6 сарын 5

6 сарын 5 нь Григорийн тооллын жилийн 156 дахь (өндөр жил бол 157 дэх) өдөр юм. Мөн он дуустал 209 өдөр үлдэж байна.

Онцлох үйл явдал

1257 - Польшийн Краков хотод хотын статус олгожээ.
1283 - Наплийн дайн: Арагоны хаан III Петрийн адмирал Ниаполитаны флотыг устган сөнөөж, Салерногийн Чарльзыг олзлов.
1644 - Манж Чин гүрний хаан Шүнзийн цэргүүд Бээжин хотыг булаан эзэлж улмаар Мин гүрэн мөхжээ.
1817 - Хойд Америкийн их нууруудын хотгорт уурын хөдөлгүүрт анхны хөлөг онгоц "Фронтенак" явж эхэлжээ.
1832 - Францын эзэн хаан I Луй Филиппийг түлхэн унагаах зорилготой Зургаадугаар сарын бослого дэгдэв.
1837 - Бүгд найрамд Техас улсын Хьюстон хот байгуулагдав.
1849 - Дани улсад батлагдсан шинэ Үндсэн хуулиар тус улс Хэмжээт эрхт хаант улс болжээ.
1851 - Боолчлолыг эсэргүүцэгч, зохиолч Харрьет Битчир Стоу боолчлолыг эсэргүүцэж, хүчтэй шүүмжилсэн "Том авгын өрөө" цуврал зохиол "National Era" сонинд хэвлэгдэж эхэлжээ. Уг цуврал 10 сарын турш нийтлэгдсэн юм.
1862 - Сайгоны тунхгаар Вьетнамын өмнөд хэсэг Францын мэдэлд шилжив. Үүнийг эсэргүүцсэн босогчдын удирдагч Труонг Дин Европчуудын түрэмгийллийн эсрэг хөдөлгөөнөө үргэлжлүүлэхээр болжээ.
1864 - Америкийн иргэний дайн: Генерал Девид Хантераар удирдсан Холбоотны арми Виржиниа мужийн Пьедмонтод Эх газрын армийг буулган авч, 1000 цэргийг баривчлав.
1873 - Занзибарын султан Баргхаш бин Саид Их Британи руу илгээдэг боолын худалдаа, түүнийг дагасан кластерыг бүрэн хаав.
1893 - Массачюсетс мужийн Нью Бедфорд хотод төрсөн эцэг, хойд эхээ хороосон Лиззи Борденыг шүүх хурал эхэлжээ.
1900 - Боерын хоёрдугаар дайн: Британийн цэргүүд Приториа хотыг эзлэн авав.
1912 - Жалханз хутагт Дамдинбазар Баядын нутагт хүрэлцэн ирэв.
- Баруун хязгаарт энэ өдөр хязгаарын сайд Гончигдамба дайны байдал тогтоож, цэрэг дайчилгаа зарлажээ.
1915 - Дани улс эмэгтэйчүүдийн сонгох, сонгогдох эрхийг хуульчлав.
1916 - АНУ-ын Дээд шүүхийн шүүгчээр Луй Брандейс сонгогдов. Ингэснээр уг суудалд суусан анхны еврей гаралтай хүн болсон юм.
- Дэлхийн нэгдүгээр дайн: Османы эзэн гүрний эсрэг Арабын хувьсгал эхлэв.
1917 - Дэлхийн нэгдүгээр дайн: АНУ-ын засаг захиргаа цэргийн насны эрсийг цэрэгт татах ажиллагааг эхлүүлжээ.
1941 - Дэлхийн хоёрдугаар дайн: Хятадын Чонцин хотод хорт хийн бөмбөг хаяж 4000 хүн өртжээ.
1942 - Дэлхийн хоёрдугаар дайн: АНУ-ын засаг захиргаа Болгар, Унгар, Румын улсад дайн зарлав.
1944 - Дэлхийн хоёрдугаар дайн: Нормандын эрэг дээрх бууны үйлдвэр дээр Британийн армийн 1000 гаруй бөмбөгдөгч онгоц бөмбөг хаяжээ.
1945 - Холбоотны хяналтын зөвлөл дайны дараах Германы засгийн эрхийг гартаа авав.
1947 - Харвардын их сургуульд АНУ-ын Төрийн нарийн бичгийн дарга Жорж Маршалл дайны хөлд нэрвэгдсэн Европ тивд эдийн засгийн туслалцаа үзүүлэхийг дэлхий дахинд хандан уриалав.
1949 - Тайландын парламентад Орапин Чайякан сонгогдож, тус улсад парламентын гишүүн болсон анхны эмэгтэй хүн болов.
1956 - Алдарт дуучин Элвис Пресли Мильтон Беригийн шоунд оролцож "Hound Hog" дуугаа дуулж, бүжгийн хөдөлгөөн нь шуугиан тарив.
