Зэд аймаг

(Жад аймаг-с чиглүүлэгдэв)

Зэд (Джидинский, Зэдын; монгол бичиг «жида» буюу «жад») — Орос Улсын Бүгд Найрамдах Буриад Улсын аймаг.

Зэд аймаг
Джидинский район
Бусад галиглал
 • БуриадЗэдын аймаг
Зэд аймаг далбаа
Зэд аймаг сүлд
Map
Бүгд Найрамдах Буриад Улс дахь Зэд аймгийн байршил
Солбицол: 50°36′N 105°19′E / 50.600°N 105.317°E / 50.600; 105.317Солбицол: 50°36′N 105°19′E / 50.600°N 105.317°E / 50.600; 105.317
УлсОрос
Холбооны субъектБуриад[1]
Үүсгэн байгуулагдсан1935Edit this on Wikidata
Засаг захиргааны төвШивээ[1]
Газар нутаг
  Нийт8,600 км2 (3,300 бээр2)
Хүн ам
  Нийт29,352
  Нягтрал3.4/км2 (8.8/бээр2)
  Хотын нутаг
18.4%
  Хөдөө
81.6%
Засаг захиргааны бүтэц
  Засаг захиргааны нэгж15 Суурингийн зөвлөл, 8 Сум
  суурьшмал нутаг[1]38 хөдөөний газрууд
Хотын захиргааны бүтэц
  Хотын захиргаа Зэд Хотын Тойрог[4]
  Хотын захиргаанууд[4]0 хот суурингууд, 22 хөдөөгийн суурингууд
Цагийн бүсUTC+8 (Эрхүүгийн цаг Edit this on Wikidata[5])
OKTMO ID81612000
Вэб сайтhttp://admdzd.sdep.ru

8.6 мянган км² нутаг, 26 мянган хүнтэй. Засаг захиргааны төв — 7 мянган хүнтэй Шивээ (Петропавловка).

Газар зүй

засварлах

Зэд аймаг 8600 км² (13-р том) газар нутагтай. Өөрийн орны өмнөд хязгаарт байдаг. Баруунаараа Захаамин, хойгуураа Хабаан, зүүнээрээ Сэлэнгэ, Хиагт аймагтай хиллэж, хилийн цаадах Монгол улсын Сэлэнгэ аймагтай хаяална.

Аймгийн нутгаар Зэд гол хөндлөн урсаж, нутгийн дорнод хязгаарт Сэлэнгэ мөрөнд цутгадаг.

Хүн ам зүй

засварлах
Аймгийн хүн амын тоон цуваа[6]
1939 1959 1979 1999 2014
12,000 17,300 34,600 34,500 26,045

Зэд аймаг 2014 онд 26045 оршин суугчтай (8-р олон) байв.[7]

Орос (55%), буриад (42%), татар (1%) ардууд байна.

1935 оны 2 сарын 11-нд Сэлэнгэ аймгийг бутлахад Зэд аймаг үүсчээ.

1945 онд татан буугдаж, Торой? аймаг болон өөрчлөгдөв.

1960 онд Торой татан буугдаж Зэд аймаг дахин байгуулагдсан.

1963 онд Түнхэн аймгийг нэгтгээд 1964 онд буцаад салсан.[6]

1967 онд орос нэрийн аймак гэсэн үгийг район болгон сольсон.

Нутгийн хуваарь

засварлах

Зэд аймаг дотроо 22 сумын нутаг болж хуваагдана.

Нэгж Оросоор Тоо Нутгийн нэр
сум сельское поселение 22 Алцаг | Армаг | Боргой | Боций | Булаг | Гэгээтэй | Дэрстэй |
Дээд Бургалтай | Дээд Ичээт | Дээд Торой | Доод Бургалтай |
Доод Ичээт | Доод Торой | Ёнхор | Зэд | Зэлтэр | Нарийн |
Оёор | Цагааннуур | Цагаатай | Шивээ (Петропавловка) | Янзагат

Лавлах бичиг

засварлах
  Commons: Dzhidinsky District – Викимедиа зураг, бичлэг, дууны сан
  1. 1.0 1.1 1.2 Иш татахад гарсан алдаа: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named Ref28
  2. Иш татахад гарсан алдаа: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named OffMain
  3. Russian Federal State Statistics Service (2011). Всероссийская перепись населения 2010 года. Том 1 [2010 All-Russian Population Census, vol. 1]. Всероссийская перепись населения 2010 года [2010 All-Russia Population Census] (Russian хэлээр). Federal State Statistics Service.{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
  4. 4.0 4.1 Иш татахад гарсан алдаа: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named Ref405
  5. "Об исчислении времени". Официальный интернет-портал правовой информации (орос хэлээр). 2011-07-03. Татаж авсан: 2019-01-19.
  6. 6.0 6.1 "Численность населения Республики Бурятия в разрезе районов (погрешность 50 человек)". Эх хувилбараас архивласан: 2016-03-05. Татаж авсан: 2015-06-02.
  7. Иш татахад гарсан алдаа: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named хүнам2014