Дублин (Англи: Dublin; Ирланд хэл: Baile Átha Cliath, Саадтай оломын тосгон) нь Ирландын нийслэл бөгөөд хамгийн том хот нь юм. Ирландын зүүн эргийн дунд хэсэгт, Лиффи голын аманд, Дублин бүсийн төвд оршино. Викингчүүдийн суурин болж байгуулагдсан бөгөөд дундад зууны үеэс тухайн арлын гол хот байсаар иржээ. Өнөө үед Ирланд арлын эдийн засаг, засаг захиргаа, соёлын төв бөгөөд Европын нийслэлүүдээс хамгийн хурдацтайгаар өсч байна.

Дублин
Baile Átha Cliath (Ирланд)
Дублин далбаа
Дублин сүлд
Хоч: 
Шударга хот
Уриа: 
Obedientia Civium Urbis Felicitas
"Иргэдийн дуулгавартай байдал аз жаргалтай хотыг бий болгодог"[1]
Өөрөөр орчуулвал
"Дуулгавартай иргэд аз жаргалтай хотыг бий болгодог"[2]
Дублин, Ирланд
Дублин
Дублин
Ирланд дахь байршил
Дублин, Европ
Дублин
Дублин
Европ дахь байршил
Солбицол: 53°21′00″N 06°15′37″W / 53.35000°N 6.26028°W / 53.35000; -6.26028Солбицол: 53°21′00″N 06°15′37″W / 53.35000°N 6.26028°W / 53.35000; -6.26028
Улс Ирланд
МужЛенстер
ТойрогДублин
БайгуулагдсанТодорхойгүй[4]
Засаг захиргаа
  Local authorityДублин Хотын Зөвлөл
  Төв байрДублин хотын захиргаа
  Хотын даргаЖеймс Геогхеган (Фине Гэл)
Газар нутаг
  Нийслэл117.8 км2 (45.5 бээр2)
  Хотын нутаг
345 км2 (133 бээр2)
Хүн ам
 (2022)
  Нийслэл592,713[3]
  Нягтрал5,032/км2 (13,030/бээр2)
  Хотын нутаг
1,263,219[7]
  Нягтрал3,659/км2 (9,480/бээр2)
Иргэдийн нэршилДублинчууд
Цагийн бүсUTC0 (GMT)
  Зун (ЗЦ)UTC+1 (ИСЦ)
Шуудангийн код
D01-D18, D20, D22, D24 & D6W
Бүсийн дугаар01 (+3531)
ISO 3166 кодIE-D
ДНБ[8]€157.2 тэрбум (хот) €222.1 тэрбум (их)
ДНБ нэг хүнд ноогдох€108,500 (хот) €106,600 (greater)
Вэб сайтАлбан ёсны цахим хуудас
Map

Дублин нь 3 сая орчим хүн амтай Дублин-Белфаст корридорын бүсийн хот юм.

Англи хэлээрх Дублин (Dublin) гэсэн нэр нь 'Dubh Linn' (Ирланд хэл, dubh -> хар, and linn -> цөөрөм) гэдгээс үүссэн үг юм. Орчин үеийн Ирланд хэлээр Дублиныг 'Baile Átha Cliath' гэдэг. 'Áth Cliath' нь Лиффи голын оломын нэр бөгөөд 'Baile Átha Cliath' гэдэг нэрийг анх одоо Католик сүм болсон эртний Христийн шашны сүмд өгч байжээ. Нэрийн уртаас болж заримдаа BÁC гэж товчлогддог. Дублин хот эсвэл каунтигаас ирсэн хүнийг Даб (Dub) гэдэг.

