Венесуэл

Боливарын Бүгд Найрамдах Венесуэл Улс
*República Bolivariana de Venezuela* (Испани)
Боливарын Бүгд Найрамдах Венесуэл Улс República Bolivariana de Venezuela (Испани)
	Төрийн далбаа Сүлд
	Уриа: Dios y Federación; ("Бурхан ба Холбоо")
	Төрийн дуулал: Gloria al Bravo Pueblo (Испани); ("Аймшиггүй ард түмний алдар цуу")
	Венесуэлийн хяналтанд байдаг нутаг дэвсгэрийг хар ногоон өнгөөр; нэхэмжилсэн боловч хяналтгүй газрыг цайвар ногооноор
Нийслэл ба томоохон хот	Каракас; 10°30′N 66°55′W / 10.500°N 66.917°W
Албан ёсны хэл	Испани хэл
Угсаатны бүлгүүд (2011)	51.6% Морено ; 43.6% Цагаан (Европ, Еврей эсвэл Араб гаралтай хүмүүсийг багтаав) ; 3.6% Афро-Венесуэлчууд ; 1.2% Бусад ;
Шашин (2022)	86.2% Христ 64.2% Католик; 22% Евангелизм; ; ; 8.3% Шашингүй ; 5.5% бусад;
Ард түмний нэршил	Венесуэлчууд
Төр засаг	Холбооны ерөнхийлөгчийн бүгд найрамдах улс (төвлөрсөн авторитар засаг)
• Ерөнхийлөгч	Николас Мадуро
• Дэд Ерөнхийлөгч	Делси Родригес
Хууль тогтоох байгууллага	Үндэсний Ассамблей
Тусгаар тогтнол (Испаниас)
• Тунхаглав	7 сарын 5, 1811
• Их Колумбиас	1 сарын 13, 1830
• Хүлээн зөвшөөрөгдсөн	3 сарын 29, 1845
• Одоогийн үндсэн хууль	12 сарын 20, 1999
Газар нутаг
• Нийт	916,445 км2 (32)
• Усны эзлэх талбай (%)	3.2%
Хүн ам
• 2023 тооцоо	30,518,260 (50)
• Нягтаршил	33.74/км2 (144)
ДНБ (ХАЧП)	2022 тооцоо
• Нийт	▲ $191.329 тэрбум (81)
• Нэг хүнд ноогдох	▲ $7,108 (159)
ДНБ (нэрлэсэн)	2022 тооцоо
• Нийт	▲ $82.145 тэрбум (94)
• Нэг хүнд ноогдох	▲ $3,052 (145)
ОТББИ (2013)	▲ 44.8; дундаж
ХХИ (2021)	▼ 0.691; дундаж · 120
Мөнгөний нэгж	Венесуэл боливар (албан ёсны) ; Америк доллар (албан бус)
Цагийн бүс	UTC−4 (VET)
Огнооны формат	өө/сс/жжжж (МЭ)
Жолооны тал	баруун
Утасны томьёо	+58
Домэйн нэр	.ve
	^ 1999 оны үндсэн хуулийг баталсны дараа "Боливарын Бүгд Найрамдах Венесуэл Улс" нэр нь албан ёсны нэр болсон.; ^ Үндсэн хууль нь мөн улсад яригддаг бүх уугуул хэлнүүдийг хүлээн зөвшөөрдөг.; ^ Зарим чухал дэд бүлгүүдэд Испани, Португал, Итали, Америк, Африк, Араб, Герман гаралтай хүмүүс багтана.; ^ Зөвхөн Венесуэлийн хянадаг нутаг дэвсгэр.; ^ 2021 оны 10-р сарын 1-нд 1,000,000 VES-ийн үнэ бүхий Боливар дижитал (ISO 4217 код VED) шинэ боливарыг танилцуулсан.;

Албан ёсоор Боливарын Бүгд Найрамдах Венесуэл Улс (Испани: República Bolivariana de Venezuela) гэх нэртэй Венесуэл (Испани: Venezuela) улс Өмнөд Америкийн умард хэсэгт оршдог. Баруун зүгт Колумб, зүүн зүгт Гайана, урд зүгт Бразилтай хил залгаж зүүн хойд талаараа Карибын тэнгист 2800 орчим км урт далайн эрэгтэй. Тус тэнгисийн хэд хэдэн жижиг арлыг өөртөө харьяалдаг.Венесуэлийн 33,221,865 орчим хүн амтай, 916.445 км2 (353,841 хавтгай дөрвөлжин миль) газар нутаг хамардаг. Венесуэл нь төв болон зүүн Ориноко голын бэлчир дэх өргөн хүрээтэй Лос Лланос тал болон Карибын тэнгисийн эрэг дамжуулан, Амазоны сав газрын өмнөд хэсэг, халуун орны ой, баруун Андын нуруунаас эхлээд амьдрах орчин нь маш баялаг биологийн төрөл зүйлүүд байдаг гэж үздэг. Венесуэл нь 23 мужийн бүрдсэн холбооны ерөнхийлөгчийн бүгд найрамдах улс юм.

