Википедиа

Танк

Танк нь гинжтэй хуягт байлдааны техник бөгөөд хөдөлгөөнт операци, тактикийн шинжтэй довтолгоо, хамгаалалтын чадавхийг хослуулсан фронтын шугамын байлдааны хэрэгсэл юм. Галын хүчийг эргэлдэгч бууны цамхагт байрлах том калибрын үндсэн буу, хоёрдогч пулемёт хоёр бүрдүүлнэ. Харин хүнд хуяг болон хаа сайгүй явах хөдөлгөөний чадавхи нь танк болон түүний багийг хамгаалж, тулалдааны талбарт хуягт цэргийн гүйцэтгэдэг бүхий л гол үүргийг хэрэгжүүлэх боломжоор хангана.[1]

Т-55

Түүх

засварлах

1904 онд өөрөө явагч хуягт машиныг Австрид зохион бүтээжээ. Уг машиныг цэргийн дарга, өндөр зэрэглэлтэй улс төрчдийн амь насыг хамгаалах зориулалтаар үйлдвэрлэж эхэлсэн байна. Үүний дараа английн эрдэмтэд танк зохион бүтээх ажилд идэвхтэй оролцож 1916 онд анхны хуягт танкийг хөдөлгөсөн байна. Соммын тулалдааны үеэр Их Британий арми Уинстон Черчиллийн шууд удирдлаган дор 2600 орчим танкийг үйлдвэрлээд байсан нь тухайн цаг үедээ дэлхийн хамгийн хүчирхэг хуурай замын армийг үүсгээд байв. Дэлхийн нэгдүгээр дайны үед британичууд окопны байлдааны гацаанаас гарахын тулд танкийг анх бүтээж, байлдаанд хэрэглэжээ. Анх Соммын тулалдаанд цөөн тоогоор гаргаж ашигласан. Танкийг анх бүтээж байхдаа зэвсэг гэж танигдуулахгүйн тулд Месопотамын аян дайнд хэрэглэх ус тээвэрлэгч байдлаар зохион бүтээж байсан бөгөөд хийж буй зүйлээ "танк" ("water tank" буюу "ус нөөцлөх сав" гэсэн утгатай англи үгээр) гэж нэрлэж байв. Үүнээс гадна нэрийн гарлын талаар хоёр ч өөр санал байдаг. XV зууны дунд үед нэрт зохион бүтээгч Леонардо да Винчи бүтээлийнхээ нэгэн хэсэгт өөрөө явагч гинжин техникийг зурж, хэрхэн ажиллах техникийн дэс дарааллыг бичсэн байдаг. Үүнээс Английн зөгнөлт зохиолч Уейлс санаа авч “Газрын төмөр хуягт” нэртэй өгүүллэгээ бичиж байв. Түүний бүтээл танкны эд ангиудыг нарийн дүрсэлж бичсэн зохиол байжээ. Чухамдаа санаандгүй бичсэн түүний зохиол ирээдүйн танк бий болоход чухал үлгэр болсон юм.

Франц улс ч танкны хөгжлөөс хоцорсонгүй. 1915 онд Үндэсний Командлалын төв удирдлагаас гинжит хөдөлгүүртэй танк зохион бүтээх төсөл боловсруулж, “Шнайдер”, “Сайнт-Чамонд” нэртэй хоёр төрлийн өөрөө явагч техник бүтээсэн аж. 1919 он гэхэд Франц улс армидаа гурван мянган ийм төрлийн танктай байжээ.Түүний дотор эргэдэг цамхагтай Шарль-Рено танк зохион бүтээгдсэн техникийн шинэ шийдлийг бий болгов.

Тухайн үед Герман Улс нь армидаа танкгүй байсан учир Английн инженерүүдийг хөлсөлж A-7V нэртэй танк зэвсэглэлдээ нэвтрүүлсэн ч Дэлхийн нэгдүгээр дайны төгсгөл үе тохиож уг танкны байлдах чадвар төдийлөн туршигдаагүй юм.

Америк, Итали зэрэг орнууд Британи, Францаас их хэмжээний танк худалдан авч байв. Харин оросууд тусдаа бие даан танк зохион бүтээх ажил өрнүүлж “Вездеход”,”Небденко” нэртэй хоёр танкны төрлийг үйлдвэрлэх болжээ.