Газар зүй

засварлах

Уур амьсгал

засварлах
Дублин
Уур амьсгалын диаграмм
123456789101112
 
 
69
 
8
3
 
 
50
 
8
3
 
 
53
 
10
3
 
 
51
 
11
4
 
 
55
 
14
7
 
 
56
 
17
10
 
 
50
 
19
11
 
 
71
 
19
11
 
 
66
 
17
10
 
 
70
 
14
8
 
 
64
 
10
4
 
 
76
 
8
3
Температур °CТунадас мм
Эх сурвалж: wetterkontor.de
Сарын дундаж температур болон хур тунадасны хэмжээ: Дублин
1-р сар 2-р сар 3-р сар 4-р сар 5-р сар 6-р сар 7-р сар 8-р сар 9-р сар 10-р сар 11-р сар 12-р сар
Маx. Температур (°C) 7.6 7.5 9.5 11.4 14.2 17.2 18.9 18.6 16.6 13.7 9.8 8.4 Ø 12.8
Мин. Температур (°C) 2.5 2.5 3.1 4.4 6.8 9.6 11.4 11.1 9.6 7.6 4.2 3.4 Ø 6.4
Тунадас (мм) 69 50 53 51 55 56 50 71 66 70 64 76 Σ 731
Нартай цаг (h/d) 2.0 2.6 3.5 5.3 6.5 6.1 5.4 5.0 4.3 3.3 2.2 1.7 Ø 4
Бороотой өдөр (d) 12 10 10 10 11 10 10 11 11 11 11 13 Σ 130
Усны температур (°C) 9 8 7 8 9 11 13 14 14 13 12 10 Ø 10.7
Агаарын чийгшил (%) 86 85 84 78 76 76 80 82 84 86 88 86 Ø 82.6
Т
е
м
п
е
р
а
т
у
р
7.6
2.5
7.5
2.5
9.5
3.1
11.4
4.4
14.2
6.8
17.2
9.6
18.9
11.4
18.6
11.1
16.6
9.6
13.7
7.6
9.8
4.2
8.4
3.4
1-р сар 2-р сар 3-р сар 4-р сар 5-р сар 6-р сар 7-р сар 8-р сар 9-р сар 10-р сар 11-р сар 12-р сар
Хур тунадас
Х
у
р

т
у
н
а
д
а
с
69
50
53
51
55
56
50
71
66
70
64
76
  1-р сар 2-р сар 3-р сар 4-р сар 5-р сар 6-р сар 7-р сар 8-р сар 9-р сар 10-р сар 11-р сар 12-р сар
Эх сурвалж: wetterkontor.de

Сонирхолтой газрууд

засварлах

Дублинд олон зууныг дамжин ирсэн байгалын болон түүхийн дурсгал бүхий газрууд олон бий. Тэдгээрээс хамгийн эртнийх нь Дублин Цайз (англ. Dublin Castle) бөгөөд 1169 оны Ирландын Норманы бүслэлтийн дараагаар 1204 онд Ангийн Хаан Жоннын тушаалаар гол хамгаалалтын бүс байхаар суурь нь тавигджээ. Цайз нь зузаан хана болон сайн шуудуутай, шүүх удирдлагын төв байхаар, мөн Хаанийн эрдэнэсийн сангийн хамгаалалт байхаар баригджээ. Цайз нь 1230 онд баригдаж дууссан байна.

Дублинийн хамгийн сүүлийн үеийн байгууламж болох Дублиний Орой (англ. Spire of Dublin) буюу албан нэрээр Гэрэлт Хөшөө (англ. Monument of Light) юм. Энэ нь 121.2 метрийн зэвэрдэггүй гангаар хийгдсэн конус хэлбэрийн орой бөгөөд О'Kоннел гудамжинд байрладаг.

  1. "Дублин хотын зөвлөл, Дублин хотын сүлд". Dublincity.ie. Archived from the original on 2019-01-07. Татаж авсан: 2024-09-30.
  2. "Дуулгавартай иргэд аз жаргалтай хотыг бий болгодог - Хүний туршлага". Office of Public Works. Archived from the original on 2019-05-10. Татаж авсан: 2024-09-30.
  3. Иш татахад гарсан алдаа: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named 2022mapdcc
  4. "8 January 1986: 'Bogus' selection of date to mark Dublin's millennium". The Irish Times. Архивласан огноо 2021-06-24. Татаж авсан: 2024-09-30.
  5. "Дублин хотын танилцуулга" (PDF). Maynooth University. Дублин хотын хөгжлийн зөвлөл. 2002-01-01. Архивласан (PDF) огноо 2019-11-04. Татаж авсан: 2024-09-30.
  6. "Хүн амын тооллого 2011". Population Density and Area Size by Towns by Size, Census Year and Statistic. Статистикийн төв газар. April 2012. Архивласан огноо 2019-01-07. Татаж авсан: 2024-09-30.
  7. Иш татахад гарсан алдаа: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named 2022mapdcands
  8. "Мэдээллийн сан - Eurostat". Европын Комисс. Архивласан огноо 2020-07-30. Татаж авсан: 2024-09-30.

Эх сурвалж

  • Maxwell, Constantia (1997). Dublin Under the Georges. Lambay Books. ISBN 0-7089-4497-3.

Цахим холбоос

засварлах
  Commons: Dublin – Викимедиа дуу дүрсний сан