|}

Тамгагүй Төр
Олон улс дахь нэрМонгол Хаан
Англи хэл дээрх нэрThe Mongol Khan
ЗохиолчБ.Лхагвасүрэн
Ерөнхий найруулагчБ.Лхагвасүрэн ("Hero Baatar")
Ерөнхий продюсерМ.Есөнмөнх, А.Амундра
Гүйцэтгэх продюсерБ.Баярцэцэг
Хөгжмийн зохиолчМ.Бирваа, Б.Одбаяр
Анх тоглосон огноо2022 оны 4-р сарын 17
Анх тоглосон газарУлсын Драмын Эрдмийн Театр
Театрын төрөлФизикл буюу бүжгийн илэрхийлэмжтэй драмын жүжиг
ЗорилгоМонгол соёл, уран бүтээлийг дэлхий даяар сурталчлах
Жүжгийг бүтээсэнХЕРО Энтертайнмент (“HERO Entertainment”)
Вэбсайт[1]


Тамгагүй төр (Монгол хаан) нь 1998 онд Ардын уран зохиолч Бавуугийн Лхагвасүрэнгийн бичсэн, 3 бүлэг 6 үзэгдэлтэй эмгэнэлт түүхэн жүжиг юм. Тамгагүй төр (Монгол хаан) театр нь Монгол улсын соёл урлаг, театрын урлагийн хөгжил, олон мянганы уламжлалтай үндэстний өв соёлыг олон улсын соёл урлагийн ертөнц, үзэгчдэд, танилцуулан сурталчлах, үндэстний өв соёлын дархлааг бэхжүүлэх зорилготойгоор Hero Entertainment Group ээс хэрэгжүүлж буй төслүүдийн нэг болно.[1]

Монгол Хаан төслийн хүрээнд үүсгэн байгуулагдсан “Монгол Хаан” театр нь уран бүтээлийн гараагаа, Ардын уран зохиолч, төрийн соёрхолт Бавуугийн Лхагвасүрэнгийн зохиол “Тамгагүй төр” жүжгээр эхлүүлсэн нь Монгол улсын театрын урлагийн түүхэн дэхь маш амжилттай үйл явдлуудын нэг болжээ.[2] 2022 онд “Тамгагүй төр” буюу Монгол Хаан жүжгийн зохиолыг Херо Энтертайнмент Группын найруулагч Бат-Өлзийн Баатар буюу Hero Baatar физикл буюу бүжгийн илэрхийлэмжтэй драмын жүжиг хэлбэрээр шинэчилэн найруулсан нь өнөөдрийн байдлаар Улсын Драмын Эрдмийн Теарт 180 удаа тоглогдоод байна.[3]

Агуулга

засварлах
  • Түүхэн тойм
  • Жүжгийн баг
  • Жүжгийн үйл явдал
  • БНХАУ дахь тоглолт
  • ИБУИНХУ дахь тоглолт
  • Олон улсын аялан тоглолтууд
  • График Комик ном
  • Хувцас чимэглэл дизайн
  • Хөгжим, гэрлийн технологи
  • Олон улсын хэвлэлийн үнэлгээ ба шүүмжлэл
  • Гадаад холбоос

Түүхэн тойм

засварлах

1998 онд Улсын драмын эрдмийн театрын тайзнаа тавигдаж байв. Найруулагч Чойнхорын Найдандорж /МУСГЗ/ анх тайзнаа тавихад Арчуг хааны дүрийг ардын жүжигчин Л.Жамсранжав, Эгэрэг түшмэлийн дүрийг ардын жүжигчин П.Цэрэндавга нар амилуулж байв. Б.Лхагвасүрэн энэхүү жүжгийн зохиолоо бичихдээ Арчуг хааны дүрийг Ардын жүжигчин Лоолийн Жамсранжавт зориулав хэмээн тэмдэглэн үлдээснийг найруулагч Ч.Найдандорж дурссан байдаг.

