Святослав Рерих

Святосла́в Рерих (орос. Святосла́в Никола́евич Ре́рих, 1904 оны 10-р сарын 10-нд Оросын хаант улсын Санкт-Петербург хотод төрсөн—1993 оны 1-р сарын 30-нд Энэтхэгийн Бангалор хотод нас барсан) —оросын бөгөөд энэтхэгийн уран зураач, нийгмийн зүтгэлтэн, дорны урлагийн бүтээл цуглуулагч, 1978 оноос ЗХУ-ын Урлагийн ШУА-ийн хүндэт гишүүн. Түүний уран бүтээлийн үндсэн төрлүүд бол Байгалийн зураг, хөрөг зураг, бэлгэдлийн найрлагатай зурагнууд байдаг. Алдарт Николай Рерих болон Елена Рерих нарын хүү бөгөөд Юрий Рерихын дүү юм.

Намтар

Святослав Николаевич Рерих 1904 оны 10-р сарын 10 (23)-нд Санкт-Петербург хотод Оросын зураач, алдарт урлагийн зүтгэлтэн Николай Константинович Рерих, түүний эхнэр Елена Ивановна Рерих нарын гэр бүлд төржээ. Святослав хүү багаасаа зурж, уран баримал хийж эхэлсэн бөгөөд Урлагийг дэмжих нийгэмлэгийн зургийн сургуульд суралцаж, байгалийн урлагийн чадвартай хослуулсан байгалийн шинжлэх ухааныг сонирходог байжээ.

1913-1916 онуудад Святослав Николаевич Карл Май-гийн гимназид суралцаж, анхны зургийн хичээлээ заалгаж байжээ. 12 настайдаа Святослав зураач эцэг Николай Рерихдээ зотон даавууг дамнуурга дээр татаж, зурах будгийг нь бэлтгэхэд тусалдаг байжээ. Эцэг нь түүнийг археологийн аялалд байнга дагуулж явдаг байсан байна.

1916-1918 онд тэрээр гэр бүлийнхээ хамт Финландад амьдарч, 13 настайдаа эцгийнхээ хөрөг зургийг анх зуржээ.

1919 оноос хойш Святослав Рерих Лондон дахь Хатан хааны урлагийн академид архитектурын чиглэлээр суралцжээ. Уран зургийн чиглэлээр үргэлжлүүлэн суралцаж, эцгийнхээ хамт "Цасан охин", "Садко", "Игорь Ван" зэрэг дуурийн тайзны засал чимэглэл бүтээхэд оролцсон байна.

АНУ-д

Святослав Рерих АНУ-д архитекторын боловсролоо үргэлжлүүлж, эхлээд Колумбын их сургуулийн архитектурын тэнхимд суралцаж, сургуулиа төгсөөд бакалаврын зэрэг хамгаалж, дараа нь Харвардын их сургуульд сурч байхдаа Массачусетсийн их сургуулийн уран баримлын тэнхимд нэгэн зэрэг суралцжээ. Үүний зэрэгцээ тэрээр уран зураг, номын чимэглэл, графикаар хичээллэдэг байв.

1923 онд 19 настайдаа тэрээр «Corona Mundi» олон улсын урлагийн төвийг удирдаж, улмаар Нью-Йорк дахь Николай Рерихийн музейн дэд ерөнхийлөгч болжээ. Мөн онд тэрээр анх удаа Энэтхэгт айлчилсан байна.

1924 онд тэрээр Энэтхэгээс АНУ-д буцаж ирээд Николай Рерих, Елена Ивановна Рерих нарын байгуулсан бүх соёл, боловсролын байгууллагуудын ажилд идэвхтэй оролцож байжээ.

Энэтхэг

Святослав Рерих сургуулиа төгсөөд 1931 оноос хойш Энэтхэгт байнга оршин суужээ. Энэтхэгт тэрээр нийгэм, соёлын амьдралд идэвхтэй оролцож, уран зураг зурахад илүү их цаг зарцуулдаг. Түүний хоёр дахь эх орон болсон Энэтхэг улсад тэрээр чин сэтгэлээсээ хайртай болжээ. Святослав Рерих олон сайхан зургууддаа Энэтхэгийн гоо үзэсгэлэн, соёлын олон талт уламжлал, оюун санааны ололт амжилтын боловсронгуй байдлыг алдаршуулсан юм.

