Никола Тесла
Никола Тесла (1856 оны 7-р сарын 10-нд Австрийн Эзэнт Гүрэнд төрж, 1943 оны 1-р сарын 7-нд Нью-Йорк хотод нас барсан) серби гаралтай америкийн зохион бүтээгч, механик болон цахилгааны инженер байсан. Тэрээр цахилгаан үйлдвэрлэлийн салбарыг үүсэхэд хамгийн том хувь нэмэр оруулсан эрдэмтэн гэгддэг бөгөөд XIX зууны сүүл, XX зууны эхэн үед цахилгаан соронзны салбарт хувьсгал хийсэн олон бүтээл, нээлт хийж ихэд алдаршсан. Теслагийн патентууд болон онолын бүтээл нь орчин үеийн хувьсах гүйдлийн цахилгаан тэжээлийн системийн үндэс суурийг тавьсан. Үүний дотор цахилгаан түгээлтийн олон фазат систем, хувьсах гүйдлийн мотор бүтээсэн нь Аж үйлдвэрийн хоёрдугаар хувьсгал гарахад түлхэц өгчээ.
| Никола Тесла | |
|---|---|
 Никола Тесла (1856-1943) 1890 оны үед. | |
| Төрсөн огноо | 1856 оны 7 сарын 10 Хорват, Смилян (Хорватын хил) |
| Нас барсан огноо | 7 January 1943 (86 насалсан) АНУ, Нью-Йорк Муж Улс, Нью-Йорк хот |
| Оршин суугаа улс | Австрийн Хаант Улс Унгарын вант улс Франц АНУ |
| Иргэншил | Австрийн Хаант Улс (1891 оноос өмнө) АНУ (1891 оноос хойш) |
| Угсаа | серби |
| Салбар | механик ба цахилгаан инженер |
| Байгууллага | Эдисоны машины цех Тесла цахилгаан гэрэл ба үйлдвэрлэл Вэстингхауз Элэктрик |
| Алдаршсан зүйл | Теслагийн ороомог Теслагийн турбин Телехүч Теслагийн хэлбэлзлийн генератор Теслагийн цахилгаан автомашин Теслагийн зарчим Теслагийн Колумбийн өндөг Хувьсах гүйдэл Индукцийн мотор Эргэлдэгч соронзон орон Утасгүй технологи Бөөмт туяаны зэвсэг Үхлийн туяа Хуурай газрын суурин долгион Бифиляр ороомог Телегеодинамик Электрогравитик |
| Нэр хүндтэй шагналууд | Эллиотт Крэссоны медаль (1893) Жон Скоттын медаль (1934) |
Гарын үсэг | |
Өнөөгийн Серби нутаг дэвсгэрт Смилян тосгонд эцэг сербийн үнэн алдартны сүмийн ламтан Милутин Тесла (1819—1879), эх Георгина Тесла /Мандич/ нарын 4 дахь хүүхэд болж төржээ. Тэрээр Австрийн Хаант Улсын харьяат байсан бөгөөд 1884 оны 7-р сард АНУ-д анх очиж Томас Эдисоны компанид инженэр болжээ. 1891 онд АНУ-ын иргэн болсон ажээ.[1] 1894 онд радиогоор утасгүй холбооны боломжийг үзүүлж, "Гүйдлийн дайн"-д ялагч болсныхоо дараа, тэрээр Америкт ажиллаж байсан хамгийн аугаа цахилгааны инженерийн нэг гэж өргөн олонд хүндлэгдэх болсон.[2] Түүний эхэн үеийн бүтээлийн ихээхэн хэсэг нь орчин үеийн цахилгаан техникийн анхдагч бүтээлүүд болсон бөгөөд түүний хийсэн олон нээлт нь асар том өөрчлөлт авчирсан юм. Энэ үед АНУ-д Теслагийн алдар нэр бусад аугаа зохион бүтээгч, эрдэмтний нэр алдартай зэрэгцэж байсан боловч,[3] этгээд зан, шинжлэх ухаан, технологийн дэвшлийн талаар итгэмээргүй, заримдаа хачин гэмээр санаа гаргадаг байсан учраас насаараа эхнэр аваагүй гоонь эр Никола Тесла эцэстээ нүд үзүүрлэгдэж, "галзуу эрдэмтэн" гэгдэх болжээ.[4][5] Тесла санхүүгийн байдалдаа төдийлөн их анхаардаггүй байсан учраас 86 насандаа Нью-Йорк хотод нас барах үедээ ядуу тарчиг амьдралтай байсан гэдэг.[6]
Хэвлэлүүд
засварлах- A New System of Alternating Current Motors and Transformers, American Institute of Electrical Engineers, May 1888.