2008 оны үес буюу "Тамгагүй төр" жүжиг тайзнаа тавигдсанаасаа хойш арван жил завсарлаж дахин тайзнаа тавигдахад гол дүрд уран уншлагын нэрт мастер Гомбын Равдан /АЖ/, улмаар 2015 оноос Бэх-Очирын Жаргалсайхан /МУГЖ/ тоглож эхлэв. Мөн Эгэрэг түшмэлд Пүрэвдоржийн Цэрэндавга /АЖ/, Цэцэр их хатанд Батсүхийн Нармандах /МУГЖ/, Гүргэл бага хатан М.Тогтохжаргал /МУСТА/, А.Алтантөр /МУСТА/,  Б.Тамир /МУСТА/ нар тогложээ.

2022 онд Улсын драмын эрдмийн театрын тайзнаа найруулагч Бат-Өлзийн Баатар мюзикл драмын хэлбэрт оруулан найруулж толилуулсан юм. 2022 оны 4-р сарын 17-нд Улсын Драмын Эрдмийн Теарт анх нээлтээ хийжээ. Түүнээс хойш Монголын театрын түүхэнд анх удаа 180 удаа тасралтгүй тоглож, 75 мянга орчим үзэгчдэд хүргэсэн байна[4].

Жүжгийн баг

засварлах
 
The Mongol Khan Team photo | London Colesium, 2023[5]
  • Зохиолч: Б.Лхагвасүрэн / Хөдөлмөрийн баатар, Төрийн шагналт, Ардын уран зохиолч
  • Ерөнхий найруулагч: Б.Баатар / СТА
  • Ерөнхий зураач: Д.Ганзориг / СТА
  • Хөгжмийн зохиолч: М.Бирваа / МУУГЗ
  • Хөгжмийн зохиолч: Б.Одбаяр / СТА
  • Бүжиг дэглээч: Д.Баярбаатар / МУУГЗ
  • Бүжиг дэглээч: Х.Хашхүү / СТА
  • Хувцасны зураач: Д.Болд / СТА
  • Ерөнхий продюсер: М.Есөнмөнх / МУАҮГА, А.Амундра
  • Гүйцэтгэх продюсер: Б.Баярцэцэг
  • Уран сайхны удирдагч: Г.Цоггэрэл / МУУГЗ
  • Зохион байгуулагч: Б.Отгонбат / МУУГЗ
  • Редактор: Л.Хасар
  • Асс. Найруулагч: Э.Ёндоншарав / СТА[6]

Дүрүүдэд

засварлах
  • Арчуг хаан: Г.Эрдэнэбилэг / МУГЖ
  • Эгэрэг түшмэл: С.Болд-Эрдэнэ / МУГЖ
  • Цэцэр хатан: У.Уранчимэг / МУГЖ
  • Гүргэл хатан: О.Дөлгөөн / СТА
  • Том хүү Ачир: Ш.Доржсүрэн / МУГЖ
  • Бага хүү Хүчир: О.Самданпүрэв / СТА
  • Бөө: Х.Хашхүү / СТА[7]

Жүжгийн үйл явдал

засварлах
 
The Mongol Khan stage photo[8]

Евро-Азийн газар нутгийг дамнан эрхшээсэн Хүннү гүрэн нь НТӨ III зуунаас НТ I зууны хооронд оршин тогтнож байсан нүүдэлчдийн төрт улс бөгөөд эрхшээсэн газар нутаг нь өргөн уудам тул олон үндэс, угсаатантай, ноёлох аймаг нь эртний Монгол угсаатнууд байсныг археологийн нээлтүүд нотолсоор байна.[9]

Тус жүжгийн үйл явдал нь Хүннүгийн хүчирхэг төр ёс сулран доройтож буй үеийн нэгэн хааны хувь хүний алдаа, буруу шийдвэрүүд нь төрийг нь мөхөлд хүргэх аюулыг үүсгэдэг.[10]

Улмаар Хүннү төрийн эрхийг балмад, хэрцгий хүмүүст алдахгүйн тулд золих золиос, төлөх төлөөсөө төлж, хүчирхэг Хүннү төрийг үлдээх шийдвэрийг гаргаж буй Арчуг хааны амьдралаар, Монголчуудын төрт ёсыг эрхэмлэх үзлийг өгүүлнэ.[11]