Тэрээр байгалийн зургаас гадна олон хөрөг зураг бүтээсэн. Тэрээр эцгийнхээ 30 орчим хөргийн зураач юм. 1933 онд зурсан "Николай Рерихийн Төвд хувцастай хөрөг" нь зураачийн уран бүтээлийн хамгийн гайхалтай, чухал зургуудын нэг гэж тооцогддог. Святослав Рерихийн зурсан Энэтхэгийн Ерөнхий сайд Жавахарлал Неру, Индира Ганди нарын асар том бүрэн хэмжээний хөрөг нь Шинэ Дели дэх Энэтхэгийн парламентын түүхэн төв танхимын хананы хоёр хавтанг чимж байна.

Дэлхийн хоёрдугаар дайны үеэр тэрээр өөрийн зургаа зарж өлсөн мөнгөө Зөвлөлтийн Улаан загалмайн нийгэмлэгт шилжүүлж байжээ.

1944 онд Святослав Рерих 1930-1940-өөд оны үеийн Энэтхэгийн хамгийн нэр хүндтэй кино жүжигчдийн нэг Девика Рани-тай нэгэн киноны тайз хийх үеэр уулзаж танилцсан байна. 1945 онд Святослав Рерих, Девика Рани нар гэрлэсэн байна.

1948 онд Святослав Рерих эхнэрийнхээ хамт Бангалор хотоос 20 км зайд орших Татагуни эдлэн газрыг Британийн иргэнээс худалдаж авчээ. Зураач амьдралынхаа туршид 135 га талбайг эзэлдэг энэхүү эдлэн газрыг соёл, шинжлэх ухааны төв болгохыг мөрөөддөг байв.

Бүх амьдралынхаа туршид илүү төгс хүнийг өсгөн хүмүүжүүлэх асуудлыг сонирхож байсан зураач 1962 онд Энэтхэгийн гүн ухаантан Ауробиндо Госегийн санаан дээр үндэслэсэн Бангалор дахь хүүхдийн сургуулийн ажилд идэвхтэй оролцсон. Гурван настай хүүхдүүдийг энд элсүүлж сургаж байв. Энэ сургуулийн сурган хүмүүжүүлэх үзэл баримтлал нь тусгайлан боловсруулсан арга зүйг ашиглан хүүхдийн ёс суртахууны боловсролд суурилсан байв. Хүүхэд бага наснаасаа эхлэн томоохон философич, гүн ухаантнуудын үзэл санаатай танилцаж, урлагийн боловсролд ихээхэн анхаарал хандуулдаг байв. Жил бүр хүүхдийн гар зургийн уралдаан зохион байгуулдаг болжээ.

Святослав Рерих ЗХУ-д хэд хэдэн удаа айлчилсан. Түүний айлчлал бүр Зөвлөлт, дараа нь Оросын соёлын амьдралд чухал үйл явдал болдог байв. С.Рерихийн эх нутагтаа анхны уран зургийн үзэсгэлэн 1960 оны 5-р сарын 11-нд А.Пушкины нэрэмжит Улсын дүрслэх урлагийн музейд нээгдсэн. Сарын дараа зураачийн зургуудыг Ленинградын "Эрмитаж"-д дэлгэн үзүүлсэн юм.

1974 онд Святослав Николаевич Швейцарь улсаас К.Кэмпбелл-Стиббээс эцэг Николай Рерихын Оросын архитектурын цувралаас 42 зураг бэлэглэсэнийг ЗХУ-ын Соёлын яаманд авчирч өгчээ. Дараа нь К.Кэмпбелл-Стиббе өөрөө Николай, Святослав Рерих нарын зурсан 100 орчим зургийг ЗХУ-д хандивласан байна.