Цахилгаан гүйдэл

{{u-хүчдэл Unreferenced}}

Цахилгаан соронзон
Цахилгаан · Соронзон
Цахилгаан статик Цахилгаан цэнэг Кулоны хууль Цахилгаан орон Гауссын хууль Цахилгаан потенциал Цахилгаан диполын момент
Соронзон статик Амперийн хууль Соронзон орон Соронзон урсгал Био-Савар-Лапласын хууль Соронзон диполын момент
Электродинамик Цахилгаан гүйдэл Лоренцын хууль Цахилгаан хөдөлөх хүч Цахилгаан соронзон индукц Фарадей-Ленцийн хууль Displacement current Максвеллын тэгшитгэлүүд Цахилгаан соронзон орон Цахилгаан соронзон цацрал
Цахилгаан хэлхээ Дамжуулал Эсэргүүцэл Багтаамж Inductance Импенданс Resonant cavities Waveguides
Tensors in Relativity Electromagnetic tensor Electromagnetic stress-energy    tensor

Цахилгаан гүйдэл нь цахилгаан цэнэгийн урсгал (хөдөлгөөн) юм. Гүйдлийн СИ систем дэхь нэгж нь Ампер бөгөөд нэг ампер нь нэг секундэд урсан өнгөрөх нэг кулон цэнэгийн хэмжээгээр илэрхийлэгдэнэ.

Тодорхойлолт

Тухайлбал зэс дамжуулагчийн хөндлөн огтлолоор урсан өнгөрөх цахилгаан гүйдлийн хэмжээг (Ампераар хэмжигдсэн) тухайн хөндлөн огтлолоор тодорхой хугацаанд урсан өнгөрөх цахилгаан цэнэгийн хэмжээгээр (Кулоноор хэмжигдсэн) тодорхойлно. Хэрэв цэнэгийн хэмжээ Q, түүний тухайн хөндлөн огтлолоор урсан өнгөрсөн хугацааг t гэвэл дундаж гүйдлийн хэмжээ I нь

$I={\frac {Q}{t}}$

болно. T хугацааг тэгрүү дөхүүлбэл тухайн агшин зуурын гүйдлийг i(t) дараах байдлаар гаргаж авч болно:

$i(t)={\frac {dQ}{dt}}$

Цахилгаан гүйдлийн нэгж болох Ампер нь СИ системийн суурь нэгж бөгөөд эндээс цахилгаан цэнэгийн хэмжээг тодорхойлогч кулоныг гаргаж авдаг.Кулоныг Австрийн нэрт эрдэмтэн Моцарт гарган авсан.Байгаль дээр 2 төрлийн цахилгаан цэнэг байдаг. (эерэг, сөрөг) Ижил цэнэг түлхэлцэн, эсрэг цэнэгүүд таталцан. (+)>(-) энэ үед эерэгээр цэнэглэгдэнэ, (-)>(+) үед сөргөөр цэнэглэгдэнэ, (+)=(-) тэнцүү үед цахилгаан саармаг буюу цэнэггүй орчин үүсэнэ. Эерэг, сөрөг цэнэгүүдийн нэгэн зүгт чигэлсэн цэгцтэй хөдөлгөөнийг цахилгаан гүйдэл гэнэ. Цахилгаан үүсгүүр бүр хүчдэлтэй байдаг. Хэлхээнд залгасан элемент бүр эсэргүүцэлтэй. ЦАХИЛГААН ХЭЛХЭЭГ ЭНЕРГИЭР ИЛЭРХИЙЛЭХ:Цахилгаан хэлхээ нь энерги дамжуулагч систем бөгөөд гол хэмжигдэхүүн нь энерги юм.

Энэ өгүүлэл дутуу дулимаг бичигджээ. Нэмж гүйцээж өгөхийг хүсье.