Литл Рок

Литл Рок (Англи: Little Rock) нь 200.000 оршин суугчтай (мэдээ: 2016 оны АНУ-ын хүн амын тооллогын товчооны дүн), Америкийн Нэгдсэн Улсын Арканзас Муж Улсын нийслэл бөгөөд Пьюласки тойргийн захиргааны төв хот юм. Литл Рокийн парламентын барилга нь Вашингтон хот дахь АНУ-ын Капитолын жижигрүүлсэн хуулбар болно.

Литл Рок
Хоч нэр: Rocktown, The Rock, Capital City
Литл Рок хотын скайлайн
	Далбаа
Арканзас муж ба тойрог дахь хотын байрлал
Литл Рок (Арканзас) Литл Рок Литл Рок
Үндсэн мэдээлэл
Байгуулагдсан:	1821 он
Улс:	Америкийн Нэгдсэн Улс
Муж Улс:	Арканзас
Тойрог:	Пьюласки тойрог
Солбицол:	34° 45′ У, 92° 17′ Б34.746388888889-92.288055555556102
Цагийн бүс:	Central (UTC−6/−5)
Хүн ам: – Метропол бүс:	198,541 (мэдээ: 2016 он) 734,622 (мэдээ: 2016 он)
Хүн амын нягтрал:	659.7 хүн км2 тутамд
Газар нутаг:	302.55 км2 (≈ 117 бээр2) үүнээс 300.97 км2 (≈ 116 бээр2) нь хуурай газар
Далайн түвшнээс дээш:	102 м
Шуудангийн дугаар:	72201–72219, 72221–72223, 72225, 72227, 72231, 72260, 72295
Утасны код:	+1 501
МБХС:	05-41000
ГНМС:	0083350
Цахим хуудас:	www.littlerock.org
Засаг дарга:	Марк Стодола

Газар зүй

Литл Рок нь Арканзас голын өмнөд эрэг дээр оршдог. Тус голын цутгалууд болох Фурш Крик ба Рок Крик мөн хот дундуур урсан өнгөрдөг. Хотын баруун хэсэг нь Уошитогийн нурууны бэлд оршино. Хотын баруун хойд талд Пиннэкл уул ба Маумелл нуур орших ба уг нуураас хотын ундны усыг нийлүүлдэг. Арканзас голын хойд талд Норт Литл Рок хот бий.

Түүх

Өмнөх түүх ба хотын үүсэл

Литл Рок хотын түүх 1722 онд Францын аялагч Бенар де ла Харпын барьсан худалдааны цэгээс эхэлдэг. Хотын нэр нь Арканзас голын өмнөд эрэг дээрх жижигхэн чулуун тогтцоос гаралтай ба энэ чулуун тогтцын ёроолд уг худалдааны цэгийг анх байгуулжээ. Де ла Харп энэхүү чулуун тогтцыг La Petite Roche (монголоор: жижигхэн чулуу, англиар: little rock) хэмээн нэрлэв. Энэ үед Куапо индианчууд бас энэ нутагт амьдарч байв. 1812 онд үслэг амьтан агнадаг анчин Уильям Льюс Литл Рокийн дэргэд өөрийн байшингаа барьсан нь суурин бий болох эхлэл болжээ. 1820 онд тус хотын газрын зургийг гаргав. 1821 онд Литл Рок Арканзас нутаг дэвсгэрийн нийслэл гэсэн статустай болсон ба энэхүү нутаг дэвсгэр нь түүнээс хоёр жилийн өмнө байгуулагдсан ажээ. Үүнээс хойш арван жилийн дараа Литл Рок хот гэж нэрлэгдэх эрхтэй болов.

19-р зууны түүх

1833 онд нутгийн капитолыг (Territorial Capitol) барьж эхлэн, 1842 онд барьж дуусгасан бөгөөд 1911 оныг хүртэл Улсын Капитолоор (State Capitol) ашиглав. 1836 онд Арканзасыг албан ёсоор 25 дахь Муж Улс болгон, Литл Рок нь түүний нийслэл болжээ. 1861 онд Арканзас Америкийн Холбооны Улсад (Confederate States of America, CSA) элсэн орсон ба үүний дараахан иргэний дайн гарч, 1863 онд Холбоотны Армид (ихэнх нь АНУ-ын умард талын муж улсууд) эзлэгдэж байв.

