Тоокёо (ᠲᠣᠣᠺᠶᠣ᠋; Япон: 東京 Тоокёо, "зүүн нийслэл"), албан ёсоор Токио нийслэл хот (東京都 Тоокёо-то) нь Японы 47 мужийн нэг юм. Токио бол улсын нийслэл, дэлхийн хамгийн олон хүнтэй хотын тоонд орно. 2013оны 4сарын 1ний байдлаар хүн амын тоо 13,230,000хүнтэй байна.

Токио
東京都
Токио Их Хот
Official logo of Токио
Дуулал: "Токио Хотын Дуу"
(東京都歌 Тоокёо-то Ка?)
Map
Япон дахь байршил
Япон дахь байршил
Солбицол: 35°41′23″N 139°41′32″E / 35.68972°N 139.69222°E / 35.68972; 139.69222Солбицол: 35°41′23″N 139°41′32″E / 35.68972°N 139.69222°E / 35.68972; 139.69222
Улс Япон
БүсКанто
АралХоншүү
НийслэлТокио[1]
Хуваалт23 онцгой дүүрэг, 26 хот, 1 дүүрэг, ба 4 тойрог
Засаг захиргаа
  БиетТокио Хотын Захиргаа
  ЗахирагчЮрико Коикэ (Бие д.)
  Төлөөлөгчид42
  Цэц11
Газар нутаг
  Нийт2,194.07 км2 (847.14 бээр2)
  Бөөгнөрөл
13,452 км2 (5,194 бээр2)
  БайрЯпонд 45-р байр
Хамгийн өндөр цэг2,017 м (6,617 фут)
Хүн ам
 (2023)[4]
  Нийт14,094,034
  БайрЯпонд 1-р байр
  Нягтрал6,363/км2 (16,480/бээр2)
  Хотын нутаг
39,105,000
  Бөөгнөрөл40,800,000
  Нягтрал3,000/км2 (7,900/бээр2)
  Аялгууд
Иргэдийн нэршилТокиочууд
Бүс Нутгийн Нийт Бүтээгдэхүүн
 (2020)[6]
  Нийт, нэрлэсэн¥109.602 их наяд
($1.027 их наяд)
  Нэг хүнд ноогдох¥7.8 сая
($73,085)
Цагийн бүсUTC+09:00 (Японы Стандарт Цаг)
ISO 3166-2
JP-13
Вэб сайтtokyotokyo.jp
www.metro.tokyo.lg.jp

Засаг захиргааны хуваарийн бус, уламжлалт Японы 8 бүс нутгийн нэг болох Канто бүсийн зүүн өмнөд талд байрладаг. Хот нь 23 дүүрэг болон баруун талын Тама бүсийн 30 дүүрэг, Изү болон Огасавара арлуудын 9 бага хот тосгодоос бүрддэг бөгөөд 1943 онд 23 дүүрэг болон баруун талын Тама бүсийг нэгтгэснээр одоогийн Токио хотын суурь бүтэц тавигдсан.

Токио 1.479 их наяд америк доллараар хэмжигдсэн 2008 оны ХАЧ-аар тэгшигтгэсэн ДНБ-ын хэмжээгээрээ Нью-Йорк хотын дараа дэлхийд хоёрт эрэмбэлэгдэх том эдийн засагтай хот ба Fortune сэтгүүлээс зарладаг дэлхийн 500 том компанийн 47 нь төвлөрдөг хот болно.

