5 сарын 30

5 сарын 30 нь Григорийн тооллын жилийн 150 дахь (өндөр жил бол 151 дэх) өдөр юм. Мөн он дуустал 215 өдөр үлдэж байна.

Онцлох үйл явдал

МЭ 70 - Титусаар удирдуулсан Ромын арми Йерусалемын ханыг сэтлэв.
1416 - Антипап XXIII Жонын шаардлагын дагуу Констансын зөвлөл Прагийн санваартан Жеромыг шатааж цаазлахаар болжээ.
1431 - 100 жилийн дайн: Францын Руен хотод 19 настай тэмцэгч Жанна Д.Аркыг шатаан цаазлав. Хожим нь Католик шашинтнууд энэ өдөр түүнийг гэгээнтнээр өргөмжилсөн билээ.
1510 - Мин гүрний эзэн хаан Женгдэгийн арми, Жү Жифан тэргүүтэй босогчдыг буулган авав. Ингэснээр хунтайж Анхуагийн бослого дарагдсан юм.
1539 - Кастилийн ханлигийн аялагс Эрнандо де Сото Флорида мужийн нутаг Тампа Бейд газардав. Ингэснээр 600 цэрэг алт хайсан билээ.
1574 - Францын хаан ширээнд III Анри суув.
1631 - Францын анхны хэвлэмэл сонин "Gazette de France" сонин хэвлэгдэж эхлэв.
1635 - Төв Европын ихэнх улсуудын хооронд өрнөсөн 30 жилийн дайн эцэслэжээ.
1642 - Английн парламент I Чарльз хааны бүх хэргэм зэргийг хүчингүй болгох шийдвэр гаргав.
1806 - АНУ-ын ирээдүйн Ерөнхийлөгч Эндрью Жексон халз тулаанд Чарльз Дикинсонг ялжээ.
1834 - Португалийн хууль зүйн сайд Хоаким Антониу дэ Агуар католик сүмийн захиалгаар сүм, сургааль, олон нийтийн газруудыг шашны сургуульд нэгтгэх шийд гаргав.
1845 - Тринидад Тобагод Энэтхэгийн хөлөг онгоц анх удаагаа газарджээ.
1854 - Канзас-Небраскагийн хууль батлагдаж Канзас болон Небраска мужийн хилийн зурвасыг тогтоов.
1876 - Османын султан Абдулазиз өөрийн хүсэлтээр эрх ямбаасаа татгалзаж үеэл V Мурадад султаны суудлыг өгчээ.
1883 - Алдарт "Брүүклин" гүүрийн нээлтийн үеэр цугласан олон шахцалдаж 12 хүн амиа алдав.
1913 - Лондон хотод сөргөлдөгч талууд гарын үсэг зурснаар Балканын анхдугаар дайн өндөрлөжээ.
1922 - АНУ-ын нийслэл Вашингтон хотод Линкольны дурсгалын цогцолбор нээлтээ хийв.
1925 - Хятадын Шанхай хотын цагдаа нар жагсаал цуглаан зохион байгуулсан иргэдтэй мөргөлдөж улмаар 10 хүн амиа алджээ. Тэд хөдөлмөрийн хөлс, ажлын цагийнхаа төлөө тэмцэж байсан юм.
1942 - Дэлхийн хоёрдугаар дайн: Английн агаарын тээврийн 1000 бөмбөгдөгч онгоц 90 минутын турш Гехманын Кольн хотыг бөмбөгдөв.
1959 - Шинэ Зеландын Вейтмата болон Оклэнд боомтыг холбосон "Оклэндийн гүү"р ашиглалтад оржээ.
1961 - Доминикан улсыг олон жил удирдсан Рафаел Трухило халдлагад өртөн амь насаа алдав.
1966 - Конго улсын Ерөнхийлөгч Жозеф Мобутугийн тушаалаар Ерөнхий сайд асан Эваристе Кимба болон өндөр тушаалын хэд, хэдэн хүнийг Киншаса хотод цаазаар авчээ.
1967 - Нигерийн дорно хэсэгт орших бүс нутаг тусгаар тогтнолоо зарлан Биафрагийн бүгд найрамдах улс байгуулснаар Нигерийг иргэний дайны хөл нөмрөв.
1971 - Ангараг гарагийн гадаргыг судлах зорилготой "Маринер 9" хөлөг амжилттай хөөрөв. Уг хөлөг Ангараг гарагийн гадаргуугын 70 хувийг картанд оруулж, хэд, хэдэн шинэлэг судалгаа хийсэн билээ.
1974 - Агаарын тээврийн Airbus A300 хөлөг анхнын нислэгээ үйлдэв.
1975 - Европын сансар судлалын агентлаг байгуулагджээ.
1982 - Испани улс Умард Атлантын цэргийн эвсэл буюу "НАТО"-д гишүүнээр элсэв.
1989 - Тиананьмин талбайн бослого: Ардчиллын төлөө жагссан оюутнууд 10 метр өндөр "Ардчиллын охин тэнгэр" хөшөөг байрлуулжээ.
1998 - Афганистаны Тахар мужид 6.5 магнитудын хүчтэй газар хөдөлж 4000-4500 гаруй хүн амь насаа алдав.
- Пакистан улс Харан цөлд газар доор 20 кг плутон тэсэлж туршжээ.
2003 - Бурмын Засгийн газрын дэмжлэгтэй дээрмийн бүлэглэл Үндэсний ардчиллын лигийн 70 гишүүнийг устган хөнөөв. Уг хөдөлгөөнийг тэргүүлж байсан Аун Сан Су Чи-г хорьсон юм.
2012 - Либерийн Ерөнхийлөгч асан Чарльз Тейлорыг Сьерра Леоны иргэний дайнд оролцсон, зохион байгуулсан гэх үндэслэлээр 50 жилийн ял оноожээ.
2013 - Нигери улс ижил хүйстний гэрлэлтийг хуулиар хориглов.