Нийтийн эрх ашгийг, өөрийн хувийн эрх ашгаас илүүд эрэмблэх Монголчуудын үзэл нь өрнө дорно дахины соёл, шашны ялгаатай олон үндэстнүүдийг нэгтгэж, Монголын төрт ёсонд үндэслэсэн гурван их гүрнүүдийг байгуулсан, ялгуусан түүхийг хүн төрөлхтний түүхэнд үлдээсэн байна.[12]

“Тамгагүй төр” жүжиг нь энэ гурван их гүрний нэг болох Хүннү гүрний тухай өгүүлэх зохиол болно.[13]

Хаан Арчугт их хатан Цэцэр, бага хатан Гүргэл нар нэг өдөр хоёр нуган үр төрүүлэн өгсөнд хаантан хурмаст тэнгэр, хувь заяаны даажигналыг хэрхэхээ мэдэхгүй балмагдана. Үр заяах битгий хэл үнэрийг нь мартсан их хатныхаа хүүг өөрийн хүү биш тул бага хатан Гүргэлээс төрсөн хүүгээ өлгийтэйд нь хаанд өргөмжлөхөөр зарлиг буулгаж эхэлнэ.

 
The Mongol Khan stage photo[14]

Хааны итгэлт шадар Эгэрэг энэ зарлигийг нь эсэргүүцэвч яаж ч чадахгүй буцна. Эгэрэг их хатан Цэцэрийн хэвлийгээс төрсөн өөрийн нууц хүүхдээ хааны сэнтийд суулгахаар заль мэх зохионо. Их хатан Цэцэр өөрөөс төрсөн нялх үрээ солихыг үл хүсэвч ёсоор болгож, бага хатны хүүг өөрийн хүүтэй солино. Хаан Арчуг хүүгээ татаж унадаг өвчтэй, санаа муутай болохыг нь өсөж том болоход нь мэдэн гуниглаж, хаан ширээнд тохирох хүн биш хэмээн яллаж, нугасыг нь таслан, хайрт хатан Гүргэлээ хүүгээ алдан энэ хорвоод шаналж амьдрахыг нь харахгүйн тулд мөн егүүтгэнэ. Харин хааны шадар Эгэрэг хүүгээ үхсэнд хорсож, хааны жинхэнэ хүүг хорооно. Эгэрэг өөрөө хаан ширээнд суухаар завдан хаантай тэрсэлдэж төрийн тамга, түмний эрхийг нэхэн тулалдаж их хаанд ялагдаж байгаагаар төгсөнө.

Монгол Хаан жүжиг

засварлах

“Монгол хаан” театр нь Монгол улсын соёл урлаг, театрын урлагийн хөгжил, олон мянганы уламжлалтай үндэстний өв соёлыг олон улсын соёл урлагийн ертөнц, үзэгчдэд, танилцуулан сурталчлах, үндэстний өв соёлын дархлааг бэхжүүлэх зорилготойгоор Hero entertainment group ээс хэрэгжүүлж буй төслүүдийн нэг болно.

“Монгол хаан” төслийн хүрээнд үүсгэн байгуулагдсан “Монгол хаан” театр нь уран бүтээлийн гараагаа, Ардын уран зохиолч, төрийн соёрхолт Бавуугийн Лхагвасүрэнгийн зохиол “Тамгагүй төр” жүжгээр эхлүүлсэн нь Монгол улсын театрын урлагийн түүхэн дэхь маш амжилттай үйл явдлуудын нэг болжээ.[15][16]

БНХАУ дахь тоглолт

засварлах

Монгол хаан театрын “Тамгагүй төр” жүжгийг 2023 оны 9-р сарын 19-23-нд БНХАУ-ын Өвөр Монголын Өөртөө Засах Орны Ордос хотын Эзэн хороо театрт тоглохоор хоёр тал гэрээ байгуулсан байсан боловч тоглолт эхлэхээс хэдхэн минутын өмнө “цахилгаан тасарсан” шалтгаар Хятадын эрх баригчид тоглолтыг цуцалжээ.[17]

