Самоа (самоа. Sāmoa, англ. Samoa [səˈmoʊə]), албан ёсоор Тусгаар тогтносон Самоа улс (самоа. Malo Saʻoloto Tutoʻatasi o Sāmoa; англ. Independent State of Samoa) нь Номхон далайн өмнөд хэсэгт оршдог арлын улс.

Самоагийн Тусгаар Улс
Malo Saʻoloto Tutoʻatasi o Sāmoa (Самоа)
Уриа: Faʻavae i le Atua Sāmoa
"Самоаг бурхан бүтээсэн"
Төрийн дуулал: O Le Fuʻa o le Saʻolotoga o Samoa
"Эрх чөлөөний туг"
Самоагийн байршил
Самоагийн байршил
Самоагийн газрын зураг
Самоагийн газрын зураг
Нийслэл
ба томоохон хот
Апиа
13°50′00″S 171°45′44″W / 13.83333°S 171.76222°W / -13.83333; -171.76222
Албан ёсны хэлСамоа • Англи хэл
Угсаатны бүлгүүд
(2021)
Шашин
(2021)
  • 1.7% шашингүй
  • 0.4% бусад[3]
Ард түмний нэршилСамоачууд
Төр засагНэгдмэл парламентын бүгд найрамдах улс
Туималеалиифано Ваалетоа Суалаувиa
Фиаме Наоми Матаафа
Папали Лио Тэу Масипау
Хууль тогтоох байгууллагаХууль Тогтоох Ассамблей
Тусгаар тогтнол 
6 сарын 14, 1889
2 сарын 16, 1900
3 сарын 1, 1900
8 сарын 30, 1914
• Лигийн мандат
12 сарын 17, 1920
• НҮБ-ын итгэмжлэл
12 сарын 13, 1946
• 1961 оны Баруун Самоагийн тухай хууль
1 сарын 1, 1962
12 сарын 15, 1976
• Самоа нэртэй болсон
7 сарын 4, 1997
Газар нутаг
• Нийт
2,831[4] км2 (167)
• Усны эзлэх талбай (%)
0.3
Хүн ам
• 2021 тооллого
205,557[5] (176)
• Нягтаршил
70/км2
ДНБ (ХАЧП)2018 тооцоо
• Нийт
$1.188 тэрбум[6]
• Нэг хүнд ноогдох
$5,962[6]
ДНБ (нэрлэсэн)2018 тооцоо
• Нийт
$881 сая[6]
• Нэг хүнд ноогдох
$4,420[6]
ОТББИ (2013)Steady 38.7[7]
дундаж
ХХИ (2021) 0.707[8]
өндөр · 111
Мөнгөний нэгжТара (WS$b) (WST)
Цагийн бүсUTC+13c (WST)
Огнооны форматөө/сс/жжжж
Жолооны талзүүнd
Утасны томьёо+685
Домэйн нэр.ws
  1. Төрийн тэргүүн.
  2. SAT, ST эсвэл T тэмдгүүдийг мөн хэрэглэдэг. Тара, Сене гэсэн нэр томьёо нь Самоа хэл дээрх Доллар, Цент гэсэн англи үгсийн орчуулга юм.
  3. 2011 оны 12 сарын 31-нээс.[9]
  4. 2009 оны 9 сарын 7-ноос.[10] Although driving is on the left side of the roadway centre line, Samoa allows cars with steering wheels on either the left or the right side of the vehicle to use the roads.

Өмнөх нэршил - Германы Самоа (1900—1914), Баруун Самоа (1914—1997). 1976 оны 12-р сарын 15-нд НҮБ-д гишүүнээр элссэн. 1970 оноос Үндэстнүүдийн Холбооны гишүүн.

Самоа улсын нийслэл нь Уполу арал дээрх 33 мянган хүн амтай Апиа боомт хот юм. Албан ёсны хэл нь -самоа, англи хэл юм.

1986 оны хүн амын тооллогоор тус улсад 157 мянган хүн, 2004 он гэхэд хүн ам 177.7 мянга болж өссөн. 2007 оны 7-р сарын байдлаар хүн ам 214,265 болж, 2011 оны хүн амын тооллогоор Самоагийн оршин суугчдын тоо 187,820 хүн (96,990 эрэгтэй, 90,830 эмэгтэй) байсан бөгөөд үүний 96% нь самоачууд, 2% нь Европчуудын нутгийн иргэдтэй гэрлэсэн үр удам байжээ.

Самоагаас олноор цагаачлах болсон нь орон нутгийн эдийн засгийн хоцрогдолтой холбоотой. Залуучууд ажил хайж, эсвэл өндөр цалин авахаар, түүнчлэн уламжлалт амьдралд сэтгэл дундуур байгаа тул улс орноо орхиж байна. Шилжилт хөдөлгөөний гол урсгал Шинэ Зеланд руу чиглэж байна. Цагаачдын зарим нь мөнгө хуримтлуулж эсвэл сургуулиа төгсөөд эх орондоо буцаж ирдэг бол зарим эх нутгаа үүрд орхидог ажээ.

  1. "Samoa". CIA – The World Factbook. 26 October 2021. Архивласан огноо 28 October 2021. Татаж авсан: 24 January 2021.
  2. Иш татахад гарсан алдаа: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named Religion
  3. "Samoa Population and Housing Census 2021" (PDF).
  4. "Samoa". Central Intelligence Agency. 27 February 2023 – via CIA.gov.
  5. "Population & Demography Indicator Summary". Samoa Bureau of Statistics. Archived from the original (PDF) on 3 April 2019. Татаж авсан: 25 June 2018.
  6. 6.0 6.1 6.2 6.3 "Samoa". International Monetary Fund. Архивласан огноо 10 October 2018. Татаж авсан: 10 October 2018.
  7. "Gini Index coefficient". CIA World Factbook. Архивласан огноо 17 July 2021. Татаж авсан: 16 July 2021.
  8. "Human Development Report 2021/2022" (PDF) (англи хэлээр). United Nations Development Programme. 8 September 2022. Архивласан (PDF) огноо 2022-10-09. Татаж авсан: 16 October 2022.
  9. "Samoa skips Friday in time zone change". ABC Australia. 31 December 2011. Archived from the original on 3 January 2012. Татаж авсан: 16 January 2012.
  10. Chang, Richard S. (8 September 2009). "In Samoa, Drivers Switch to Left Side of the Road". The New York Times. Архивласан огноо 9 July 2017. Татаж авсан: 23 May 2010.