сар | 29,9251 | 9 сар | 33,4656 | 31,9063 | |||
2014 | 1 сар | 32,6587 | 12 сар | 67,7851 | 38,6025 | |||
2015 | 4 сар | 49,6749 | 12 сар | 72,8827 | 61,3400 | |||
2016 | 12 сар | 60,2730 | 1 сар | 83,5913 | 66,8336 | |||
2017 | 4 сар | 55,8453 | 8 сар | 60,7503 | 58,2982 | |||
2018 | 2 сар | 55,6717 | 12 сар | 69,9744 | 62,9264 | |||
2019 | 12 сар | 61,7164 | 1 сар | 67,1920 | 64,6184 | |||
2020 | 1 сар | 60,9474 | 2 сар | 80,8815 | 72,3230 | |||
2021 | 10 сар | 69,5526 | 4 сар | 77,7730 | 73,6685 | |||
2022 | 6 сар | 51,1580 | 3 сар | 120,3785 | 68,4869 | |||
2023 | 1 сар | 66,0026 | 10 | 101,0001 | 85,5086 | |||
2025 | 1 сар | 102,450 |