Radio Free Asia агентлагийн мэдээлснээр, “Тамгагүй төр” монгол жүжгийг ӨМӨЗО-ы Ордос хотын Эзэн хороо хошууны их театрт есдүгээр сарын 19-нөөс 21-ний хооронд тоглохоор төлөвлөж байсан ч олон зуун үзэгчид цугларч тоглолтын танхим руу орохоос өмнө техникийн саатал шалтгаар, тоглолтыг зогсоосныг мэдэгдсэн боловч, тоглолтыг зогсоосон шалтгаан нь эрх баригчдын шийдвэр байжээ. Монгол хаан театрын “Тамгагүй төр” жүжгийн багийнхан тоглолтоо гаргах найдлага тээж холбогдох хүмүүстэй уулзаж ярилцсаар байв.[18]

Энэ талаар Ордос хотын сургуулийн нэгэн багш  “Өвөр Монголын өнцөг булан бүрээс ирсэн үзэгчид тасалбар худалдаж авсан ч хотын засаг захиргааны зүгээс тоглолтыг түр зогсоосон. “Монгол хаан” театрын уран бүтээлчид тоглолтоо нээхтэй зэрэгцэж "Эзэн хороо хошуу" их театрын цахилгаан тасарч, цахилгаангүйн улмаас тоглолтыг хойшлуулах тайлбар гарсан. Энэхүү жүжгийг Монголд маш олон удаа тоглосон нь Өвөр Монголчуудын анхаарлыг татаж зорьж ирэхэд нь ихээхэн нөлөө үзүүлсэн. Жүжгийг үзэхээр Шилийн голын үзэгчид болон Хөлөн Буйр, Бор тал, Ховог сайр, Хөхнуур, Цайдам зэрэг Өвөр Монголын бараг хошуу бүрээс, Японы иргэншилтэй Өвөрмонголчууд хүртэл Японоос үзэхээр ирцгээж, тасалбараа худалдаж авчихсан байсан” гэжээ.[19]

Түүнчлэн “Тамгагүй төр” жүжгийг тоглохыг хориглосон гол шалтгаан нь ӨМӨЗО-д үндэстний цөөнхийн боловсон хүчин, эрдэмтэн судлаачдыг онилсон "Монголын ерөнхий түүх"-ийг тавиур дээрээс хасаж, худалдаалахыг хориглосон, Өвөрмонголд соёлын цэвэрлэгээ эрчимжиж, эрх баригчид бага, дунд сургуулийн түүхийн сурах бичгүүдэд арга хэмжээ авч байгаа энэ үед баатарлаг, улс төрийн гүнзгий агуулгатай Монголын түүх, соёл нэвт шингээсэн бүтээл тоглогдох гэж байсан тул Монгол үндэстний үзэл баримтлал нь Өвөрмонголд тогтоосон хяналтад нөлөөлнө гэж Хятад улс санаа зовж байна гэж албаны эх сурвалжууд мэдээлснийг RFA агентлаг эш татан мэдээлэв[20].

ИБУИНХУ дахь тоглолт

засварлах

"Монгол Хаан" жүжиг нь Английн продюсерын багтай хамтран зохион байгуулж буй гадаадын хөрөнгө оруулалтаар Монголын соёл урлагийг дэлхийн тайзнаа гаргасан төсөл юм.