Дэлхийн хоёр дайны хооронд танкийн загвар, тактикийн чадвар тун хурдацтай сайжирч, дэлхийн II дайны үеэр танкийн шинэчлэлийн өрсөлдөөн идэвхтэй өрнөх болов.Танк нь Дэлхийн хоёрдугаар дайны үед асар их үүрэг гүйцэтгэсэн юм. Зөвлөлт Холбоот Улсад дайны турш хэрэглэж байсан хамгийн шилдэг танк нь Т-34 ба КВ юм. Түүнийг бүтээснээр танкны сонгодог загвар үүсчээ. Ерөнхийдөө XX зууны хагаст танкын өрсөлдөөн Т-34 болон Барс танкны хооронд явагдсан.Т-34 нь Улаан армийн зэвсэглэлд 1939 онд орсон ба Эх орны дайны хуягт техникийн үндэс нь болсон юм. Дэлхийн II дайны хамгийн олон тооны танкийг Т-34 гэх ба түүнийг Михаил Ильич Кошкины удирдсан олон зохион бүтээгч, инженерүүдийн Харьковт хийсэн бүтээл байжээ.Мөн хамгийн нэр цуутай ч бас хамгийн “үл танигдсан” танк юм. Фашист Германыг ялсан ялалтын нэг бэлгэдэл нь Т-34. Дайны эхэн үеэр немцийн танкийн эсрэг хэрэгсэл түүнийг устгаж чадахгүй шахуу байлаа. Зузаан хуяг, хуягийн ер бусын налуугаар уг танк давуу талаа авсан байв. 1941 онд Германы танкуудаас Т-34 хамаагүй давуу байсанд маргах зүйлгүй. Гэхдээ хэд хэдэн сул тал байлаа. Дурангийн чанар сайн биш. Танкийн дарга нь сумлагчийг хамтран хийж байсан ба орчны хяналт нь хязгаарлагдмал, дотор цамхагийн дотор (76 мм-ийн их буутай Т-34-ийн хувьд) зай ихээхэн давчуу ашигтай тусгал 300 метрийн дотор зайд Германы (Panzerkampfwagen T-VI "Тiger") "Барс"-ийн хуягийг нэвтэлж чадахаар байсан бөгөөд Германы Барс танкуудад дарга нь сумлагчийг хийж байгаагүйгээс өөрөө байлдааны талбарыг бүрэн хянах боломжоор илүү, 1000 метрээс багагүй зайнаас буудлага хийж Т-34 ийг сөнөөх бололцоотой байжээ. Германы танкууд дайны турш Т-34-ийг маневр,хурдаараа гүйцээгүй билээ. Я.Е.Вихман, И.Я.Трашутин хоёрын бүтээсэн В-2 дизель хөдөлгүүр нь уг танкийн хурдыг хаа ч байхгүйгээр нэмэгдүүлж өгсөн ба түлш голдоггүй, хэмнэлттэй байжээ.

Энэ танк 1943 онд Улаан армийн хамгийн олон тооны машин болсон юм. Улмаар Германы армид хүчтэй танкууд ба танк эсэргүүцэх шинэ зэвсэг гарч ирсэн билээ. Тэдний эсрэг ганц зам байсан нь Т-34-ыг шинчлэн 85 мм-ын буутай урт хуягийг нь зузаалах хэрэгтэй болсон юм. Ингээд шинээр үйлдвэрлэгдсэн Т-34-85 танк олноор фрондод гарч ирэн энэ машины алдар нэрийг өсгөж өгчээ. Дайны үеэр энэ танкийг долоон үйлдвэрт хийсэн ба нийтдээ 33805 ширхэг Т-34, 21046 ширхэг Т-34-85 ба тэдний их бие дээр бүтээгдсэн өөрөө явах их буу 5780 ширхэгийг тус тус үйлдвэрлэжээ.

Дэлхийн хоёр дайны хооронд танкийн загвар, тактикийн чадварыг улам сайжруулж, Дэлхийн хоёрдугаар дайны үеэр хувьсан хөгжиж өнөөг хүртэл оршиж байгаа хуягт техникийн байлдааны концепцийг бий болгосон бөгөөд Дэлхийн хоёрдугаар дайны үед асар их үүрэг гүйцэтгэсэн юм. Зөвлөлт Холбоот Улс дайны турш хэрэглэж байсан хамгийн шилдэг танкуудын нэг болох Т-34-ээ бүтээсэн нь байлдааны үндсэн танкны анхны загварын нэг болсон. Герман танкийн асар их хүчийг артиллер, агаарын хүчээр дэмжүүлэн дайсны фронтыг сэт цохиж, дайсны эсэргүүцлийг бүрэн задлах блицкрийг хэмээх стратегийг боловсруулжээ.

Өнөө үед танкийг дангаар нь ашиглах нь ховор бөгөөд гол төлөв явган цэргээр дэмжүүлсэн хуягт танкийн анги болгон зохион байгуулах болсон. Явган цэрэг танкийг дагахдаа хуягт тээврийн хэрэгсэл буюу явган цэргийн байлдааны техникт сууж болно. Түүнчлэн хуягт танкийн ангийг тагнуулын ба дайрагч бөмбөгдөгч нисэх онгоц, байлдааны нисдэг тэрэг дагалддаг.

