Хүхэрт устөрөгч

Хүхэрт устөрөгч буюу Устөрөгчийн сульфид (Англи: hydrogen sulfide) нь H
2
S
химийн томъёо бүхий нэгдэл. Устөрөгчийн сульфид нь өнгөгүй, муудсан өндөгнийхтэй төстэй эвгүй үнэртэй, агаараас 1.1905 дахин хүнд, маш хортой, идэмхий, шатамхай, тэсрэмтгий хий.

Хүхэрт устөрөгч
Устөрөгчийн сульфидийн томъёоны хоёр хэмжээст араг бүтэц
Устөрөгчийн сульфидийн бөмбөлөг ба савх загвар
Устөрөгчийн сульфидийн бөмбөлөг ба савх загвар
Устөрөгчийн сульфидийн огторгуйн загвар
Устөрөгчийн сульфидийн огторгуйн загвар
Нэр
Системчилсэн IUPAC нэр
Hydrogen sulfide[1], Устөрөгчийн сульфид
Өөр нэр
Дигидроген моносульфид

Дигидроген сульфид
Хүхрийн хий
Хүхэрт устөрөгч
Сульфан
Хүхэржсэн устөрөгч
Хүхрийн гидрид
Hydrosulfuric acid

Hydrothionic acid
Ерөнхий
7783-06-4 YesY
3DMet B01206
3535004
ChEBI CHEBI:16136 YesY
ChEMBL ChEMBL1200739 N
ChemSpider 391 YesY
ЕХ дугаар 231-977-3
303
Jmol-3D зураг Зураг
KEGG C00283 YesY
MeSH Hydrogen+sulfide
PubChem 402
RTECS дугаар MX1225000
UNII YY9FVM7NSN YesY
UN дугаар 1053
  • InChI=1S/H2S/h1H2 YesY
    Key: RWSOTUBLDIXVET-UHFFFAOYSA-N YesY
  • InChI=1/H2S/h1H2
    Key: RWSOTUBLDIXVET-UHFFFAOYAJ
  • S
Шинж чанар
H2S
Моль масс 34.08 g·mol−1
Гадаад байдал Өнгөгүй хий
Үнэр Муудсан өндөг
Нягт 1.363 g dm−3
Хайлах температур −82 °C (−116 °F; 191 K)
Буцлах температур −60 °C (−76 °F; 213 K)
4 g dm−3 (at 20 °C)
Ханасан уурын даралт 1740 kPa (at 21 °C)
Хүчиллэг (pKa) 7.0[2][3]
Суурьлаг (pKb) 6.95
1.000644 (0 °C)[4]
Бүтэц
C2v
Нугларсан
0.97 D
Термохими
1.003 J K−1 g−1
206 J·mol−1·K−1[5]
−21 kJ·mol−1[5]
Аюултай нөхцөл
Бодисийн аюулгүй байдлын хүснэгт External MSDS[6]
Онцгой шатамхай F+ Маш хортой (T-Toxic) T+ Хүрээлэн буй орчинд аюултай (N-Nature) N
Р-фраз R12, R26, R50
АБ-фраз (S1/2), S9, S16, S36, S38, S45, S61
NFPA 704
NFPA 704 four-colored diamond poly 300 0 450 150 300 300 150 150 Шатамхай код 4: Хэвийн агаарын даралт ба температурт богино хугацаанд бүрэн ууршиж эсвэл, агаарт түргэн тархаж, хялбар шатдаг. Дөл авалцах температур нь 23 °C (73 °F)-с бага. Жишээ нь, пропан. poly 150 150 300 300 150 450 0 300 Эрүүл мэндийн код 4: Маш богино хугацааны үйлчлэлээр үхэлд хүргэх эсвэл маш хор хөнөөлтэй үлдэгдэл үлдээх боломжтой. Жишээ нь, VX хий poly 450 150 600 300 450 450 300 300 Химийн идэвхийн код 0: Ердийн тогтвротой, галын аюулын үед ч мөн адил тогтвортой, устай усвалд ордоггүй. Жишээ нь, шингэн азот poly 300 300 450 450 300 600 150 450 Тусгай аюул (цагаан): код үгүй desc none
4
4
0
Дөл авалцах температур −82.4 °C (−116.3 °F; 190.8 K) [9]
232 °C (450 °F; 505 K)
Дэлбэрэх хязгаар 4.3–46%
Үхлийн тун эсвэл концентраци:
713 ppm (харх, 1 цаг)
673 ppm (хулгана, 1 цаг)
634 ppm (хулгана, 1 цаг)
444 ppm (харх, 4 цаг)[8]
600 ppm (хүн, 30 минут)
800 ppm (хүн, 5 минут)[8]
АНУ-ын зөвшөөрөгдсөн дээд хэмжээ (NIOSH):
C 20 ppm; 50 ppm [хамгийн дээд хэмжээ 10-минут][7]
C 10 ppm (15 mg/m3) [10-минут][7]
100 ppm[7]
Хамааралтай нэгдлүүд
Хамааралтай: устөрөгчийн халкогенүүд
Ус
Устөрөгчийн селенид
Устөрөгчийн теллурид
Устөрөгчийн полонид
Устөрөгчийн дисульфид
Сульфанил
Бусад
Фосфин
Өөрөөр тодотгож заагаагүй бол бодисуудын хэвийн төлөв (25 °C [77 °F], 100 kPa) дахь үзүүлэлтүүд.
 N шалгах (what isYesY/N?)
Мэдээлэлийн хайрцагны эх сурвалж