 
The Mongol Khan | London Colesium Theatre, 2023

Их Британи, Умард Ирландын Нэгдсэн Хаант Улсын нийслэл Лондон хотноо Колисиум театрт 2023 оны 11 дүгээр сарын 17-ны өдрөөс 12 дугаар сарын 2 хүртэл 15 өдрийн турш 17 удаа тоглож, нийт 40 мянга орчим үзэгчдэд толилуулжээ.[21]

 
The Mongol Khan | Lord Mayor's show, 2023

Тоглолтын өмнө "Монгол хаан" жүжгийн уран бүтээлчид 2023 оны 11-р сард Лондон хотод болсон "The Lord Mayor's" шоунд оролцож, жүжгийн хувцас хэрэглэл болон “Өв” брэндийн монгол дээлээр гоёж, Лондон хотын гудамжаар морьтой явсан билээ.[22]

Theatreweekly хэмээх мэргэжлийн хэвлэл “Лондон Колисиум бол Лондонгийн хамгийн том тайзуудын нэг. Гэвч Монгол Хаан жүжиг энэ театрын өнцөг булан бүрийг дүүргэж чадаж байна. Өмнө нь Лондонд ийм зүйл болж байгаагүй юм. Монголын зөвхөн театрын урлагийг таниулж байгаагийн хувьд ч бус, Монголын соёл, уламжлалын хаалгыг нээж байгаагийн хувьд энэ бол ялалт байлаа. Монгол Хаан бол үзсэн үзэгчид нь өөрсдийгөө азтайд тооцож болох, урьд өмнө байгаагүй тийм үзэгдэл, үйл явдал болж байна.[23]” гэж дүгнэжээ.

Чарльз хааны захидал

засварлах

2024 оны 3-р сард Их Британи, Умард Ирландын Нэгдсэн Хаант Улсын Цог Жавхлант хаан III Чарльз Лондон хотын Уэст Эндийн Колисиум театрт тоглолтоо толилуулсан “Монгол хаан” жүжгийн багт талархлын захидал илгээж, мэндчилгээ дэвшүүлснийг Эзэн хааны хувийн нарийн бичгийн даргын туслах Муна Шамсуддин Монгол Улсаас тус улсад суугаа Элчин сайдын яамаар дамжуулан уламжилжээ. Энэхүү захидалд:

Букингемын ордон

2024 оны 3 дугаар сарын 18

Эрхэм дээдэст өгөөмөр бэлэг болгон сайн сайхныг ерөөн илгээсэн уран зураг, санаа тавьж бичсэн захидалд талархал илэрхийлэхийг Эзэн хаан надад даалгасан билээ.

Та бүхний сэтгэл гарган илгээсэн захидалд ихэд талархаж байна. Эзэн хааны зүгээс Та бүхэнд ч бас Зул сарын баярыг сайхан тэмдэглэж, шинэ ондоо үлэмж амжилт гаргахыг хүссэнийг хүлээн авна уу.

Эрхэм дээдэс “Монгол хаан” жүжгийн баг, Монгол Улсын Элчин сайдын яамны хамт олонд эл мэндчилгээг хүргэхийн ялдамд чин сэтгэлийн талархал, хамгийн сайн сайхныг хүсэн ерөөж байна.

Муна Шамсуддин, Эзэн хааны хувийн нарийн бичгийн даргын туслах[24]

Олон Улсын Аялан тоглолтууд

засварлах

Сингапур улс дахь тоглолт

засварлах

2024 оны 3-р сарын 19-нд Сингапурын соёлын тэргүүлэх компани Base Entertainment “Монгол хаан” жүжгийг Сингапур улсад хамтран продюсер хийж, хөрөнгө оруулахаар тохиролцон гэрээгээ албан ёсоор байгуулжээ. Энэ нь Монголын уран бүтээлчид анх удаа гадаадын продюсинг компанитай зах зээлийн зарчмаар хамтран ажиллаж, хилийн чанадад уран бүтээлээ толилуулж байгаа тохиолдол болж байна.[25]

Base Entertainment-ын гүйцэтгэх захирал Chantal Prud’homme “Бродвэйн түвшний маш өндөр чанартай Азийн шилдэг бүтээлийг Сингапурт авчрахыг бид удаан хугацаанд мөрөөдсөн. Өнгөрсөн 11 дүгээр сард Лондонгийн Колисиумд энэхүү гайхалтай жүжгийг үзсэнийхээ дараа энэ бол бидний хайж байсан зүйл мөн гэдгийг шууд ойлгосон” гэж онцолсон байна.[26]