1959 - Сингапурын анхны Засгийн газар тангараг өргөж ажилдаа оров.
1963 - Британийн Дайны асуудал эрхэлсэн сайд Жон Профюмо бэлгийн хүчирхийлэлтэй холбоотой асуудлаас үүдэн үүрэгт ажлаасаа чөлөөлөгдөв.
- Ираны шах Мохаммад Реза Пахлави шинэчлэлийн хөдөлгөөний хүрээнд шашны удирдагч Аяатолла Рухолла Хомейниг баривчлах зарлиг буулгав. Үүнийг эсэргүүцсэн олон нийт эсэргүүцлийн жагсаал өрнүүлж, зарим хотод танк, тусгай цэргүүд оруулжээ.
1967 - Зургаан өдрийн дайн: Ираилын тал Египетэд гэнэтийн цохилт өгөв. Египетийн зэвсэгт хүчин хил дээр цэргүүд байршуулсан нь ийнхүү агаарын дайралт хийх шалтгаан болжээ.
1968 - АНУ-ын Ерөнхийлөгчийн сонгуульд нэр дэвшигч Роберт Ф.Кеннедигийн амь насанд Палестины харьяат Ширхан Ширхан гэгч халдав.
1975 - Зургаан өдрийн дайнаас хойш хаагдан, хэвийн үйл ажиллагаа явуулах боломжгүй болсон Суецийн суваг хэвийн ажиллагаандаа шилжжээ.
- Их Британид Европын эдийн засгийн нийгэмлэгт элсэн орох эсэхээр бүх нийтийн санал асуулга зохион байгуулав.
1981 - АНУ-ын Өвчний хяналт сэргийлэлтийн төвөөс хүний дархлааны системд ноцтой аюул учруулах нэгэн төрлийн халдварт өвчний тухай шинжлэх ухааны нийтлэл гаргав. Энэ нь ХДХВ/ДОХ-ын талаар анх удаагаагаа олон нийтэд танилцуулсан нийтлэл байжээ.
1983 - Оросын усан замын "Александр Суворов" онгоц Уляновскийн төмөр замын гүүрийг мөргөж ачааны галт тэрэгтэй мөргөлдөж 100 гаруй хүн амь үрэгдэв. Ачааны галт тэрэг хөлөг онгоцыг мөргөж ноцтой гэмтээсэн ч хэсэг хугацааны дараа засварлан эргээд үйлчилгээнд нэвтэрсэн байдаг.
1984 - Цэнхэр од ажиллагаа: Энэтхэгийн Ерөнхий сайд Индира Гандигийн зарлигаар Сикх хөдөлгөөний "Алтан сүм"-ийг эзлэх ажиллагаа эхэлжээ.
1989 - Тиананьмений талбайн бослогын үеэр Танкийн цувааг зогсоож буй эрийг гэрэл зургийн хальснаа буулгав. Үүнээс хэдхэн хормын дараа танкийн цуваа бослогыг хүчээр дарсан билээ.
1997 - Бүгд найрамдах Конго улсад иргэний дайн дэгдэв.
1998 - АНУ-ын Мичиган мужийн Флинт хотод "Женерал Моторс" компанийн угсрах цехийн ажилчид ажил хаяв. Хөдөлмөрийн хөлс, цагийг эсэргүүцсэн уг хөдөлгөөн бусад таван үйлдвэрт тархаж дөрвөн долоо хоног үргэлжилсэн юм.
2000 - Бүгд найрамдах ардчилсан Конго улсын Кисангани хотод зургаан хоног үргэлжилсэн дайн дэгдэв. Дайнд Уганда, Рванда улсын цэргүүд оролцсон байна. Тулааны уршгаар Кисангани хотын тал хувь нь сүйджээ.
2003 - Пакистан болон Энэтхэг улсад цаг уурын хэм огцом халав. Цаг уурын хэмжилтээр агаарын хэм цельсийн 50 хэмд хүрч халсан байна.
2004 - Францын нийслэл Парис хотод анх удаагаа ижил хүйстэн хос хуримлав.
2006 - Серби улс Серби-Монтенегрогийн холбооноос гарч тусгаар тогтнолоо зарлажээ.
2009 - Перу улсын Багуа хотод 65 хоног үргэлжилсэн уугуул иргэдийн тайван жагсаалыг дарах цэргийн ажиллагааны үеэр 31 хүн амиа алдав.
2017 - Монтенегро улс НАТО буюу Умард Атлантын цэргийн эвслийн 29 дэх гишүүнээр элсэв.
- Бахрейн, Египет, Ливи, Саудын Араб, Йемен, Арабын нэгдсэн Эмирт гэсэн арабын зургаан улс бүс нутгийг тогтворгүй болгож байна гэж үзэн Катартай дипломат харилцаагаа таслав.

