Хүү (шатар)

Шатрын дүрсүүд
	Ноён
	Бэрс
	Тэрэг
	Тэмээ
	Морь
	Хүү

Хүү (Англи: pawn, ♙♟) нь шатрын дүрсүүдийн нэг юм.

Анхны байрлал

{{{2}}}

{{{67}}}

Өргийн эхэнд цагаан хүүнүүд хөлгийн 2, хар хүүнүүд 7-р мөрөнд байрлана.

Нарийвчилбал, хүүнүүд тус тусдаа нэртэй байдаг.

• a, h баганы хүүнүүд: Тэрэгний хүү
• b, g баганы хүүнүүд: Морины хүү
• c, f баганы хүүнүүд: Тэмээний хүү
• d баганы хүүнүүд: Бэрсний хүү
• e баганы хүүнүүд: Ноёны хүү

Гэхдээ шатрын тэмдэглэгээнд хүүнүүдийг ялгахгүй.

Тэрэгний хүүнүүд захад байдаг тул арай хүч султай гэж хэлж болно.。

Нүүдэл

Шатрын дүрсүүд дунд хүү нь онцлог байдлаар нүүж, иднэ.

Үндсэн зарчим

Ахмад настан цагаан талаа сонгоно.

Урагшаа (айлын тал руу) 1 нүд ахих боломжтой. Ухарч чадахгүй.

Өмнөх нүдэнд нь ямар нэгэн дүрс байвал нүүх боломжгүй.

Хүүг нүүхийн өмнө b, c баганы хүүнүүд нүүж чадна.

Нүүсний дараа e, g баганы хүүнүүд нүүж чадахгүй.

Эхний нүүдэл

Анхны байрлалдаа байгаа хүү нь 2 нүд урагшлах боломжтой байдаг.

Гэхдээ заавал 2 нүд урагшлах ёстой биш бөгөөд албаар 1 нүд ахиулж эхлэх тохиолдол ч зөвшөөрөгдөнө.

Харин урд нь ямар нэгэн дүрс байвал давж нүүж чадахгүй.

Хүүг нүүхийн өмнө c, e баганы хүүнүүд 1 буюу 2 нүд урагшлах боломжтой.

Нүүсний дараа h баганы хүү нүүх боломжгүй.

Идэх арга 1

Ташуу урд нүдэнд нь айлын дүрс байвал идээд, уг нүдэнд буух боломжтой.

Ташуу урд нүдэнд нь айлын дүрс байхгүй бол ташуулдан нүүж чадахгүй.

Идэхийн өмнө c баганы хүү хар тэмээг идэж чадна. Мөн f баганы хүү хар морийг идэж чадна.

Идсэний дараа Идсэний дараа уг нүдэнд бууна.

Идэх арга 2

Хоёр талын ташуу урд талын нүдэнд нь айлын дүрсүүд байвал алийг нь идэхээ тоглогч өөрөө сонгоно.

Хоёуланг нь идэх боломжгүй.

Мөн алийг нь ч идэлгүй, чигээрээ урагшлан өнгөрөх боломжтой.

Идэхийн өмнө Цагаан тал нүүх ээлж гэвэл хүүд нүүх 3 боломж бий.

Тэрэг идсэний дараа Нөгөө тийш тэмээг ч идэх боломжтой.

Идэлгүй өнгөрөх Нөхцөл байдлаас хамаарч идэлгүй өнгөрч ч болно.

Зөрсөн хүүг идэх

Тусгай дүрэм:

• Айлын хүү хажуугаар нь орж ирвэл өөрийн хүүг ташуу нүүлгэн идэж болдог.
• Гэхдээ энэ дүрэм нь дараах хүүнүүдэд л үйлчилнэ.
  • Цагаан хүү： 5-р багана хүртэл ахисан хүү
  • Хар хүү： 4-р багана хүртэл ахисан хүү

Зөрсөн хүүг идэх 1 Хар тал нүүнэ. d7 хүүг d5 руу нүүнэ.

Зөрсөн хүүг идэх 2 Хар тал хүүгээ d5 хүртэл ахиулав. Ердийн дүрмээр бол e5 дахь хүү хажуугаар нь өнгөрсөн дүрсийг идэх боломжгүй.

Зөрсөн хүүг идэх 3 Цагаан тал нүүнэ. e5 хүүгээрээ хар хүүг идэв.