Их чадавхи, олон талт хэрэглээтэй тул байлдааны танк орчин үеийн армиудын нэг гол бүрэлдхүүн хэсэг гэж тооцогддог.[2] Гэхдээ уламжлалт бус, хүч тэнцвэргүй байлдаан зонхилох болсон, танк устгах зориулалтын зэвсэг техник олноор нь зохион бүтээгдэж хуягт танкийн хүчний ашигтай талд эргэлзэх хандлагатай болсон.[3] Танкийг XXI зууны хэрэгцээнд нийцүүлэн хөгжүүлэхийн тулд судалгаа, туршилтын ажил хийгдсээр байгаа билээ.

Тайлбар

засварлах
  1. ↑ von Senger and Etterlin (1960), The World's Armored Fighting Vehicles, х.9.
  2. ↑ House (1984), Toward Combined Arms Warfare:A Survey of 20th-Century Tactics, Doctrine, and Organization
  3. ↑ Tranquiler, Roger, Modern Warfare. A French View of Counterinsurgency, trans. Daniel Lee, Pitting a traditional combined armed force trained and equipped to defeat similar military organisations against insurgents reminds one of a pile driver attempting to crush a fly, indefatigably persisting in repeating its efforts.

Эшлэл

засварлах
  • "Electric/Hybrid Electric Drive Vehicles for Military Applications", Military Technology, Moench Verlagsgesellschaft mbH (9/2007): 132–144, 2007 {{citation}}: Cite has empty unknown parameter: |coauthors= (help); Unknown parameter |month= ignored (help)
  • Barris, Ted (2007), Victory at Vimy: Canada Comes of Age April 9-12 1917, Thomas Allen Publishers, p. 116, ISBN 0887622534; ISBN 9780887622533
  • Cawthorne, Nigel (2003), Steel Fist: Tank Warfare 1939-45, London: Arcturus Publishing Ltd., ISBN 0-572-02872-5
  • Cooper, Matthew and Lucas, James (1979), Panzer: The Armoured Force of the Third Reich, Book Club Associates{{citation}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  • Deighton, Len (1979), Blitzkrieg: From the rise of Hitler to the fall of Dunkirk, Fakenham: Fakenham Press Limited, ISBN 0-224-01648-2
  • DiNardo, Richard L. (January 1986), The First Modern Tank: Gunther Burstyn and His Motorgeschutz, vol. 50, No.1, JSTOR: Society for Military History, pp. 12–15
  • Col. Eshel, David (2007), Assessing the performance of Merkava Tanks, Defense Update, Татаж авсан: 2008-05-16
  • Forty, George (2004), Tank Warfare in World War II, London: Constable & Robinson Ltd, ISBN 1-84119-864-1
  • Forty, George (2006), The World Encyclopedia of Tanks & Armoured Fighting Vehicles, Lorenz Books, ISBN 0754817415
  • Gilbert, Sir Martin (1991), Churchill: A Life, Thomas Allen Publishers, p. 298, ISBN 0762420812
  • Goodell, Brad (2007), "Electrothermal Chemical (ETC) Armament System Integration Into a Combat Vehicle", IEEE Transaction on Magnetics, IEEE, 43 (1): 4, doi:10.1109/TMAG.2006.887524 {{citation}}: Cite has empty unknown parameter: |coauthors= (help); Unknown parameter |month= ignored (help)
  • Hilmes, Rolf (2004), "Arming Future MBTs - Some Considerations", Military Technology, Moench Verlagsgesellschaft Mbh (12/2004): 4 {{citation}}: Cite has empty unknown parameter: |coauthors= (help); Unknown parameter |month= ignored (help)
  • House, Jonathan M. (1984), Toward Combined Arms Warfare: A Survey of 20th-Century Tactics, Doctrine, and Organization, United States Government Printing, ISBN 9999532357; ISBN 978-9999532358, Татаж авсан: 2008-05-18
  • Hunnicutt, R. P. (1984), Patton: A History of the American Main Battle Tank., Presidio, ISBN 0-89141-230-1
  • Komarow, Steven (2005), Tanks adapted for urban fights they once avoided, USA Today, Татаж авсан: 2008-05-16
  • Komarow, Steven (2005), Tanks take a beating in Iraq, USA Today, Татаж авсан: 2008-05-16
  • Koschier, Angelo V. (2000), "Advantages of the LV100 as a Power Producer in a Hybrid Propulsion System for Future Fighting Vehicles", Journal of Engineering for Gas Turbines and Power, 122 (October 2000): 693–698, doi:10.1115/1.1287585 {{citation}}: Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  • Marcus, Jonathan (2006), Tough lessons for Israeli armour, BBC News, Татаж авсан: 2008-05-26