2024 онд Марина Бэй Сэндс цогцолборын Сэндс театр нь Matilda, Hamilton, Miss Saigon, Монгол Хаан гэсэн дэлхийн театрын дөрвөн томоохон уран бүтээлийг тоглуулахаар сонгожээ.[27]

Сингапур улсад, тус цогцолборт анх удаа Азийн жүжгийг дөрвөн долоо хоногийн турш толилуулахаар болсон нь жүжгийн өгүүлэмж, илэрхийлэл нь ямарваа нэгэн үндэстэн, соёл, шашин шүтлэгээс үл хамааран дэлхийн нийт үзэгчдийн таалалд нийцэхийг илэрхийлжээ.

Театрын нэр Хот, улс Огноо
1 Ulan Cia Grand Theatre Хөх хот, БНХАУ 2023 оны 9-р сар

Хятад улсын албан тушаалтнуудаас хориглогдсон тул тоглолт цуцлагдсан.

2 Ordos Grand Theatre Хөх хот, БНХАУ 2023 оны 9-р сарын 19-оос 21н хүртэл

Хятад улсын албан тушаалтнуудаас хориглогдсон тул тоглолт цуцлагдсан.

3 London Colesium Theatre Лондон хот, ИБУИНХУ 2023 оны 11-р сарын 17-оос

2023 оны 12-р сарын 2н хүртэл тоглосон[28]

4 Sands Theatre, Marina Bay Sands Сингапур улс 2024 оны 10-р сарын 17-оос

2024 оны 11-р сарын 3н хүртэл тоглосон[29]

5 Tokyo International Forum Hall Токио, Япон 2025 оны 10-р сарын 10-аас

2025 оны 10-р сарын 20н хүртэл тоглоно[30]

6 Aichi Prefecture Art Theatre Нагоя, Япон 2025 оны 10-р сарын 24-оос

2025 оны 10-р сарын 26н хүртэл тоглоно[31]

7 Dolby Theatre Лос Анджелес, АНУ Тун удахгүй
8 Broadway Theatre Нью Йорк, АНУ Тун удахгүй

График Комик Ном

засварлах
 
The Mongol Khan | Graphic Novel Launch, London Colesium, 2023

“Монгол хаан” жүжгээс сэдэвлэсэн “Монгол хаан” комик номыг Монголд анх удаа олон улсын стандартад нийцүүлэн англи, монгол хэлээр хэвлэсэн байна. 2023 оны 11-р сарын 8-нд ИБУИНХУ-ын нийслэл Лондон хотноо Колисиум театрт “Монгол хаан” комик номын англи хувилбар анх нээлтээ хийжээ.[32]

2024 оны 2-р сарын 24-нд Монгол Улсын нийслэл Улаанбаатар хотноо “Монгол хаан” комик номын монгол хувилбар нээлтээ хийсэн юм.

2024 оны 7-р сарын 30-нд Сингапур Улсад мөн нээлтээ хийж, Сингапурын Times Distribution компани борлуулахаар болсон бөгөөд Азийн алдарт Kinokuniya сүлжээ номын дэлгүүрт зарагдаж байна[33]. “Монгол хаан” жүжгийн продюсер, Base Entertaiment-ийн захирал Шантал ярилцлага өгөхдөө “Номын нээлтээ Сингапурт хийсэн нь үнэхээр зөв алхам болсон. Яагаад гэвэл удахгүй тоглох жүжгийн маань томоохон сурталчилгаа болсон. Миний хувьд энэ жүжиг шууд сэтгэлд минь хүрсэн. Би сэтгэл зүрхээрээ мэдэрсэн. Би бол Францын Канад гаралтай иргэн. Надад ийм мэдрэмж төрүүлж байхад сингапурчуудад ямар сэтгэгдэл төрөх нь тодорхой.” гэж онцолжээ.

