Зүүнговь сум

Увс аймгийн Зүүнговь сум нь эртний түүхт Дарлигин Монгол аймгуудын нэг болох Баяд ястнуудын нутагшин амьдарч байгаа газар орон юм. Баядууд нь Зүүнговь сумаас гадна Увс аймгийн Хяргас, Малчин, Тэс сумдын нутагт төвлөрөн амьдардаг.

Зүүнговь сум ᠵᠡᠭᠦᠩᠭ᠋ᠣᠪᠢᠰᠤᠮᠤ
Сум
Улс	Монгол
Аймаг	Увс
Сумын төв	Зэл
Газар нутаг
• Нийт	4,000 км2 (2,000 бээр2)
Хүн ам  (2022)
• Нийт	▼ 2,891
Цагийн бүс	UTC+7 (UTC + 7)
Шуудангийн код	85040

Зүүнговь сум нь 1927 оны 5-р сард байгуулагдсан, хуучнаар Дөрвөд Далай хан аймгийн зүүн гарын хошуу болох Цэцээ гүний хошууны нутаг болно. Зэлийн гол, Баяннуур, Суварга, Өгөөмөр, Тохой гэсэн 5 багтай.

Сумын төв далайн түвшнээс дээш 954 м, хамгийн өндөр цэг Өгөөмөр уул далайн түвшнээс дээш 1343.1 м өндөр өргөгдсөн. Физик газар зүйн хувьд Хархираа, Түргэний салбар уулс болох Ханхөхий уулын мужид багтдаг. Сумын нутаг дэвсгэр бориг дэл элс, ухаа гүвээ (бөөрөг) талархаг газраас бүрдсэн цөлжүү, хээрийн эдэлбэр газар ихэнхийг нь эзэлдэг олон нуур, гол горхи, булаг шанд, баян бүрд бүхий байгалийн өвөрмөц тогтоцтой.

Увс аймгийн зүүн хэсэгт, Улаанбаатар хотоос 1300 км, Аймгийн төвөөс 134 км зайд байрладаг. Зүүнговь сум нь зүүн талаараа Тэс сумтай 84 км, баруун талаараа Малчин сумтай 44 км, өмнөд талаараа Хяргас сумтай 62 км, Баруунтуруун сумтай 25 км, зүүн хэсгээрээ ОХУ-ын Тува улстай 47 км хил залган оршдог.

Хуурайдуу бүгчим халуун зунтай, хахир хүйтэн өвөлтэй. Хамгийн их хүйтэн нь -55С гэж тэмдэглэгдсэн, хамгийн их халуун агаарт +50С, хөрсөнд +62.8С байдаг. 1 дүгээр сарын дундаж температур -33.4 С, 7 дугаар сарын дундаж температур +33.5 С, жилийн дундаж салхины хурд 2-3 м/с, жилийн хур тунaдасны нийлбэр 179.3-250 мм.

Зүүлт, тайлбар

Энэ Монгол улсад хамаарах өгүүлэл дутуу дулимаг бичигджээ. Нэмж гүйцээж өгөхийг хүсье.