Мэндэлсэн алдартнууд

1596 - Голландын "Алтан үе"-ийн зураач Петер Утуайл (1660 онд нас барсан)
1862 - Нобелийн шагналт Шведийн хараа зүйч Аллвар Гулсстранд (1930 онд нас барсан)
1883 - Английн нэрт эдийн засагч, дэг сургууль үндэслэгч Жон Мейнард Кейнс (1946 онд нас барсан)
1892 - Олимпын хүрэл медальт Эстонийн хүндийн өргөгч Йан Киккас (1944 онд нас барсан)
1898 - Испанийн нэрт яруу найрагч, зохиолч Федерико Гарсио Лорка (1936 онд нас барсан)
1900 - Нобелийн шагналт Английн физикч Деннис Габор (1979 онд нас барсан)
1928 - Академийн наадмын шагналт найруулагч Тони Ричардсон (1991 онд нас барсан)
1934 - Олимпын мөнгөн медальт Исландын гурвын харайгч Вирхьямир Эйнарссон (2019 онд нас барсан)
1938 - Олимпын аварга, хүрэл медальт, Европын гурван удаагийн аварга Герамны халхалттай гүйгч Карин Балцер (2019 онд нас барсан)
1939 - Канадын 16 дахь Ерөнхий сайд Жое Кларк
1942 - Экваторын Гвиней улсын хоёр дахь Ерөнхийлөгч Теодоро Обианг Нгуема Мбасого
1945 - Олимпын хүрэл медальт, Пан Америкийн аварга Америкийн гүйгч Жон Карлос
1946 - "Формула 1" уралдааны "Уиллиамс" багийг үндэслэгчдийн нэг Патрик Хед
1953 - Холливудын "Эмблин" кино компанийг үндэслэгч Катлийн Кеннеди
1956 - Нэрт саксофонч Кенни Жи
1958 - Коморос улсын Ерөнхийлөгч Ахмед Абдалла Мохамед Самби
1959 - Дэлхийн хошой мөнгөн медальт Вернер Шильдхауер
1961 - Олимп, дэлхийн хүрэл медальт, Европын аварга Германы долоон төрөлтийн тамирчин Анке Бемер
1967 - Олимпын аварга Америкийн ойрын зайн гүйгч Жое ДеЛоч
1971 - Нэрт жүжигчин Марк Уолберг
1973 - Олимпын мөнгө, хүрэл медальт, Дэлхийн хошой аварга, Европын долоон удаагийн аварга Бельгийн нэрт жүдоч Гелла Вандекавейе
1992 - Олимпын хошой, дэлхийн таван удаагийн аварга Австралийн усанд сэлэгч Эмили Сийбом
1998 - Олимп, Европын аварга ОХУ-ын уран гулгагч Юлия Липницкая

Нас барсан алдартнууд

1017 - Японы эзэн хаан Санжо (976 онд төрсөн)
1316 - Францын хаан X Луй (1289 онд төрсөн)
1383 - Оросын их гүн Дмитрий Суздаль (1324 онд төрсөн)
2004 - АНУ-ын 40 дэх Ерөнхийлөгч Роналд Рейган (1911 онд төрсөн)
2017 - Кот Дивуарын хөлбөмбөгч Чейк Тиоте (1986 онд төрсөн)

Тэмдэглэлт өдөр

Дани Үндсэн хуулийн өдөр
Дани Аавуудын өдөр
Сейшелийн арлууд Чөлөөлсөн өдөр
Экваторын Гвиней Ерөнхийлөгчдийн өдөр

Дэлхийн байгаль орчны өдөр

Commons: 6 сарын 5 – Викимедиа зураг, бичлэг, дууны сан