Сэнгэдүүрэн хан
Сэнгэдүүрэн хан (1521-1585/1587) бол Түмэдийн Алтан ханы ууган хүү. Гэгээн сайн хааныг таалал төгссөний дараа 1582 онд хаан суурийг залгамжилж, Мин улсын эзэн хааны соёрхсон Шүнь-и ван цолыг өвлөн авсан. 1587 оны намрын эцэс сарын 29-нд таалал төгссөн. Түүний Түмэдийн хан сэнтий болон Шүнь-и ван цолыг ууган хүү Намудай сэцэн хаан залгамжлав.
Товч намтар засварлах
Түүний нэрийг Монголын 17-18-р зууны олон сурвалж бичиг дундаас "Чакраварди Алтан хааны тууж"-д Дүүрэнсэнгэ, Саган сэцэний "Эрдэнийн товч"-д Сэнгэ дүүрэн төмөр хунтайж[1], хятадын Мин улсын сударт Син-Ай[2] (辛爱·黄台吉[3]) гэж бага зэргийн ялгаатай тэмдэглэжээ. Тэрээр 1582 онд эцгийнхээ хаан цолыг залгамжлан, Уянчу Жүнхэнийг хатнаа болгов. "Гэтэл Дүүрэн Сэнгэ хунтайж улс орны үйл хэргийг умартан, архи дарсанд шунаж, хүндээр өвчилж, энэлэн шаналан хэвтдэг эмгэгтэй болжээ. Энэ тохиолыг Юнгэн хатан ашиглан цэрэг захирах тамга болон, Мин улстай худалдаа хийх тусгай тамгыг барьж, Түмэдийн эрхийг ганцаар эзэмшиж эхэлсэн ажээ."[4] Түмэдийн хаан болсны дараа 1585 оны тахиа жилд хаан, хатан хоёрын зарлигаар Гүмбүм хийдэд байсан 3-р Далай ламыг Хөх хотод залж, шашин номын үйл хийлгэж байтал удалгүй 1585 оны хөх тахиа жилийн намрын эцэс сарын 29 нд[5] (эсвэл 1587 онд) 65 насандаа[5] таалал төгсжээ.
Хөвгүүд засварлах
| Өмнөх Алтан хан |
Түмэдийн алтан хүрднийг эргүүлэгч Чакраварди сэцэн хаан 1582—1585/1587 он |
Дараах Намудай сэцэн хаан |
Эшлэл засварлах
- ↑ ., Саган сэцэн (2006). Эрдэнийн товч. Улаанбаатар: Соёмбо принтинг. pp. 138, 157.
{{cite book}}: CS1 maint: numeric names: authors list (link) - ↑ Н, Урангуа (2015). Мин улсын түүх. Улаанбаатар: Бит пресс. p. 41.
- ↑ "Мин улсын судар - 327-р дэвтэр, Татарын шастир". zh.wikisource.org (in хятад). Retrieved 2024-04-21.
- ↑ Ж, Урангуа (2007). Алтан хан. Улаанбаатар. p. 50.
- ↑ 5.0 5.1 Чакраварди Алтан хааны тууж. Улаанбаатар: Соёмбо принтинг. 2006. p. 71.