Хишигтэн хошуу

Хишигтэн хошуу (монгол бичиг: ᠬᠡᠰᠢᠭᠲᠡᠨ
ᠬᠣᠰᠢᠭᠤ, кирилл үсэг: Хишигтэн/Хэшигтэн хошуу; хятад: 克什克腾旗, пиньинь: Kèshén kèténg qí ) бол БНХАУ-ын Өвөр Монголын Улаанхад хотын харьяаны нэгэн хошуу юм. Засаг захиргааны төв нь Бяруу балгас (хятадаар Жинпэн тосгон, 经棚镇). Зүүн талаар Линьши шянь, Онниуд хошуу, хойд болон баруун талаар Шилийн гол аймгийн Баруун үзэмчин хошуу, Шилийн хот, Шулуун Хөх хошуу, Долон нуур шянь, өмнө талаар Хэбэй мужийн Чэндэ хоттой хил залгадаг.

Улаанхад хотын Хишигтэн хошууны байршил

Түүхийн тойм

Энэ хошууны нэрийг Монголын их хаадын хамгаалагч цэргийн нэгж хишигтэнтэй холбож үздэг бөгөөд Даян хаан өөрийн хөвүүн Очирболдод Цахар түмний Хишигтэн отгийг өмч болгон өгсөн. Өвөр Монгол Манжид эзлэгдсэний дараа Очирболдын тав дахь үеийн ач Соном тайжид нутаг хуваан өгч 1652 онд Хишигтэн хошууг байгуулж, Зуу Удын чуулганд багтаасан.

1912 онд Дундад Иргэн Улс байгуулагдсаны дараа Өвөр Монголд Хятадын 70,000 цэрэгтэй армийг байршуулсан тул 1913-1914 онд Богд хаант Монгол Улсын арми Өвөр Монголыг чөлөөлөхөөр Таван замаар цэрэг мордуулж Хятадтай дайтаж, тус хошууны төв Бяруу балгасыг Лаварын Сумъяа, Бавуужав нарын удирдсан монгол цэргүүд 1913 оны 6, 8, 9 сард хэд хэдэн удаа чөлөөлсөн ч, монгол цэрэг дайны ажиллагааг зогсоосноор Хятадын тал дахин эзэлсэн. 1933 онд Японы Манжго улс эзлэн авсан. 1945-1949 онд ХКН, Гоминдан намынхны байлдааны талбар болж байгаад 1949 оноос Өвөр Монголын Өөртөө Засах Орны Зуу Уд чуулганы хошуу болсон. 1969 онд хятадууд Өвөр Монголыг татан буулгах үед Хишигтэн хошууг Ляонин мужид нэгтгэж, 1979 онд Өвөр Монголд буцаан нэгтгэсэн.

Засаг захиргааны нэгж

Хишигтэн хошуу нь 3 дүүрэг, 7 хот, 2 шян, 4 сумаас бүрдэх бөгөөд төв нь Бяруу хот.

Нэр	Ханз	Пиньинь	Монгол бичиг	Засаг захиргааны код
Дүүрэг
Инчан дүүрэг	应昌街道	Yīngchāng Jiēdào	ᠶᠢᠩ ᠴᠠᠩ	150425400
Галдастай дүүрэг	热水塘街道	Rèshuǐtáng Jiēdào	ᠭᠠᠯᠳᠠᠰᠤᠲᠠᠢ	150425401
Шармөрөн дүүрэг	西拉沐沦街道	Xīlāmùlún Jiēdào	ᠰᠢᠷᠠᠮᠥ᠋ᠷᠡᠨ	150425403
Хот
Бяруу хот	经棚镇	Jīngpéng Zhèn	ᠪᠢᠷᠠᠭᠤ ᠪᠠᠯᠭᠠᠰᠤ	150425100
Юйжоуди хот	宇宙地镇	Yǔzhòudì Zhèn	ᠢᠦᠢ ᠵᠧᠦ ᠳ᠋ᠢ ᠪᠠᠯᠭᠠᠰᠤ	150425101
Түчэнзи хот	土城子镇	Tǔchéngzi Zhèn	ᠲᠤ ᠴᠧᠩᠽᠢ ᠪᠠᠯᠭᠠᠰᠤ	150425102
Дүншин хот	同兴镇	Tóngxīng Zhèn	ᠲᠦᠩ ᠰᠢᠩ ᠪᠠᠯᠭᠠᠰᠤ	150425103
Ванхэюн хот	万合永镇	Wànhéyǒng Zhèn	ᠸᠠᠨ ᠾᠧ ᠶᠦᠩ ᠪᠠᠯᠭᠠᠰᠤ	150425104
Жирүй хот	芝瑞镇	Zhīruì Zhèn	ᡁᠢ ᠷᠦᠢ ᠪᠠᠯᠭᠠᠰᠤ	150425105
Далай нуур хот	达来诺日镇	Dáláinuòrì Zhèn	ᠳᠠᠯᠠᠢᠨᠠᠭᠤᠷ ᠪᠠᠯᠭᠠᠰᠤ	150425106
Шян
Шинкайди шян	新开地乡	Xīnkāidì Xiāng	ᠰᠢᠨ ᠺᠠᠢ ᠳ᠋ᠢ ᠰᠢᠶᠠᠩ	150425200
Хоншанзи шян	红山子乡	Hóngshānzi Xiāng	ᠬᠤᠩ ᠱᠠᠨᠽᠢ ᠰᠢᠶᠠᠩ	150425201
Сум
Дархануул сум	达日罕乌拉苏木	Dárìhǎnwūlā Sūmù	ᠳᠠᠷᠬᠠᠨ᠌ᠠᠭᠤᠯᠠ ᠰᠤᠮᠤ	150425202
Баянцагаан сум	巴彦查干苏木	Bāyànchágàn Sūmù	ᠪᠠᠶᠠᠨᠴᠠᠭᠠᠨ ᠰᠤᠮᠤ	150425203
Хуурай хүрээ сум	浩来呼热苏木	Hàoláihūrè Sūmù	ᠬᠠᠭᠤᠷᠠᠢ ᠬᠦᠷᠢᠶ᠎ᠡ ᠰᠤᠮᠤ	150425204
Улаанбутан сум	乌兰布统苏木	Wūlánbùtǒng Sūmù	ᠤᠯᠠᠭᠠᠨᠪᠤᠲᠤᠩ ᠰᠤᠮᠤ	150425205