Дэлхийн ван
Дэлхийн ван буюу (134340) Pluto (тэмдэг: .svg){kind=small}
[8] ба .svg){kind=small}
[9]) нь нарны аймгийн хоёр дахь том одой гараг юм. Нарыг тойрон эргэлддэг 10 дахь том биет болно. 1930 онд нээгдсэнээсээ хойш 2006 оныг хүртэл Нарны аймгийн 9 дэх гараг гэж тооцогддог байсан бөгөөд одоо Куйперийн бүсийн хамгийн том гишүүн гэгддэг.
 Дэлхийн ван, Хароны системийн зурсан зураг. |
|||||||
Нээлт
| |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Нээсэн хүн | Клайд Томбау | ||||||
| Нээсэн огноо | 1930 оны 2 сарын 18 | ||||||
Нэршил
| |||||||
| БГТ нэршил | 134340 Pluto | ||||||
| Бага гаргийн ангилал |
одой гариг, TNO, плутойд, KBO, плутино |
||||||
| Эрин J2000 | |||||||
| Апоцентр | 7,375,927,931 км 49.305 032 87 а.н. |
||||||
| Перицентр | 4,436,824,613 км 29.658 340 67 а.н. |
||||||
| Их хагас тэнхлэг | 5,906,376,272 км 39.481 686 77 а.н. |
||||||
| Эксентриситет | 0.248 807 66 | ||||||
| Орбитын үе | 90,613.305 өдөр 248.09 жил |
||||||
| Үзэгдэх орбитын үе | 366.73 өдөр | ||||||
| Дундаж орбитын хурд | 4.666 км/с | ||||||
| Хазайлт | 17.141 75° 11.88° (Нарны экваторт) |
||||||
| Өгсөгч уулзварын уртраг | 110.303 47° | ||||||
| Перицентрийн аргумент | 113.763 29° | ||||||
| Дагуул | 5 | ||||||
Физик шинж чанар
| |||||||
| Дундаж радиус | 1,151 км[1] 0.18 дэлхий |
||||||
| Гадаргын талбай | 1.665X107 км²[1] 0.033 дэлхий |
||||||
| Эзлэхүүн | 6,39X109 км³[1] 0.0059 дэлхий |
||||||
| Масс | (1.305 ± 0.007)X1022 кг[2] 0.002 1 дэлхий 0.178 сар |
||||||
| Дундаж нягтшил | 2.03 ± 0.06 г/см³[2] | ||||||
| Экваторын гадаргын гравитацын хүч | 0.81 м/с²[1] 0.083 g |
||||||
| Сансрын хоёрдугаар хурд | 1.27 км/с[1] | ||||||
| Экватор дахь эргэх үе |
−6.387 230 өдөр 6 өдөр 9 цаг 17 мин 36 сек |
||||||
| Экваторын эргэлтийн хурд | 47.18 км/цаг | ||||||
| Тэнхлэгийн хазайлт | 119.591 ± 0.014° (орбитод)[2][3] | ||||||
| Хойд туйлын баруун мандалт | 133.046 ± 0.014°[2] | ||||||
| Хойд туйлын хэлбийлт | -6.145 ± 0.014°[2] | ||||||
| Албедо | 0.49–0.66 (35%-р өөрчлөгдөнө)[4][5] | ||||||
| Гадаргын темп. Кельвин |
| ||||||
| Үзэгдэх гэрэлтэлт | 13.65 хүртэл (дундажаар 15.1)[5] | ||||||
| Абсолют гэрэлтэлт (H) | −0.7[6] | ||||||
| Өнцгийн диаметр | 0.065" -с 0.115"[5][7] | ||||||
Агаар мандал
| |||||||
| Гадаргын даралт | 0.30 Па (зуны хамгийн их) | ||||||
| Бүтэц | азот, метан | ||||||
.svg){kind=small}
Куйперийн бүсийн бусад биетүүдийн адилаар хад чулуу, уснаас бүрдэх бөгөөд Сарнаас эзлэхүүнээрээ 5 дахин, жингээрээ 5 дахин бага.
Ишлэл
засварлах- ↑ 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 "Solar System Exporation: Planets: Pluto: Facts & Figures". NASA. 2008-06-13. Archived from the original on 2015-03-19. Татаж авсан: 2009-03-09.
- ↑ 2.0 2.1 2.2 2.3 2.4 M. W. Buie, W. M. Grundy, E. F. Young, L. A. Young, S. A. Stern (2006). "Orbits and photometry of Pluto's satellites: Charon, S/2005 P1, and S/2005 P2". Astronomical Journal. 132: 290. doi:10.1086/504422. Загвар:Arxiv.
{{cite journal}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link) - ↑ Based on the orientation of Charon's orbit, which is assumed the same as Pluto's spin axis due to the mutual tidal locking.
- ↑ Calvin J. Hamilton (2006-02-12). "Dwarf Planet Pluto". Views of the Solar System. Татаж авсан: 2007-01-10.
- ↑ 5.0 5.1 5.2 D. R. Williams (September 7, 2006). "Pluto Fact Sheet". NASA. Татаж авсан: 2007-03-24.
- ↑ "JPL Small-Body Database Browser: 134340 Pluto". Татаж авсан: 2008-06-12.
- ↑ Based on geometry of minimum and maximum distance from Earth and Pluto radius in the factsheet
- ↑ JPL/NASA (2015-04-22). "What is a Dwarf Planet?". Jet Propulsion Laboratory. Татаж авсан: 2022-01-19.
- ↑ John Lewis, ed. (2004). Physics and chemistry of the solar system (2 ed.). Elsevier. p. 64.
Гадаад холбоос
засварлах
Commons: Дэлхийн ван – Викимедиа дуу дүрсний сан
Энэ одон орны тухай өгүүлэл дутуу дулимаг бичигджээ. Нэмж гүйцээж өгөхийг хүсье.