Мэндэлсэн алдартнууд

1010 - Хятадын эзэн хаан Рен Зонг (1063 онд нас барсан)
1757 - Их Британийн Ерөнхий сайд Хенри Аддингтон (1844 онд нас барсан)
1814 - Оросын философич Михайл Бакунин (1876 онд нас барсан)
1845 - Испанийн хаан I Амадео (1890 онд нас барсан)
1846 - франц гаралтай Оросын алтны дархан, үнэт эдлэл урлаач Петер Карл Фаберже (1920 онд нас барсан)
1875 - Италийн нэрт философич Жиованни Жентиль (1944 онд нас барсан)
1896 - Холливудын алтан үеийн нэрт найруулагч Ховард Хокс (1977 онд нас барсан)
1899 - Академийн наадмын гурван удаагийн шагналт нэрт найруулагч, продьюсер Ирвин Талберг (1936 онд нас барсан)
1908 - Нобелийн шагналт Шведийн физикч Ханнес Алфен (1995 онд нас барсан)
1912 - Нобелийн шагналт Америкийн биохимич Жулиус Аксельрод (2004 онд нас барсан)
- Бен-Хур кинонд бүтээсэн дүрээрээ Академийн шагнал хүртсэн нэрт жүжигчин Хью Гриффит (1980 онд нас барсан)
1914 - Мэргэжлийн сүмо бөхийн 37 дахь ёкозүна Акиноуми Сецүо (1979 онд нас барсан)
1919 - Боливын 55 дахь Ерөнхийлөгч Рене Барриентос (1969 онд нас барсан)
1934 - ОХУ-ын сансрын нисэгч, хошууч генерал Алексей Леонов
1936 - "2001: Сансрын Одиссей" киногоор алдаршсан Кейр Далли
1951 - Парагвай улсын Ерөнхийлөгч Фернандо Луго
1954 - Монголын анхны эсрадын дуучин Буурангийн Нандинцэцэг
1959 - Дэлхийн дөрвөн удаагийн аварга Канадын кёрлингч Рэнди Ферби
1962 - "Мэлхий нинжа" цувралыг хамтран зохиосон, Америкийн зохиолч, зураач Кевин Ийстмэн
1971 - "Frozen" киноны дуугаар алдаршсан, Греммийн шагналт, Бродвейн жүжигчин Идина Мензел

Нас барсан алдартнууд

1431 - Францын тэмцэгч Жанна Д.Арк (1412 онд төрсөн)
1574 - Францын хаан IX Шарль (1550 онд төрсөн)
1778 - Францын нэрт зохиолч, философич Волтеро (1694 онд төрсөн)
1912 - "Врайтын нислэгийн компани"-г хамтран байгуулсан Вильбур Врайт (1867 онд төрсөн)
1960 - Нобелийн шагналт Оросын зохиолч, яруу найрагч Борис Пастернак (1890 онд төрсөн)
1961 - Доминикан улсын 36 дахь Ерөнхийлөгч Рафаел Трухило (1891 онд төрсөн)
1981 - Бангладешийн долоо дахь Ерөнхийлөгч Зиаур Рахман (1936 онд төрсөн)
2009 - Израйль улсын дөрөв дэх Ерөнхийлөгч Эфрейм Катзир (1916 онд төрсөн)
2011 - Нобелийн шагналт Америкийн физикч Росалин Суссман Йалоу (1921 онд төрсөн)
2012 - Нобелийн шагналт Английн физиологич Эндрью Хаксли (1917 онд төрсөн)

Тэмдэглэлт баярууд

Никарагуа Ээжүүдийн өдөр
Хорват Парламентын өдөр

Commons: 5 сарын 30 – Викимедиа зураг, бичлэг, дууны сан