- Selected Tesla Writings, Scientific papers and articles written by Tesla and others, spanning the years 1888–1940.
- Light Without Heat, The Manufacturer and Builder, January 1892, Vol. 24
- Biography: Nikola Tesla, The Century Magazine, November 1893, Vol. 47
- Tesla's Oscillator and Other Inventions, The Century Magazine, November 1894, Vol. 49
- The New Telegraphy. Recent Experiments in Telegraphy wih Sparks, The Century Magazine, November 1897, Vol. 55
Номнууд
засварлах- Tesla, Nikola, "My Inventions" Parts I through V published in the Electrical Experimenter monthly magazine from February through June, 1919. Part VI published October, 1919. Reprint edition with introductory notes by Ben Johnson, New York: Barnes and Noble,1982, ISBN; also online at Lucid Cafe, et cetera as My Inventions: The Autobiography of Nikola Tesla, 1919. ISBN
- Martin, Thomas C., The Inventions, Researches, and Writings of Nikola Tesla, 1894 . ISBN-X
- Tesla, Nikola, Colorado Springs Notes, 1899–1900, ISBN-X
- Anderson, Leland I., Dr. Nikola Tesla (1856–1943), 2d enl. ed., Minneapolis, Tesla Society. 1956.
- Ratzlaff, John and Leland Anderson, Dr. Nikola Tesla Bibliography, Ragusan Press, Palo Alto, California, 1979, 237 pages. Extensive listing of articles about and by Nikola Tesla.
- O'Neill, John Jacob, Prodigal Genius, 1944. Paperback reprint 1994, ISBN 978-0-914732-33-4. (ed. Prodigal Genius is available online)
- Cheney, Margaret, Tesla: Man Out of Time, 1981. ISBN 0-13-906859-7.
- Seifer, Marc J., Wizard, the Life and Times of Nikola Tesla, 1998. ISBN (HC), ISBN (SC)
- Jonnes, Jill Empires of Light: Edison, Tesla, Westinghouse, and the Race to Electrify the World. New York: Random House, 2003. ISBN
- Auster, Paul, Moon Palace, 1989. Tells Tesla's story within the history of the United States.
- Lomas, Robert, The Man Who Invented the Twentieth Century: Nikola Tesla, forgotten genius of electricity, 1999. ISBN
- Childress, David H., The Fantastic Inventions of Nikola Tesla, 1993. ISBN
- Glenn, Jim, The Complete Patents of Nikola Tesla, 1994. ISBN
- Trinkaus, George TESLA: The Lost Inventions, High Voltage Press, 2002. ISBN 0-9709618-2-0
- Valone, Thomas, Harnessing the Wheelwork of Nature: Tesla's Science of Energy, 2002. ISBN
Сэтгүүлүүд
засварлах- Carlson, W. Bernard, "Inventor of dreams". Scientific American, March 2005 Vol. 292 Issue 3 p. 78(7).
- Jatras, Stella L., "The genius of Nikola Tesla". The New American, 28 July 2003 Vol. 19 Issue 15 p. 9(1)
- Rybak, James P., "Nikola Tesla: Scientific Savant". Popular Electronics, 1042170X, November 1999, Vol. 16, Issue 11.