Газар зүй

засварлах
Токио
Уур амьсгалын диаграмм
123456789101112
 
 
52
 
10
3
 
 
56
 
10
3
 
 
118
 
13
6
 
 
125
 
19
11
 
 
138
 
23
15
 
 
168
 
26
19
 
 
154
 
29
23
 
 
168
 
31
25
 
 
210
 
27
21
 
 
198
 
22
15
 
 
93
 
17
10
 
 
51
 
12
5
Температур °CТунадас мм
Эх сурвалж: Japan Meteorological Agency[7]; wetterkontor.de[8]
Сарын дундаж температур болон хур тунадасны хэмжээ: Токио
1-р сар 2-р сар 3-р сар 4-р сар 5-р сар 6-р сар 7-р сар 8-р сар 9-р сар 10-р сар 11-р сар 12-р сар
Маx. Температур (°C) 9.9 10.4 13.3 18.8 22.8 25.5 29.4 31.1 27.2 21.8 16.9 12.4 Ø 20
Мин. Температур (°C) 2.5 2.9 5.6 10.7 15.4 19.1 23.0 24.5 21.1 15.4 9.9 5.1 Ø 13
Тунадас (мм) 52.3 56.1 117.5 124.5 137.8 167.7 153.5 168.2 209.9 197.8 92.5 51.0 Σ 1,528.8
Нартай цаг (h/d) 5.6 5.3 5.3 5.4 5.9 4.1 4.4 5.7 3.7 4.2 4.6 5.3 Ø 5
Бороотой өдөр (d) 4.5 5.5 9.9 9.9 10.3 11.4 10.3 7.7 11.0 9.8 6.8 4.2 Σ 101.3
Усны температур (°C) 14 14 14 16 18 21 23 24 24 21 18 14 Ø 18.4
Агаарын чийгшил (%) 50 52 56 63 66 73 76 73 73 67 61 54 Ø 63.7
Т
е
м
п
е
р
а
т
у
р
9.9
2.5
10.4
2.9
13.3
5.6
18.8
10.7
22.8
15.4
25.5
19.1
29.4
23.0
31.1
24.5
27.2
21.1
21.8
15.4
16.9
9.9
12.4
5.1
1-р сар 2-р сар 3-р сар 4-р сар 5-р сар 6-р сар 7-р сар 8-р сар 9-р сар 10-р сар 11-р сар 12-р сар
Хур тунадас
Х
у
р

т
у
н
а
д
а
с
52.3
56.1
117.5
124.5
137.8
167.7
153.5
168.2
209.9
197.8
92.5
51.0
  1-р сар 2-р сар 3-р сар 4-р сар 5-р сар 6-р сар 7-р сар 8-р сар 9-р сар 10-р сар 11-р сар 12-р сар
Эх сурвалж: Japan Meteorological Agency[7]; wetterkontor.de[8]

Урьд нь Эдо (江戸, "булангийн үүд") гэх нэртэй байснаа, 1868 оны Мэйжигийн шинэчлэлээр Киото хотоос зүүн зүгт оршдог, эзэн хааны ордон байрладаг тул "Зүүн нийслэл" гэх утгатай Тоокёо (тоо (зүүн) + кёо (нийслэл)) хэмээн нэрлэгджээ.

Засаг захиргааны нэгж

засварлах

Токио хот нь 23 дүүрэг (区, ku,"дүүрэг"),баруун талын Тама бүсийн 30 дагуул хот (市, shi,"хот"), Изү,Огасавара арлын 9 бага хот болон тосгодоос бүрдэнэ.

Цахим холбоос

засварлах
  1. 都庁は長野市. Tokyo Metropolitan Government. Archived from the original on 19 April 2014. Татаж авсан: 12 April 2014. Shinjuku is the location of the Tokyo Metropolitan Government Office. But Tokyo is not a "municipality". Therefore, for the sake of convenience, the notation of prefectural is "Tokyo".
  2. "Reiwa 1 nationwide prefectures, cities and towns area statistics (October 1)" (япон хэлээр). Geospatial Information Authority of Japan. 26 December 2019. Archived from the original on 15 April 2020. Татаж авсан: 28 April 2020.
  3. "Mountains of Tokyo Metropolis" (япон хэлээр). Geospatial Information Authority of Japan. Татаж авсан: 28 April 2020.
  4. "東京都の人口(推計)とは" [Population of Tokyo(estimate)]. www.toukei.metro.tokyo.lg.jp (япон хэлээр). 30 May 2023. Архивласан огноо 9 June 2023. Татаж авсан: 5 August 2023.
  5. "Major Agglomerations of the World". Population Statistics and Maps. 28 February 2023.
  6. "県民経済計算(平成23年度 - 令和2年度)(2008SNA、平成27年基準計数)<47都道府県、4政令指定都市分>".
  7. Japan Meteorological Agency: Klimainformationen Tokio, 1981–2010. World Meteorological Organization, хандсан 1. Долоодугаар сар 2013.
  8. wetterkontor.de: Klimainformationen Sonnenschein/Wassertemperatur Tokio. хандсан 1. Долоодугаар сар 2013.