Түнхэн аймаг (Тункинский, Түнхэнэй) — Орос улс (ОХУ)-ын Буриад орон (БНБурУ)-ы аймаг.

Түнхэн аймаг
Тункинский район
Бусад галиглал
 • БуриадТүнхэнэй аймаг
Түнхэн аймаг дахь Аршан сумын дэргэдэх галт уулс
Түнхэн аймаг дахь Аршан сумын дэргэдэх галт уулс
Түнхэн аймаг сүлд
Map
Бүгд Найрамдах Буриад Улс дахь Түнхэн аймгийн байршил
Солбицол: 51°41′N 102°08′E / 51.683°N 102.133°E / 51.683; 102.133Солбицол: 51°41′N 102°08′E / 51.683°N 102.133°E / 51.683; 102.133
УлсОрос
Холбооны субъектБуриад[1]
Үүсгэн байгуулагдсан12 Арванхоёрдугаар сар 1923Edit this on Wikidata
Засаг захиргааны төвХэрээн[1]
Газар нутаг
  Нийт11,791.62 км2 (4,552.77 бээр2)
Хүн ам
  Нийт22,672
  Нягтрал1.9/км2 (5/бээр2)
  Хотын нутаг
0%
  Хөдөө
100%
Засаг захиргааны бүтэц
  Засаг захиргааны нэгж5 суурингийн зөвлөл, 7 сум
  суурьшмал нутаг[1]35 хөдөөний газрууд
Хотын захиргааны бүтэц
  Хотын захиргаа Түнхэний Хотын Тойрог[3]
  Хотын захиргаанууд[3]0 хот суурингууд, 14 хөдөөгийн суурингууд
Цагийн бүсUTC+8 (Эрхүүгийн цаг Edit this on Wikidata[4])
OKTMO ID81651000
Вэб сайтhttp://admtnk.sdep.ru/

12 мянган км² нутаг, 22 мянган хүнтэй. Засаг захиргааны төв — Хэрээн (5 мянга).

Газар зүй

засварлах

Түнхэн аймаг 11800 км² (12-р том) газар нутагтай. Буриад орны өрнө өмнөд нутагт байдаг.

Хойд талын Түнхэний сарьдагаар Ах аймагтай хиллэнэ. Зүүн талаараа Эрхүү мужтай, урд талаараа Захаамин аймагтай Хангарулийн нуруугаар хиллэдэг. Улсын хил, сарьдаг уулсаар Монгол улс, түүний Хөвсгөл аймгаас тусгаарлагджээ.

Нутгийн өрнөд үзүүр, хил дээр Соёны нуруу болон Буриад орны хамгийн өндөр уул Мөнх сарьдаг (3491 м) байна.

Нутгийн умард хагаст Түнхэний хотгор байх бөгөөд Эрхүү гол хөндлөн урсана.

Хүн ам зүй

засварлах
Аймгийн хүн амын тоон цуваа[5]
1939 1959 1979 1999 2014
22,900 25,500 26,100 25,700 21,778

Түнхэн аймаг 2014 онд 21,778 (12-р олон) оршин суугчтай байв.[6]

Буриад (61%), орос (37%), соёд (0.4%) ардууд байна.

Түнхэн аймаг 1927 оны 12 сарын 23-нд үүсэн байгуулагдсан.

1963 онд Ах аймагт нэгтгэгдээд, 1964 онд буцаад салж байгуулагдсан.[5]

Нутгийн хуваарь

засварлах

Түнхэн аймаг дотроо 14 сумын нутаг болж хуваагдана.

Нэгж Оросоор Тоо Нутгийн нэр
сум сельское поселение 14 Аршан | Галбай | Далахай | Жемчуг | Зун-Мурино
| Кырен | Монды | Толтой | Торы | Тунка
| Туран | Харбяты | Хойто-Гол | Хужиры

Лавлах бичиг

засварлах
  Commons: Tunkinsky District – Викимедиа зураг, бичлэг, дууны сан
  1. 1.0 1.1 1.2 Иш татахад гарсан алдаа: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named Ref28
  2. Russian Federal State Statistics Service (2011). Всероссийская перепись населения 2010 года. Том 1 [2010 All-Russian Population Census, vol. 1]. Всероссийская перепись населения 2010 года [2010 All-Russia Population Census] (Russian хэлээр). Federal State Statistics Service.{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
  3. 3.0 3.1 Иш татахад гарсан алдаа: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named Ref405
  4. "Об исчислении времени". Официальный интернет-портал правовой информации (орос хэлээр). 2011-07-03. Татаж авсан: 2019-01-19.
  5. 5.0 5.1 "Численность населения Республики Бурятия в разрезе районов (погрешность 50 человек)". Эх хувилбараас архивласан: 2016-03-05. Татаж авсан: 2020-05-13.
  6. Иш татахад гарсан алдаа: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named хүнам2014