Эх сурвалж

↑ "Resultado Básico del XIV Censo Nacional de Población y Vivienda 2011 (Mayo 2014)" (PDF). ine.gov.ve. p. 29. Archived from the original (PDF) on 5 August 2019. Татаж авсан: 8 September 2014.
↑ "Catholicism and evangelism: the two most common religions in Latin America". Statista. 26 October 2022. Татаж авсан: 18 November 2022.{{cite web}}: CS1 maint: url-status (link)
↑ Corrales, Javier (2020). "Authoritarian Survival: Why Maduro Hasn't Fallen". Journal of Democracy. Project Muse. 31 (3): 39–53. doi:10.1353/jod.2020.0044. ISSN 1086-3214. S2CID 226738491.
↑ "The Path Toward Authoritarianism in Venezuela", Political Science, Oxford University Press, 2019-10-30, doi:10.1093/obo/9780199756223-0286, ISBN 978-0-19-975622-3
↑ Corrales, J. (2022). Autocracy Rising: How Venezuela Transitioned to Authoritarianism. G - Reference, Information and Interdisciplinary Subjects Series. Brookings Institution Press. p. intro. ISBN 978-0-8157-3807-7.
↑ "Battling Authoritarian Regimes in Venezuela and Beyond: A Conversation with Venezuelan Opposition Leader Leopoldo López". David Rockefeller Center for Latin American Studies. 2022-04-25. Татаж авсан: 2023-01-13.
↑ "Venezuela (Bolivarian Republic of)'s Constitution of 1999 with Amendments through 2009" (PDF). constituteproject.org. Татаж авсан: 21 October 2020.
↑ "Venezuela". The World Factbook (2024 ed.). АНУ-ын Тагнуулын төв газар. Татаж авсан: 22 June 2023.
↑ ^9.0 ^9.1 ^9.2 ^9.3 "Report for Selected Countries and Subjects: October 2022". IMF.org. International Monetary Fund. Татаж авсан: 14 October 2022.
↑ "Income Gini coefficient". undp.org. United Nations Development Programme. Archived from the original on 10 June 2010. Татаж авсан: 21 September 2015.
↑ "Human Development Report 2021/2022" (PDF) (англи хэлээр). United Nations Development Programme. 8 September 2022. Татаж авсан: 8 September 2022.

[Census-ethnics-1] "Resultado Básico del XIV Censo Nacional de Población y Vivienda 2011 (Mayo 2014)" (PDF). ine.gov.ve. p. 29. Archived from the original (PDF) on 5 August 2019. Татаж авсан: 8 September 2014.

[2] "Catholicism and evangelism: the two most common religions in Latin America". Statista. 26 October 2022. Татаж авсан: 18 November 2022.{{cite web}}: CS1 maint: url-status (link)

[Corrales_2020_pp._39–53-3] Corrales, Javier (2020). "Authoritarian Survival: Why Maduro Hasn't Fallen". Journal of Democracy. Project Muse. 31 (3): 39–53. doi:10.1353/jod.2020.0044. ISSN 1086-3214. S2CID 226738491.

[The_Path_Toward_Authoritarianism_in_Venezuela_2019_p.-4] "The Path Toward Authoritarianism in Venezuela", Political Science, Oxford University Press, 2019-10-30, doi:10.1093/obo/9780199756223-0286, ISBN 978-0-19-975622-3

[Corrales_2022_p.-5] Corrales, J. (2022). Autocracy Rising: How Venezuela Transitioned to Authoritarianism. G - Reference, Information and Interdisciplinary Subjects Series. Brookings Institution Press. p. intro. ISBN 978-0-8157-3807-7.

[David_Rockefeller_Center_for_Latin_American_Studies_2022-6] "Battling Authoritarian Regimes in Venezuela and Beyond: A Conversation with Venezuelan Opposition Leader Leopoldo López". David Rockefeller Center for Latin American Studies. 2022-04-25. Татаж авсан: 2023-01-13.

[7] "Venezuela (Bolivarian Republic of)'s Constitution of 1999 with Amendments through 2009" (PDF). constituteproject.org. Татаж авсан: 21 October 2020.