Испанийн "Amok Ediciones Publishing" хэвлэлийн газар уг номыг испани хэлээр орчуулан гаргаж, улсынхаа номын дэлгүүрүүдээс гадна Латин Америкийн 18 оронд борлуулахаар болжээ.

Хувцас чимэглэл дизайн

засварлах

“Монгол хаан” театрын уран бүтээлчдийн жүжгийн хувцас чимэглэлийг евразийг дамнасан Хүннү гүрний нутаг дэвсгэр, одоогийн Монгол, ОХУ, Хятад, Казахстан, Унгар, Турк зэрэг улсуудын нутаг дэвсгэрээс олдсон археологийн олдворуудад тулгуурлан урлажээ. Мөн хүннүгийн өмнөх үеийн Дөрвөлжин булш, Хиргисүүр, Скиф-Сибирийн соёл, Алтайн бажираг, Грек-Бактрийн соёлын нүүдэлчдийн хувцас өмсгөлийн түүхэн олдворууд, хэв загвар, хээ угалз, гоёл чимэглэлд үндэслэн бүтээсэн байна.[34]

  • Тухайлбал, “Монгол хаан” жүжгийн гол дүр, хааны бага хатан Гүргэлийн гутлыг урлахдаа 2015 онд Монгол улсаас олдсон 1000 гаруй жилийн өмнөх Х зууны Хятан улсын үед амьдарч байсан эмэгтэйн “адидас гутал” гэж алдаршсан эсгий гутлыг дууриан сэргээжээ.[35]
  • Арчуг хааны алтан титмийг урлахдаа Хүн төрөлхөтний түүхэн дэхь Монголчуудын байгуулсан төр улсуудын нэг болох  Хүннү гүрний Шаньюйн алтан титмийн олдвороос сэргээн үйлдсэн байна.[36]
  • 2008 онд Монголын археологчдын олсон 1400 орчим жилийн тэртээх Монголын эртний чавхдаст хөгжмийн олдвороос ятга хөгжмийг сэргээн урлаж, жүжгийн үйл явдал, өрнөлүүдэд эгшиглүүлжээ.[37]
  • 2010 онд Монголын археологичид илэрүүлж олсон Нийтийн тоололын өмнөх III зуунаас Нийтийн тоололын I зууны үед Хүннүгийн язгууртнуудын хэрэглэж байсан Ромын шилэн аягыг сэргээн ашиглажээ.[38]
  • Тус олдвор нь Хүннү-Ромын харилцааг нотолдог.
  • МӨН НТӨ XII-VII зууны үеийн Хүннүгийн металл боловсруулах тенхологийн тод баримт болох хүрэл илдийг сэргээн урласан байна.
  • 2019 онд Монголын археологчдын олж, Дэлхийн шилдэг 10 археологийн нээлтэд бүртгэгдсэн хос мөнгөн лууны загвараар Хүннүгийн хааны бэлгэдэл лууг сэргээн урлажээ.[39]

Тус жүжгийн хувцасны зураачаар Торго салоны зураач Д.Болд ажилласан ба хувцсыг Торго салоны урлаачид оёж чимэглэлийг дархан Самбуу урласан.[40]

Хөгжим, гэрлийн технологи

засварлах

“Монгол хаан” жүжгийн хөгжим, аудио нь технологийн хувьд Монголын анхны 5.1 surround (dolby digital) буюу орчин үеийн dolby digital дуугаралттай кино театрын стандарт дуугаралтыг амжилттай нэвтрүүлсэн тохиолдол юм. Мөн жүжигчдийн микрофон нь хамгийн сүүлийн үеийн технологи болох жүжигчдийн духны дээр байршуулах зориулалттай DPA 6060 Omni Lavaliere микрофоныг утасгүй аудио дамжуулалтын дэлхийд өндөр чанартай (1. Sennheiser EM 6000 Digital 2 Channel Receiver Sennheiser SK 6212 Ultra-Light Digital Mini-Bodypack) wireless системтэй хослуулан ашигласан нь үзэгчдээс төдийгүй мэргэжлийн ажилтнуудаас өндөр үнэлэлт авсан.[41]