- Lawren, B., "Rediscovering Tesla". Omni, March 1988, Vol. 10 Issue 6.
Кинонд гарсан нь
засварлах- There are at least two films describing Tesla's life. In the first, filmed in 1977, arranged for TV, Tesla was portrayed by Rade Šerbedžija. In 1980, Orson Welles produced a Yugoslav film named Tajna Nikole Tesle (The Secret of Nikola Tesla), in which Welles himself played the part of Tesla's patron, J.P. Morgan. The film was directed by Krsto Papić, and Nikola Tesla was portrayed by Petar Božović.
- "Tesla: Master of Lightning". 1999. ISBN (Book) ISBN (PBS Video)
- Lost Lightning: The Missing Secrets of Nikola Tesla (at Google Video.) Tesla's designs for free energy and defensive weapons systems.
- David Bowie portrayed Tesla in the 2006 film The Prestige. Tesla's time in Colorado Springs was the focus of several scenes in the film, which featured speculations on the explosive power of Tesla's electrical experiments.
- Tesla: Master of Lightning, produced by Robert Uth for New Voyage Communications in 2003, tapped Stacy Keach to supply the voice of Tesla.
Цахим холбоос
засварлах
Commons: Никола Тесла – Викимедиа дуу дүрсний сан- The Nikola Tesla Museum
- Nikola Tesla Niagara Falls Power
- Tesla Resource Surrounding the PBS "Master of Lightning" documentary
- World of Scientific Biography: Nikola Tesla, by Wolfram Research
- Nikola Tesla Page
- Tesla's grand-nephew William H. Terbo's site
- Nikola Tesla, Forgotten American Scientist
- Tesla Wardenclyffe Project, Long Island New York. Mission is the adaptive reuse of the Wardenclyffe laboratory building.
- Nikola Tesla's Father: Milutin Tesla
- Tesla: The European Years
- Tesla's Case File at The Franklin Institute containing information about his 1894 Franklin Award for research in high-frequency phenomena
- Dr. James Corum's Tesla Engineering Papers, from Arcs 'N Sparks.
- Fred Walters' hand-scanned Tesla patents (PDFs)
- Jim Bieberich's The Complete Nikola Tesla U.S. Patent Collection
- Online archive of many of Tesla's writings, articles and published papers
- Seifer, Marc J., and Michael Behar, Electric Mind, Wired Magazine, October 1998.
- Nikola Tesla on various Yugoslavian and Serbian banknotes.
- Nikola Tesla's FBI file in pdf
- Nikola Tesla Complete Patents in pdf
- Kenneth M. Swezey Papers, 1891–1982, Archives Center, National Museum of American History, archival resources.
- The Case Files of Nikola Tesla, Franklin Institute
- Tesla's Wardenclyffe Science Center Plaque [1]
- NikolaTesla.fr - More than 1,000 documents on Tesla
Эшлэл
засварлах- ↑ "Electrical pioneer Tesla honoured". BBC News. 2006-07-10. Татаж авсан: 2009-08-15.
- ↑ "Nikola Tesla - electrical engineer and inventor". Serbian Unity Congress. Татаж авсан: 2009-08-15.
- ↑ Valone, T. Harnessing the Wheelwork of Nature: Tesla's Science of Energy. Adventures Unlimited Press. pp. 102. ISBN 1931882045.
- ↑ Childress, David Hatcher (ed.) (2000). The Tesla Papers: Nikola Tesla on Free Energy & Wireless Transmission of Power. Kempton, IL: Adventures Unlimited Press. ISBN 0932813860.
{{cite book}}:|first=has generic name (help) - ↑ Robert Lomas (1999-08-21). "Spark of genius". Independent Magazine. Татаж авсан: 2008-07-29.
- ↑ White MJ (2001). Rivals: conflict as the fuel of science. London: Secker & Warburg. p. 174. ISBN 0-436-20463-0.