Дүүжлэх ял

Дүүжлэх ял гэдэг нь шийтгүүлэгчийг дүүжлүүрээс хүзүүгээр нь дүүжлэн боож алах ялыг хэлнэ.

Түүх

Эртний кельтууд хамгийн анх дүүжлэх цаазыг хэрэглэж байв, энэ нь Есүс Христэд хүмүүсийг тахилга болгох маягаар хэрэглэж байв. Үүний талаар Сервантес (XVII зуун) бүтээлдээ дурьдсан байдаг. Орост дүүжлэх ял нь эзэнт гүрний үе (жишээ нь: декабристуудын цааз) ба иргэний дайны үед ашиглагдаж байв.

Сүүлд дэлхийн хоёрдугаар дайны үеэр болон дайн дууссаны дараах хэсэг хугацаанд ашиглагдаж, дайсны цэргүүд болон нацистуудад тусалсан хэрэгт (дүүжлэгдсэн хүмүүсээс дурдвал генерал Власов, Краснов, Шкуро, дэслэгч Султан-Гирей Клыч, атаман Семёнов, Краснодарын хэргийн туслагчид) хэрэглэж байв (Фашистын Германы гэмт хэрэгтнүүдэд оноох шийтгэлийн тухай тогтоолыг үзнэ үү). Нюрнбергийн шүүхээр Гуравдугаар Райхын дээд тушаалын 12 удирдагч дүүжлэгдэх ялаар шийтгүүлэн цаазлуулжээ. Дэлхийн хоёрдугаар дайны үед Германчууд эзэлсэн нутагтаа партизануудыг дүүжлэн хороож байв. Мөн Японд 1944 онд Зөвлөлтийн тагнуулч Рихард Зоргег дүүжлэв.

Англид дүүжлэх нь хамгийн хүнд ял байв. Ухаан алдуулахгүйн тулд яллагдагчийг маш богино хугацаанд дүүжлэх тавцанд байлгадаг байсан дараа нь оосрыг нь авч, амьдаар нь гэдэс дотрыг нь гарган, эрүү шүүлт хэрэглэж байв.

Дүүжлэхэд ихэвчлэн дүүжлүүрийг хэрэглэж ирсэн ба зарим үед гэрлийн шон, өргөгч кран ба модыг ашиглаж байв.

Төв Европын зарим улсад (Герман, Австри, Швейцар зэрэг) дундад зуун ба шинэ үед дүүжлэн хороох газрыг "дүүжлүүрт толгой" гэсэн утгатай "Галгенберг" (Галгенхюгель, Галгенбюль) гэж нэрлэдэг байв.

Өнөө үед дүүжлэх ял нь Япон, Иран, Ирак, Афганистан, хоёр Солонгос, АНУ-д цаазын ялыг гүйцэтгэх цорын ганц эсвэл хэд хэдэн аргын нэг болон ашиглагдаж буй.