20-р зууны түүх

1911 онд өнөөгийн Улсын Капитолын барилгыг барьж дуусгасан аж. Хотын хаяа залган оршиж байсан Пьюласки Хайтс гэх нэртэй сууринтай 1916 онд нэгдсэнээр Литл Рок баруун зүгт тасралтгүй өргөжин тэлсээр байлаа. 1957 болон 1958 онуудад Литл Рокт арьс өнгөний үзэлтэй холбоотой томоохон үймээн гарав. Литл Рокийн Ес (Little Rock Nine) гэх нэрээр алдаршсан есөн афроамерик сурагч 1957 онд Литл Рокийн Төв Ахлах Сургуульд сурах үндсэн эрхээ эдлэх эрхтэй хэмээн шаардлага гаргажээ. Үндэсний Гвард эдгээр сурагчдыг тус ахлах сургуульд бүртгүүлэх гэсэн эхний оролдлогод нь саад болов. Үүнээс шалтгаалан хар ба цагаан арьстнуудын хооронд хүчтэй мөргөлдөөн гарсан тул Холбооны Засгийн Газар нөхцөл байдлыг намжаахаар армийг татан оролцуулав. Энэ үймээнээс шалтгаалан хотын амбан захирагч Литл Рокийн гурван ахлах сургуулийг гурвууланг нь нэг жилийн турш хаасан байдаг.

1978 онд Билл Клинтон 32 насандаа Арканзас Муж Улсын хамгийн залуу амбан захирагчаар сонгогдсон бөгөөд үүнээс хойш 14 жилийн дараа мөн муж улсаас хамгийн анх АНУ-ын ерөнхийлөгчөөр сонгогдсон улс төрч болжээ.

21-р зууны түүх

2004 онд Литл Рокт Жорж Буш, Жорж Х. У. Буш, Жимми Картер нар Уильям Ж. Клинтон Ерөнхийлөгчийн Төв энд Паркийн барилгын нээлтэд өөрсдийн биеэр хүрэлцэн ирж оролцов.

2014 оны гуравдугаар сарын 27-нд энэ хотод болсон хар салхины улмаас хамгийн багадаа зургаан хүн амь эрсэдсэнээс гадна хар салхины зам дагуу 50 километр зайд байсан олон тооны барилга эвдэрч сүйрсэн байна.

Томруулах

Литл Рок хотын скайлайн, Арканзас голын хойд эргээс харсан байдал

Хамтрагч хотууд

Литл Рок нь дараах хотуудтай ах дүүгийн барилдлагатай хамтран ажилладаг:

• Бразил Кашиас ду Сул, Бразил
• Бразил Риу Гранди ду Сул, Бразил
• Бельги Монс, Бельги
• Мексик Пачука де Сото, Мексик
• Өмнөд Солонгос Ханам, Өмнөд Солонгос
• Тайвань Гаошюн, Тайвань
• Хятад Чанчүнь, Хятад

Уур амьсгал

Литл Рок
Уур амьсгалын диаграмм
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12     99   10 -1     97   13 1     119   17 5     137   23 11     134   28 15     93   32 20     92   34 22     78   34 21     108   30 17     72   24 10     111   17 4     107   12 1 Температур °C,  Тунадас мм Эх сурвалж: wetterkontor.de

Сарын дундаж температур болон хур тунадасны хэмжээ: Литл Рок 1-р сар 2-р сар 3-р сар 4-р сар 5-р сар 6-р сар 7-р сар 8-р сар 9-р сар 10-р сар 11-р сар 12-р сар Маx. Температур (°C) 9.9 12.5 17.3 23.2 27.6 31.9 33.7 33.5 29.8 24.3 16.9 11.8 Ø 22.7 Мин. Температур (°C) −1.2 0.9 5.1 10.5 15.1 19.7 21.9 20.9 17.2 10.2 4.4 0.7 Ø 10.5 Тунадас (мм) 99 97 119 137 134 93 92 78 108 72 111 107 Σ 1,247 Нартай цаг (h/d) 4.7 5.9 6.8 8.1 9.5 10.6 10.1 9.8 8.4 7.8 5.8 4.7 Ø 7.7 Агаарын чийгшил (%) 71 68 65 66 71 70 72 71 72 70 69 71 Ø 69.7 Т е м п е р а т у р 9.9 −1.2 12.5 0.9 17.3 5.1 23.2 10.5 27.6 15.1 31.9 19.7 33.7 21.9 33.5 20.9 29.8 17.2 24.3 10.2 16.9 4.4 11.8 0.7 1-р сар 2-р сар 3-р сар 4-р сар 5-р сар 6-р сар 7-р сар 8-р сар 9-р сар 10-р сар 11-р сар 12-р сар Хур тунадас Х у р т у н а д а с 99 97 119 137 134 93 92 78 108 72 111 107   1-р сар 2-р сар 3-р сар 4-р сар 5-р сар 6-р сар 7-р сар 8-р сар 9-р сар 10-р сар 11-р сар 12-р сар Эх сурвалж: wetterkontor.de

Цахим холбоос

 Commons: Литл Рок – Викимедиа дуу дүрсний сан

• Хотын цахим хуудас