Эдит Пиаф
Эдит Пиаф (франц. Édith Piaf [edit pjaf]), жинхэнэ нэр нь Эдит Жованна Гассион (франц. Édith Giovanna Gassion; 1915 оны 12-р сарын 19-нд Парист төрж, 1963 оны 10-р сарын 10-нд Францын Грас хотод нас барсан) - ХХ зуунд дэлхийд нэрд гарсан Францын дуучин, жүжигчин юм. Тэрээр франц хэлээр «Non, je ne regrette rien» (монгол. «Би юунд ч харамсахгүй»), «La Vie en rose» (монг. «Амьдралыг сайхнаар харах») , «Hymne à l’amour» (монг. «Дурлалын сүлд дуу») , «Mon légionnaire», «La Foule», «Milord», «Tu es partout», «Mon Dieu» болон «L’Accordéoniste» зэрэг алдартай дуунуудыг дуулж амилуулжээ.
Намтар
засварлахТэрээр Лина Марса хэмээх нууц нэрээр тайзан дээр тоглосон амжилт муутай жүжигчин Анита Мэйллард, акробатчин Луи Гассион нарын гэр бүлд төржээ. Дэлхийн нэгдүгээр дайны эхэнд эцэг нь сайн дураараа фронтод явсан бөгөөд 1915 оны сүүлээр шинэ төрсөн охин Эдиттэйгээ уулзахаар тусгайлан хоёр өдрийн чөлөө авч байжээ.
Хоёр жилийн дараа Луи Гассионыг эхнэр нь орхиж, охиноо эцэг эхдээ өсгөсөн гэдгийг дуулжээ. Бяцхан Эдит охины амьдарч байсан нөхцөл их хүнд байжээ. Зээ охиноо саад болохгүйн тулд эмэг эх нь сүүний оронд шингэрүүлсэн дарсаар угждаг байсан гэдэг. Дараа нь Луи охиноо Норманди руу янхны газар ажиллуулдаг өөрийн эх дээрээ аваачжээ.
Дараа нь 3 настай Эдит бүрэн хараагүй болох нь тогтоогджээ. Эдит амьдралынхаа эхний саруудад нүдний өвчнөөр өвчилж эхэлсэн боловч эхийн эмээ нь үүнийг анзаараагүй бололтой. Гомдлын мөрөөр эцгийнх нь эх, Францын өнцөг булан бүрээс жил бүр олон мянган мөргөлчид очдог үзмэрч Гэгээн Тереза рүү аваачжээ. Үзүүлэх өдөр нь 1921 оны 8-р сарын 19-нд товлогдсон байсан бөгөөд ийнхүү 1921 оны 8-р сарын 25-нд Эдит 6 настайдаа хараа оржээ. Тэрээр хараа ороод хамгийн түрүүнд харсан зүйл бол төгөлдөр хуурын товчлуурууд байсан гэдэг. Дараа нь Эдит охиныг эцэг нь Парис руу аваачиж, охины хамт талбай дээр хамтран үзүүлбэр үзүүлж эхэлсэн байна. Эцэг нь акробатын үзүүлбэр үзүүлж, 9 настай охин нь дуу дуулдаг байжээ. Эдит "Жуан-ле-Пэн" кабаред ажилд орох хүртлээ гудамжинд дуулж мөнгө олдог байсан ажээ. Эдит 15 настай байхдаа өөрийн эх нэгтэй дүү Симонатай танилцжээ. Симонагийн эх арван нэгэн настай охиноо мөнгө олж ирэхийг шаарддаг байжээ. Симона дүүгээс гадна долоон хүүхэд өссөн гэр бүлийн харилцаа хэцүү байсан тул Эдит дүүгээ дагуулан гудамжинд дуулж амь залгуулах болжээ.