Аюулгүй ажиллагаа

засварлах

Хүхэрт устөрөгч нь маш хортой ба шатамхай (шатах харьцаа нь 4,3-46%). Агаараас хүнд учир агааржуулалт муутай орчны ёроолд хуримтлагдах хандлагатай. Хэдийгээр, эхний үед маш их идэмхий мэт боловч, богино хугацаанд үнэрлэх мэдрэмжийг үгүй болгодог ба хохирогч түүний агууламжийг мэдрэхгүй байсаар хэтэрхий оройтсон байдаг. Аюулгүй харьцахын тулд, хүхэрт устөрөгчийн материалын аюулгүй байдлын мэдээллийн хуудас (МААМ)-тай танилцах шаардлагатай.[10]

Эх сурвалж

засварлах
  1. "Hydrogen Sulfide - PubChem Public Chemical Database". The PubChem Project. USA: National Center for Biotechnology Information.
  2. Perrin, D.D., Ionisation Constants of Inorganic Acids and Bases in Aqueous Solution, 2nd Ed., Pergamon Press: Oxford, 1982.
  3. Bruckenstein, S.; Kolthoff, I.M., in Kolthoff, I.M.; Elving, P.J. Treatise on Analytical Chemistry, Vol. 1, pt. 1; Wiley, NY, 1959, pp. 432-433.
  4. Pradyot Patnaik. Handbook of Inorganic Chemicals. McGraw-Hill, 2002, ISBN 0-07-049439-8
  5. 5.0 5.1 Zumdahl, Steven S. (2009). Chemical Principles 6th Ed. Houghton Mifflin Company. p. A23. ISBN 0-618-94690-X.
  6. "Archive copy". Archived from the original on 2011-11-17. Татаж авсан: 2015-11-09.{{cite web}}: CS1 maint: archived copy as title (link)
  7. 7.0 7.1 7.2 "NIOSH Pocket Guide to Chemical Hazards #0337". National Institute for Occupational Safety and Health (NIOSH).
  8. 8.0 8.1 "Hydrogen sulfide". Immediately Dangerous to Life and Health. National Institute for Occupational Safety and Health (NIOSH).
  9. "Hydrogen sulfide". npi.gov.au. Archived from the original on 2013-05-30. Татаж авсан: 2015-11-09.
  10. Iowa State University, Department of Chemistry MSDS. "Hydrogen Sulfide Material Safety Data Sheet" (PDF). Archived from the original (PDF) on 2009-03-27. Татаж авсан: 2009-03-14. {{cite web}}: External link in |first= (help)

Нэмэлт эх сурвалж

засварлах

Гадаад холболт

засварлах
  Commons: Хүхэрт устөрөгч – Викимедиа зураг, бичлэг, дууны сан

Загвар:Устөрөгчийн нэгдлүүд Загвар:Нейротрансмиттерууд Загвар:Хүхрийн нэгдлүүд