Эрнест Резерфорд

Эрнест Резерфорд (Англи: Ernest Rutherford, 1st Baron Rutherford of Nelson (Нельсоны I Барон Резерфорд), * 1871 оны 8 сарын 30; † 1937 оны 10 сарын 19) нь Шинэ Зеланд гаралтай Английн физикч юм. Майкл Фарадейтэй эн зэрэгцэхүйц хэмжээнд үнэлэгддэг тэрээр α туяа болон β туяануудыг нээж, Резерфордын сарнилтаар атомын цөмийг илрүүлж, атомыг өөрчлөх зэрэг судалгаануудаараа "Цөмийн физикийн эцэг" гэгддэг билээ.

Нобелийн шагналтан Хүртсэн он: 1908 Хүртсэн салбар: Хими Шалтгаан: Химийн элементүүдийн задрал, цацраг идэвхт бодисуудын тухай судалгаагаараа

Резерфорд 1908 онд Нобелийн шагнал хүртсэн бөгөөд түүний шавь нараас 4 хүн тус шагналыг хүртсэн юм.

Шинэ Зеландын банкны тэмдэгт болох 100 долларын дэвсгэрт дээр түүний хөрөг заларсан байдаг.

Намтар

• 1871 - Шинэ Зеландын Нельсон хотын ойролцоох Брайтвотерт төржээ.
• 1889 - Кантаберийн коллеж (одоогийн Кантаберийн их сургууль)-ид элссэн.
• 1895 - Засгийн газрын тэтгэлгээр Английн Кэмбрижийн их сургуулийн Кавендишийн лабораторид судлаач болов.
• 1898 - Уранаас 2 төрлийн цацраг идэвх (α ба β туяа) ялгарч байгааг илрүүлсэн. Мэри Ньютонтой гэрлэв. Канадын Монреаль хот дахь МакГилл их сургуульд багш болсон.
• 1899 - α, β туяануудыг ялгах туршилт нь амжилттай болжээ
• 1900 - γ туяа нь цахилгаан соронзон долгион болохыг тодорхойлов. Фредерик Соддигийн хамтаар ради, тори, актинигийн судалгааг эхлүүлсэн байна.
• 1902 - Химийн элемент цацраг идэвхжлийн үр дүнд өөр элемент болон хувирдаг гэх онолоо дэвшүүлсэн.
• 1903 - Лондоны эзэн хааны нийгэмлэгийн гишүүн болжээ.
• 1907 - Манчестерийн их сургуулийн багш болсон.
• 1908 - Нобелийн шагнал хүртсэн.
• 1911 - Атомын цөмийн Резерфордын загварыг бий болгов.
• 1914 - Тайжийн хэргэм хүртэв.
• 1919 - Кавендишийн лабораторийн дарга болжээ.
• 1919 - α туяаг азотын атомтой мөргөлдүүлж атомын цөмийг өөрчилж чадав.
• 1920 - Нейтроныг байдаг болохыг таамаглаж хэлэв. Нейтроныг түүний шавь Жеймс Чадвик 1932 онд нээж, тэр амжилтаараа Нобелийн шагнал хүртсэн билээ. Мөн хүнд устөрөгчийг байж болохыг таамаглаж, судалж байв.
• 1925 - Лондоны эзэн хааны нийгэмлэгийн ерөнхийлөгчөөр сонгогдож, 1930 он хүртэл ажилласан.
• 1931 - Гүнгийн хэргэм хүртэж, Нельсоны барон болов.
• 1937 - Лондонд 66 насандаа нас нөгчив.
• 1997 - Атомын дугаар нь 104 болох элементийг Резерфорд гэж нэрлэжээ.

Мөн үзэх

• Резерфорд (нэгж)

Цахим холбоос

 Commons: Ernest Rutherford – Викимедиа дуу дүрсний сан

• Ном ба утга зохиол: Эрнест Резерфорд Германы үндэсний ном сангийн каталогт