1932 онд Эдит дэлгүүрийн эзэн Луи Дюпонтой (франц. Louis Dupont) танилцаж, жилийн дараа 17 настай Эдит 1933 оны 2-р сарын 11-нд охин Марселийг төрүүлжээ. Гэсэн хэдий ч Эдит ажилдаа хэт их цаг зарцуулж байгаад Луи уурлаж ажлаа орхихыг шаарджээ. Эдит татгалзаж, тэд салсан байна. Эхэндээ охин нь эхтэйгээ хамт байсан ч нэг өдөр гэртээ ирэхэд Луи Дюпон хайртай эмэгтэй нь өөрт нь эргэж ирнэ гэж найдаж охиноо дагуулан авч явжээ. Эдитийн охин Марсель сүрьеэгийн менингитээр өвдөж, эмнэлэгт хэвтээд 1935 оны 7-р сарын 7-нд нас барав. 1938 онд Эдит дутуу төрсөн хүүхэдтэй болж, дараа нь хүүхэдтэй болох боломжгүй болсон байна.
1936 оны 2-р сарын 17-нд Эдит Пиаф Морис Шевалье, Мистенгет, Мари Дюбас зэрэг Францын поп ододтой хамт Медрано циркт томоохон концерт тоглов. Radio City-д хийсэн богино хэмжээний тоглолт нь түүнд жинхэнэ алдар нэрд хүрэх анхны алхамыг боломжийг олгосон - сонсогчид радиогоор шууд утсаар ярьж, Пиафыг дуулуулахыг шаардаж байв.
Эдит Пиафыг өөрийгөө олж, амжилтад хүрэх замаа эхлүүлэхэд нь Ив Монтан, Companion de la Chanson чуулга, Эдди Константин нар их тусалсан байна.
Дэлхийн хоёрдугаар дайны дараах үе нь түүний хувьд урьд өмнө хэзээ ч байгаагүй амжилтын үе болжээ. Энэ үед Эдит алдарт боксчин, Алжир гаралтай франц хүн, дунд жингийн дэлхийн аварга, 33 настай Марсель Сердантай дотно найзууд болжээ. 1949 оны 10-р сард Сердан Нью-Йорк руу дахин аялан тоглолт хийж байсан Пиафтай уулзахаар Атлантын далай дээгүүр нисэж байхдаа Азорын арлын ойролцоо осолдож барсан нь Пиафыг гүн цочирдуулсан юм. Гүн сэтгэлийн хямралд орсон үедээ тэрээр морфинд орсон байна.
1950 оны 1-р сард Плейел танхимд бие даасан тоглолтын өмнөхөн хэвлэлүүд "Сонгодог хөгжмийн сүм дэх гудамжны дуунууд" гэж бичсэн нь дуучны бас нэгэн ялалт байв.
Сонсогчдын хайрыг үл харгалзан дуунд бүрэн зориулсан амьдрал түүнийг ганцаардуулсан.
37 настайдаа Пиаф дахин дурлаж, яруу найрагч, дуучин Жак Пиллстэй гэрлэсэн ч удалгүй салжээ.
1952 онд Эдит Шарль Азнавуртай хамт хоёр удаа дараалан автомашины осолд орсон. Гар, хавирганы хугарлаас үүдэлтэй өвчин намдаахын тулд эмч нар түүнд морфин тарьсан бөгөөд Эдит дахин хар тамхинд донтож, 4 жилийн дараа л эдгэрсэн байна.
1962 оны 9-р сарын 25-нд Эдит Эйфелийн цамхгийн өндрөөс "Хамгийн урт өдөр" киноны нээлтийн үеэр "Би юунд ч харамсахгүй", "Олон түмэн", "Миний" дууг дуулжээ. "Эзэн”, “Чи сонсохгүй”, “Хайрлах эрх” дуулахад Парис тэр аяараа түүнийг сонссон байна.
Түүний тайзан дээрх сүүлчийн тоглолт 1963 оны 3-р сарын 31-нд Лилль хотын дуурийн театрт болсон.