Хэрэглэгч:Uilsbat/Буда

Буда ( Hungarian pronunciation: [ˈbudɒ] ; Герман: Ofen , Serbo-Croatian, Чех, Словак: Budín , Турк: Budin ) нь Унгарын Вант улсын түүхэн нийслэл байсан бөгөөд 1873 оноос хойш Унгарын нийслэл Будапешт хотын баруун хэсэг буюу Дунай мөрний баруун эрэгт оршдог. Буда нь Будапештийн нийт нутаг дэвсгэрийн гуравны нэгийг эзэлдэг бөгөөд голдуу модтой. Буда цайз, Цитаделла, Унгарын ерөнхийлөгч Шандор ордон зэрэг дурсгалт газрууд байдаг.

Нэр зүй

Дундад зууны үеийн түүхэнд тэмдэглэгдэн үлдсэн домогт өгүүлснээр "Буда" нэр нь Бледа ( Унгар: Buda нэрнээс гаралтай. ), Хүннүгийн захирагч Аттилагийн дүү.

Attila went in the city of Sicambria in Pannonia, where he killed Buda, his brother, and he threw his corpse into the Danube. For while Attila was in the west, his brother crossed the boundaries in his reign, because he named Sicambria after his own name Buda's Castle. And though King Attila forbade the Huns and the other peoples to call that city Buda's Castle, but he called it Attila's Capital, the Germans who were terrified by the prohibition named the city as Eccylburg, which means Attila Castle, however, the Hungarians did not care about the ban and call it Óbuda [Old Buda] and call it to this day.

—Mark of Kalt: Chronicon Pictum^[1]

The Scythians are certainly an ancient people and the strength of Scythia lies in the east, as we said above. And the first king of Scythia was Magog, son of Japhet, and his people were called Magyars [Hungarians] after their King Magog, from whose royal line the most renowned and mighty King Attila descended, who, in the 451st year of Our Lord’s birth, coming down from Scythia, entered Pannonia with a mighty force and, putting the Romans to flight, took the realm and made a royal residence for himself beside the Danube above the hot springs, and he ordered all the old buildings that he found there to be restored and he built them in a circular and very strong wall that in the Hungarian language is now called Budavár [Buda Castle] and by the Germans Etzelburg [Attila Castle]

—Anonymus: Gesta Hungarorum^[2]

Хүн ам зүй

1873 оноос өмнөх Будагийн туг ^[3]

1703-1873 оны хооронд ашигласан Будагийн түүхэн сүлд ^[3]

Буда цайз, ордныг 1247 онд Унгарын хаан IV Бела барьсан бөгөөд Буда хотыг тойрон босгосон цөм нь удалгүй ихээхэн ач холбогдолтой болж, 1361 онд Унгарын нийслэл болжээ. ^[4]

15-р зуунд Пест голдуу Унгарчууд байсан бол Буда германчууд олонхи байсан; ^[5] Гэсэн хэдий ч Унгарын Хатан хааны сангийн мэдээлснээр, 1495 онд Унгарын олонхи, Германы цөөнх байсан Буда нь 1541-1686 онд Османы эзэнт гүрний захирч байсан төв Унгарын нэг хэсэг болжээ. Энэ нь Османы үеийн Будин мужийн нийслэл байжээ. 17-р зууны дунд үе гэхэд Буда ихэнх нь лалын шашинтнууд болсон бөгөөд энэ нь Балканы лалын шашинтнуудын шилжилт хөдөлгөөнөөс үүдэлтэй байв. ^[6]

1686 онд Будагийн бүслэлт амжилтгүй болсны дараа хоёр жилийн дараа дундад зууны Унгарын нийслэл байсан Буда руу Европын шинэ кампанит ажил эхэлжээ. Энэ удаад Ариун Лигийн арми хоёр дахин их байсан бөгөөд Герман, Голланд, Унгар, Англи, Испани, Чех, Франц, Хорват, Бургунд, Дани, Швед зэрэг 74,000 гаруй цэрэг, бусад европчуудын хамт сайн дурынхан, их буучид, офицерууд, христийн хүчнүүд Будаг дахин эзлэн авав ( Будагийн бүслэлтийг үзнэ үү).

Будаг дахин эзлэн авсны дараа Германы өмнөд нутгийн янз бүрийн хэсгийн хөрөнгөтнүүд бараг эзгүй хот руу нүүжээ. Германчууд ч бас тэдний хэлэнд наалддаг байсан тул эндээс олдсон Унгар, Сербчүүдийг хэсэгчлэн шахаж, хэсэгчлэн уусгажээ. ^[5] Хөдөөгийн хүн ам Буда руу нүүж ирснээр 19-р зуунд Унгарчууд аажмаар тэнд олонхи болжээ.