Зөрсөн хүүг идэх

Нөхцөл

• Зөвхөн хүүг хүүгээр идэх тохиолдолд
• Айлын хүү эхний нүүдлээ хийхдээ 2 нүд ахиулсны дараагийн нүүдлээрээ идэх. 2 нүд ахиж ирсний дараа өөр нүүдэл хийвэл, идэх боломжгүй болно.

• Зөрсөн хүүг идэх нүүдлийг e.p. гэж тэмдэглэнэ. (Жишээ нь, 20.exd6 e.p.)

Бэрс гарах

→

Хүү нь зөвхөн урагшаа нүүж чаддаг. Иймээс айлын талын сүүлийн мөрөнд хүрвэл цааш нүүх боломжгүй болно. Иймээс бэрс гарах гэсэн тусгай дүрэм хэрэглэгдэнэ.

Сүүлийн мөр хүртэл ахиж чадсан хүү нь өөрийн талын бэрс, тэмээ, морь, тэрэгний аль нэг нь болж хувирна. Чухам алийг нь болгохоо тоглогч өөрөө сонгоно.

Бэрс гарахын өмнө

Бэрс гарав

• b7 дахь хүүг b8 руу түлхэхдээ цагаан талын тоглогч "Бэрс" гэж хэлбэл бэрс гарна.

• Тэмдэглэгээ нь b8=Q буюу b8Q.

Ихэнхдээ хүүг бэрс болгодог тул "бэрс гаргах" гэдэг нэрийг ашигладаг. 8 хүүгээр бүгдээр нь бэрс гаргах боломжтой. Гэхдээ ердийн шатарт бэрс ганцхан байдаг тул дараах байдлаар бэрс гаргана:

• Бэрс аль хэдийн идэгдсэн байвал хүүгээ идэгдсэн бэрсээр сольж тавина.
• Бэрс идэгдээгүй, тэрэг идэгдсэн байвал хүүгийн оронд тэргээ уруу нь харуулж тавина.
• 1 нүдэнд 2 хүү тавина.

※Гэхдээ эдгээр нь албан ёсоор заагдсан дүрэм биш юм.

Хүүг бэрс гаргах нь ердийн боловч тун цөөн тохиолдолд бэрсээс өөр дүрсийг сонгох нь бий.

→

Энэ нь дараах шалтгаантай байж болно:

• Бэрс гармагц ацан шалаа болох байдал үүссэн.
• Морины нүүдлийг ашиглах хэрэгцээ гарсан.

Зураг 1 Цагаан тал нүүнэ. Хүүгээ бэрс гаргамаар байгаа ч．．．

Зураг 2 Бэрс гаргавал ацан шалаанд орж тэнцэнэ.

Зураг 3 Иймээс тэрэг гаргав.

Үнэлгээ

Хүү нь дангаараа хамгийн сул дүрс юм.
Гэвч шатрын дүрсүүдийн тэн хагас нь хүү байдаг тул тэднийг үл тоомсорлож болохгүй.

	Ноён	Бэрс	Тэрэг	Тэмээ	Морь	Хүү
Дүрсүүдийн үнэлгээ	∞	9	5	3	3	1

Энэ нь тухайн нөхцөл байдлаас шалтгаалж өөрчлөгдөнө. Жишээлбэл, бэрс гарахад ойртсон хүүгийн үнэ цэнэ эрс өснө.

	Ердийн хүү	7-р мөрөнд буй цагаан хүү	2-р мөрөнд буй хар хүү
Дүрсүүдийн үнэлгээ	1	3	3

Бусад

Хүүнүүдийн янз бүрийн байрлал, хэлбэрт нэр оноогдсон байдаг.

• Чөлөөтэй хүү (Passed Pawn): Урд талд нь байсан айлын хүү идэгдэж, урагшлахад хялбар болсон хүү.
• Давхар хүү (Doubled Pawns): Нэг багананд давхралдсан, нэг талын 2 хүү
• Хоцорсон хүү (Backward Pawn): Урагшилж амжилгүй бусдаасаа хоцорсон хүү

Чөлөөтэй хүү Бэрс гарахад харьцангуй хялбар болсон тул давуу тал авчирна.

Давхар хүү Нүүх, хамгаалахад хэцүү тул ялангуяа өргийн төгсгөлд эсрэг талдаа давуу тал олгоно.

Хоцорсон хүү Ард хоцорсон хүү нь хамгаалахад хэцүү тул эсрэг талдаа давуу тал олгоно.