  • McDonald, Colin F. (1990), "Gas Turbine Recuperator Renaissance", Heat Recovery Systems & CHP, Pergamon Press, 10 (1): 1–30, doi:10.1016/0890-4332(90)90246-G {{citation}}: Cite has empty unknown parameter: |coauthors= (help)
  • Pengelley, Rupert (1989), "A new era in tank man armament: The options multiply", Janes International Defense Review (November 1989): 1521–1531 {{citation}}: Cite has empty unknown parameter: |coauthors= (help)
  • Regan, Geoffrey (1993), The Guinness Book of More Military Blunders, London: Guinness Publishing, ISBN 0851129617
  • Sharoni, Asher H. and Bacon, Lawrence D., The Future Combat System (FCS): Technology Evolution Review and Feasibility Assessment (PDF), GlobalSecurity.org, Татаж авсан: 2008-05-26{{citation}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  • Thompson, William J. and Sorvig, Kim (2000), Sustainable Landscape Construction: A Guide to Green Building Outdoors, Island Press, p. 51, ISBN 1-55963-646-7{{citation}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  • Time Life Books editors (1990), The Armored Fist, Alexandria, Virginia: Time-Life Books, ISBN 0-8094-8609-1; ISBN 0-8094-8608-3; ISBN 0-8094-8704-7 {{citation}}: |author= has generic name (help)
  • Chewed Up, Alexandria, Virginia: Time magazine, 5 April 1937, archived from the original on 2013-08-28, Татаж авсан: 2008-05-16
  • Tomes, Robert R. Relearning Counterinsurgency Warfare, Parameters Vol. XXXIV, No. 1, 16–28, US Army War College: Spring, 2004 army.mil 2008-05-26
  • von Senger und Etterlin, Dr. F. M. (1960), The World's Armoured Fighting Vehicles, London: Macdonald & Co. (Publishers) Ltd.
  • Wickert, Matthias (2007), "Electric Armor Against Shaped Charges: Analysis of Jet Distortion With Respect to Jet Dynamics and Current Flow", IEEE Transaction on Magnetics, IEEE, 43 (1): 426–429, doi:10.1109/TMAG.2006.887650 {{citation}}: Cite has empty unknown parameter: |coauthors= (help); Unknown parameter |month= ignored (help)
  • Willmott, H.P. (2003), First World War, Dorling Kindersley, ISBN 1405300299; ISBN 9781405300292
  • Wright, Patrick (2002), Tank: The Progress of a Monstrous War Machine, ISBN 978-0670030705
  • Xiaopeng, Li (2007), "Multiprojectile Active Electromagnetic Armor", IEEE Transaction on Magnetics, 43 (1): 460–462, doi:10.1109/TMAG.2006.887581 {{citation}}: Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help); Unknown parameter |month= ignored (help)
  • Zaloga, Steven J. and Grandsen, James (1984), Soviet Tanks and Combat Vehicles of World War Two, London: Arms and Armour Press, ISBN 0-85368-606-8{{citation}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  • Zaloga, Steven J., Kinnear, Jim, Aksenov, Andrey & Koshchavtsev Aleksandr (1997), Soviet Tanks in Combat 1941–45: The T-28, T-34, T-34-85, and T-44 Medium Tanks, Hong Kong: Concord Publication, ISBN 962-361-615-5{{citation}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)

Уншвал зохих ном

засварлах
  • Macksey, Kenneth (1976), Tank Warfare, A History of Tanks in Battle, London: Panther, ISBN 0-586-04302-0
  • Macksey, Kenneth and Batchelor, John H. (1970), Tank: A History of the Armoured Fighting Vehicle, New York: Scribner, ISBN 0345021665; ISBN 0356034615; ISBN 0684136511{{citation}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  • Ogorkiewicz, Richard M. (1968), Design and Development of Fighting Vehicles, London: MacDonald, ISBN 0-356-01461-4
  • Ogorkiewicz, Richard M. (1970), Armoured Forces: A History of Armoured Forces and Their Vehicles, Arms & Armour Press, ISBN 0-85368-049-3
  • Ogorkiewicz, Richard M. (1991), Technology of Tanks, Coulsdon, Surrey: Jane's Information Group, ISBN 0-7106-0595-1
  • Weeks, John (1975), Men Against Tanks: A History of Anti-Tank Warfare, New York: Mason Charter, ISBN 0-88405-130-7; ISBN 0-7153-6909-1

Цахим холбоос

засварлах
  Commons: Tanks – Викимедиа зураг, бичлэг, дууны сан
"https://mn.wikipedia.org/w/index.php?title=Танк&oldid=744061"-с авсан