Алдартай хүмүүс

Унгарын хаан Людовик II-ийн хөрөг ойролцоогоор 1526 он

Унгарын III Андрей, (ойролцоогоор 1265-1301) Унгар, Хорватын хаан, 1290-1301, Буда дахь Францискчуудын сүм болох Грейфриаруудын сүмд оршуулсан.
Польшийн Жадвига (ойролцоогоор 1373–1399), Польшийн Вант улсын анхны эмэгтэй хаан Буда хотод төрсөн.
Жон Корвинус (1473-1504) Унгарын хаан Маттиас Корвинус болон түүний эзэгтэй Барбара Эдельпок нарын хууль бус хүү.
Унгарын II Людовик (1506–1526) 1516-1526 онд Унгар, Хорват, Богемийн хаан
Будагийн Аарон бен Жозеф (ойролцоогоор 1686 он), яруу найрагч
Михаил Г.Бояги, (1780 - ойролцоогоор 1842) Ароманий хэл зүйч, профессор
Ласло Шалай (1813-1864) Унгарын төрийн зүтгэлтэн, түүхч.
Йозеф Еөтвөс (1813-1871) Унгарын зохиолч, төрийн зүтгэлтэн.
Игназ Филипп Семмелвейс (1818-1865), Унгарын эмч, эрдэмтэн. Антисептик эмчилгээний эхэн үеийн анхдагч тэрээр эмч нарт гараа угаах дадлага хийхийг санал болгов.
Корнелие Станкович (1831–1865) Сербийн нэрт хөгжмийн зохиолч, Буда хотод төрж, нас баржээ.
Эдмунд Хаулер (1859-1941), сонгодог судлаач, филологич

Ихэр хотууд

Capestrano, Italy

Галерей

Мөн үзн

Пешт
Обуда
Буда цайз

Лавлагаа

↑ Mark of Kalt: Chronicon Pictum https://mek.oszk.hu/10600/10642/10642.htm
↑ Anonymus, Notary of King Béla: The Deeds of the Hungarians https://discovery.ucl.ac.uk/id/eprint/18975/1/18975.pdf
↑ ^3.0 ^3.1 Nyerges, András, ed. (1998). Pest-Buda, Budapest szimbólumai [Budapest arms & colours: throughout the centuries]. Budapest: Budapest Főváros Levéltára. p. 2. Иш татахад гарсан алдаа: Invalid <ref> tag; name "symbols" defined multiple times with different content
↑ Энэ өгүүллийг одоо нийтийн өмч болсон дараах эх сурвалжаас авсан болно: Briliant, Oscar (1911), "Budapest", in Чисхольм, Хью, Британника нэвтэрхий толь, vol. 04 (11 ed.), Кэмжбриж Их Сургуулийн хэвлэлийн газар
↑ ^5.0 ^5.1 "Budapest". A Pallas Nagy Lexikona (мажар хэлээр). Татаж авсан: 2009-11-03. Иш татахад гарсан алдаа: Invalid <ref> tag; name "Pallas" defined multiple times with different content
↑ Faroqhi, Suraiya (1994). "Crisis and Change, 1590-1699". In İnalcık, Halil; Donald Quataert (eds.). An Economic and Social History of the Ottoman Empire, 1300-1914. Vol. 2. Cambridge University Press. p. 440. ISBN 0-521-57456-0.

Цаашид унших

Richard Brookes (1786), "Buda", The General Gazetteer (6th ed.), London: J.F.C. Rivington
David Brewster, ed. (1830). "Buda". Edinburgh Encyclopædia. Edinburgh: William Blackwood.
John Thomson (1845), "Buda", New Universal Gazetteer and Geographical Dictionary, London: H.G. Bohn
Charles Knight, ed. (1866). "Buda". Geography. English Cyclopaedia. Vol. 2. London: Bradbury, Evans, & Co. hdl:2027/nyp.33433000064794.

Гадаад холбоосууд

Буда цайзыг дүрсэлсэн уран зургууд

[1] Mark of Kalt: Chronicon Pictum https://mek.oszk.hu/10600/10642/10642.htm

[2] Anonymus, Notary of King Béla: The Deeds of the Hungarians https://discovery.ucl.ac.uk/id/eprint/18975/1/18975.pdf

[symbols-3] 3.0 ^3.1 Nyerges, András, ed. (1998). Pest-Buda, Budapest szimbólumai [Budapest arms & colours: throughout the centuries]. Budapest: Budapest Főváros Levéltára. p. 2. Иш татахад гарсан алдаа: Invalid <ref> tag; name "symbols" defined multiple times with different content

[4] Энэ өгүүллийг одоо нийтийн өмч болсон дараах эх сурвалжаас авсан болно: Briliant, Oscar (1911), "Budapest", in Чисхольм, Хью, Британника нэвтэрхий толь, vol. 04 (11 ed.), Кэмжбриж Их Сургуулийн хэвлэлийн газар

[Pallas-5] 5.0 ^5.1 "Budapest". A Pallas Nagy Lexikona (мажар хэлээр). Татаж авсан: 2009-11-03. Иш татахад гарсан алдаа: Invalid <ref> tag; name "Pallas" defined multiple times with different content

[6] Faroqhi, Suraiya (1994). "Crisis and Change, 1590-1699". In İnalcık, Halil; Donald Quataert (eds.). An Economic and Social History of the Ottoman Empire, 1300-1914. Vol. 2. Cambridge University Press. p. 440. ISBN 0-521-57456-0.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]