Либери
Либери Улс нь 3.8 сая хүн амтай. Үүгээрээ тус улс дэлхийн хамгийн цөөхөн хүн амтай улсуудын нэгд тооцогддог. Тус улсын ДНБ нь 1.7 тэрбум ам.доллар. Нэг хүнд оногддог ДНБ нь 456 ам.доллар. Либери Улс Дэлхийн II дайны үеэр АНУ-ын хөрөнгө оруулалтаар өнөөгийн төрхөө олсон. Өөрөөр хэлбэл тус улс 1940-өөд оноос шинэчлэгдэж эхэлжээ. Гэхдээ энэ шинэчлэлд тус улсын тухайн үеийн Ерөнхийлөгч Уильям Табмен ихээхэн үүрэг гүйцэтгэсэн гэж Либерийн ард түмэн үздэг. Тэрбээр АНУ-ын дэмжлэгээр улс орондоо эдийн засгийн ардчилал тогтоожээ. Либери нь НҮБ, Африкийн эв нэгдлийн байгууллага /хожмоо Африкийн холбоо хэмээн нэрээ өөрчилсөн/-ын үүсгэн байгуулагч гишүүн орнуудын нэг юм.
Бүгд Найрамдах Либери Улс Republic of Liberia (Англи)
| |
|---|---|
Уриа: "The Love of Liberty Brought Us Here" 'Эрх чөлөөний хайр биднийг энд авчирсан' | |
| Төрийн дуулал: "All Hail, Liberia, Hail!" | |
.svg) Либери улсын байршил (хар ногоон) | |
| Нийслэл ба томоохон хот | Монрови 6°19′N 10°48′W / 6.317°N 10.800°W |
| Албан ёсны хэл | Англи хэл |
| Угсаатны бүлгүүд (2008[1]) | |
| Шашин (2020)[2] | |
| Ард түмний нэршил | Либеричүүд |
| Төр засаг | Нэгдмэл ерөнхийлөгчийн үндсэн хуульт бүгд найрамдах улс |
| Жорж Веа | |
| Жуэл Тейлор | |
| Бхофал Чемберс | |
| Си-А-Ньене Юо | |
| Хууль тогтоох байгууллага | Либерийн Парламент |
| Сенат | |
| Төлөөлөгчдийн танхим | |
| Түүх болон Америкийн Колоничлолын Нийгэмлэгээс тусгаар тогтнол | |
• Америкийн Колоничлолын Нийгэмлэгийн суурин | 1 сарын 7, 1822 |
| 7 сарын 26, 1847 | |
• Бүгд Найрамдах Мэрилэнд Улсыг эзлэв | 3 сарын 18, 1857 |
• АНУ хүлээн зөвшөөрөв | 2 сарын 5, 1862 |
• НҮБ-ын гишүүнчлэл | 11 сарын 2, 1945 |
| 1 сарын 6, 1986 | |
| Газар нутаг | |
• Нийт | (102) |
• Усны эзлэх талбай (%) | 13.514 |
| Хүн ам | |
• 2023 тооцоо | 5,506,280[3] (120) |
| ДНБ (ХАЧП) | 2022 тооцоо |
• Нийт | ▲$8.84 тэрбум[4] (167) |
• Нэг хүнд ноогдох | ▲$1,667[4] (184) |
| ДНБ (нэрлэсэн) | 2022 тооцоо |
• Нийт | ▲$3.90 тэрбум[4] (171) |
• Нэг хүнд ноогдох | ▲$735[4] (180) |
| ОТББИ (2016) | 35.3[5] дундаж |
| ХХИ (2021) | ▲ 0.481[6] бага · 178 |
| Мөнгөний нэгж | Либерийн доллар (LRD) |
| Цагийн бүс | UTC (ГДЦ) |
| Огнооны формат | сс/өө/жжжж |
| Жолооны тал | баруун |
| Утасны томьёо | +231 |
| Домэйн нэр | .lr |
Вэбсайт www | |
1980 онд тус улсад цэргийн эргэлт явагдаж, Америк-Либерийн удирдлагуудыг түлхэн унагасан. Үүний улмаас тус улсад улстөр, эдийн засгийн тогтворгүй байдал үүсч хоёр дараалсан иргэний дайн болж 250 мянга орчим хүн амь үрэгджээ. Түүнчлэн улсын эдийн засагт асар том хохирол үзүүлсэн байна. Энэ бүхний эцэст 2003 онд иргэний дайн төгсч 2005 онд ардчилсан сонгууль явуулсан юм. Либерид одоо л олон жил үргэлжилсэн иргэний дайны улмаас сүйдсэн улстөр, эдийн засгийн тогтвортой байдал бий болж буй. Гэсэн ч тус улсын хүн амын 85 орчим хувь нь олон улсын амьжиргааны доод төвшингөөс доогуур орлоготой амьдарч байна.
Цахим холбоос
засварлах
Commons: Liberia – Викимедиа зураг, бичлэг, дууны сан |
Wiktionary: Либери – Энэ үгийг тайлбар толиос харна уу |
Эшлэл
засварлах- ↑ 1.0 1.1 "Liberia". The Central Intelligence Agency side for Liberia. Central Intelligence Agency. 2021. Татаж авсан: June 8, 2021.
- ↑ "Religions in Liberia | PEW-GRF". www.globalreligiousfutures.org. Archived from the original on November 6, 2018. Татаж авсан: January 4, 2023.
- ↑ "Liberia". The World Factbook (2024 ed.). АНУ-ын Тагнуулын төв газар. Татаж авсан: 22 June 2023.
- ↑ 4.0 4.1 4.2 4.3 "World Economic Outlook Database, October 2022". IMF.org. International Monetary Fund. October 2022. Татаж авсан: October 11, 2022.
- ↑ "GINI index". World Bank.
- ↑ Human Development Report 2020 The Next Frontier: Human Development and the Anthropocene (PDF). United Nations Development Programme. 2020. pp. 343–346. ISBN 978-9211264425. Татаж авсан: January 23, 2023.