[8] "Venezuela". The World Factbook (2024 ed.). АНУ-ын Тагнуулын төв газар. Татаж авсан: 22 June 2023.

[imf1-9] 9.0 ^9.1 ^9.2 ^9.3 "Report for Selected Countries and Subjects: October 2022". IMF.org. International Monetary Fund. Татаж авсан: 14 October 2022.

[10] "Income Gini coefficient". undp.org. United Nations Development Programme. Archived from the original on 10 June 2010. Татаж авсан: 21 September 2015.

[HDI-11] "Human Development Report 2021/2022" (PDF) (англи хэлээр). United Nations Development Programme. 8 September 2022. Татаж авсан: 8 September 2022.

[b]

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[d]

[8]

[9]

[10]

[11]

Боливарын Бүгд Найрамдах Венесуэл Улс República Bolivariana de Venezuela (Испани)
Төрийн далбаа Сүлд
Уриа: Dios y Federación ("Бурхан ба Холбоо")
Төрийн дуулал: Gloria al Bravo Pueblo (Испани) ("Аймшиггүй ард түмний алдар цуу")
Дэлхийн бөмбөрцөг Муж нутгууд Венесуэлийн хяналтанд байдаг нутаг дэвсгэрийг хар ногоон өнгөөр; нэхэмжилсэн боловч хяналтгүй газрыг цайвар ногооноор
Нийслэл ба томоохон хот	Каракас 10°30′N 66°55′W / 10.500°N 66.917°W / 10.500; -66.917
Албан ёсны хэл	Испани хэл^[b]
Угсаатны бүлгүүд (2011)^[1]	51.6% Морено 43.6% Цагаан (Европ, Еврей эсвэл Араб гаралтай хүмүүсийг багтаав) 3.6% Афро-Венесуэлчууд 1.2% Бусад
Шашин (2022)^[2]	86.2% Христ 64.2% Католик 22% Евангелизм 8.3% Шашингүй 5.5% бусад
Ард түмний нэршил	Венесуэлчууд
Төр засаг	Холбооны ерөнхийлөгчийн бүгд найрамдах улс (төвлөрсөн авторитар засаг)^[3]^[4]^[5]^[6]

• Ерөнхийлөгч	Николас Мадуро
• Дэд Ерөнхийлөгч	Делси Родригес

Хууль тогтоох байгууллага	Үндэсний Ассамблей
Тусгаар тогтнол (Испаниас)

• Тунхаглав	7 сарын 5, 1811
• Их Колумбиас	1 сарын 13, 1830
• Хүлээн зөвшөөрөгдсөн	3 сарын 29, 1845
• Одоогийн үндсэн хууль	12 сарын 20, 1999^[7]

Газар нутаг
• Нийт	916,445 км² (32)
• Усны эзлэх талбай (%)	3.2%^[d]
Хүн ам
• 2023 тооцоо	30,518,260^[8] (50)
• Нягтаршил	33.74/км² (144)
ДНБ (ХАЧП)	2022 тооцоо
• Нийт	▲ $191.329 тэрбум^[9] (81)
• Нэг хүнд ноогдох	▲ $7,108^[9] (159)
ДНБ (нэрлэсэн)	2022 тооцоо
• Нийт	▲ $82.145 тэрбум^[9] (94)
• Нэг хүнд ноогдох	▲ $3,052^[9] (145)
ОТББИ (2013)	44.8^[10] дундаж
ХХИ (2021)	▼ 0.691^[11] дундаж · 120
Мөнгөний нэгж	Венесуэл боливар (албан ёсны) Америк доллар (албан бус)
Цагийн бүс	UTC−4 (VET)
Огнооны формат	өө/сс/жжжж (МЭ)
Жолооны тал	баруун
Утасны томьёо	+58
Домэйн нэр	.ve
^{^} 1999 оны үндсэн хуулийг баталсны дараа "Боливарын Бүгд Найрамдах Венесуэл Улс" нэр нь албан ёсны нэр болсон. ^{^} Үндсэн хууль нь мөн улсад яригддаг бүх уугуул хэлнүүдийг хүлээн зөвшөөрдөг. ^{^} Зарим чухал дэд бүлгүүдэд Испани, Португал, Итали, Америк, Африк, Араб, Герман гаралтай хүмүүс багтана. ^{^} Зөвхөн Венесуэлийн хянадаг нутаг дэвсгэр. ^{^} 2021 оны 10-р сарын 1-нд 1,000,000 VES-ийн үнэ бүхий Боливар дижитал (ISO 4217 код VED) шинэ боливарыг танилцуулсан.