Гэрлийн техникийн хувьд дэлхийн өндөр зэрэглэлийн том театруудад л хэрэглэгддэг хамгийн олон тооны гэрлийн төхөөрөмжүүдийг нэг зэрэг ашиглаж, бүжгийн хөдлгөөнийг тод илэрхийлэхэд зориулсан хурдан удааны хосолмол, хөдөлгөөнтэй гэрлийн найруулга хийснээрээ онцлогтой.[42] Герман, Япон улсын мэргэжлийн продюсерүүдийн дүгнэснээр “Монгол хаан” бүтээл нь дуу хөгжим, гэрлийн технологийн хувьд дэлхийн өндөр зэрэглэлийн бүтээлтэй эн зэрэгцэж байна.

Хөгжмийн бүтээл

засварлах

Тус жүжгийн хөгжим нь үндсэндээ сонгодог симфони найрал хөгжим ба үндэсний их найрал хөгжимд зориулагдан бичигдсэн cinematic шинжтэй бөгөөд үндэсний болон сонгодог эрэгтэй, эмэгтэй, хүүхдийн зэрэг найрал дуу, Монгол улсаас ЮНЕСКО Соёлын биет болон биет бус өвд бүртгэлтэй Монгол уртын дуу, морин хуур, лимбийн битүү амьсгаа, хөөмий зэргээс гадна Торгоны зам дагуух улс орнуудын хөгжмийн зэмсгийн баялаг дуугаралтыг хамруулсан маш өргөн баялаг хөгжмийн бүрэлдэхүүнтэй. Тус бүтээлд Монгол улсын Үндэсний урлагийн их театрын Монгол төрийн үндэсний хөгжмийн их найрлын хөгжимчид, симфони найрал хөгжим, халимаг, солонгос, хятад улсын хөгжимчид зэрэг өндөр зэрэглэлийн хөгжмийн бүрэлдэхүүнүүд оролцон тоглосон.[43]

Энэхүү жүжгийн турш special effects, ambience -г уран сайхны кино шиг өргөн ашигладаг тул хөгжмийн бичлэгийн mix, master формат нь 5.1 surround дуугаралттай, олон тооны cinematic midi programming sound ашигласан болно.

Товчхондоо Торгоны зам дагуух өрнө дорнын их найрал хөгжмийн уламжлалт хослол дээр хамгийн сүүлийн үеийн хөгжмийн дуугаралтын программыг амжилттай хослуулсан cinematic арга барилтай бүтээл юм.

 
Монгол Хаан жүжгийн Олон Улсын нийтлэлийн шүүмж

Монгол Хаан жүжгийн дуу

засварлах

Жүжгийн дууг Б.Лхагвасүрэнгийн үг, хөгжмийн зохиолч Б.Одбаярын хөгжим, Өвөр Монголын алдарт дуучин Тэнгэр дуулжээ[44].

Олон улсын хэвлэлийн үнэлгээ ба шүүмжлэл

засварлах

Лондон Колисиум театрт тоглосноор театрын мэргэжлийн шүүмжлэгчид болон хэвлэл нийтлэлээс одоор дараах үнэлгээ ба шүүмжлэл өгсөн

засварлах
# Од Нийтлэл, хэвлэлүүд Хэвлэсэн огноо Холбоос
1 5 The art desk 24/11/2023 [45]
2 5 The spy in the stalls 20/11/2023 [46]
3 5 Seeing dance 21/11/2023 [47]
4 5 The arts dispatch 22/11/2023 [48]
5 5 British Theatre Guide 05/01/2024 [49]
6 5 London reviews [50]
7 5 The Mancunion 29/11/2023 [51]
8 5 Yup voted 05/12/2023 [52]
9 5 The fairy powered productions 21/11/2023 [53]
10 4.5 The QR 21/11/2023 [54]
11 4 The Guardian 21/11/2023 [55]
12 4 Culture whisper [56]
13 4 First night 22/11/2023 [57]
14 4 London living large 11/2023 [58]
15 4 Everything theatre 22/11/2023 [59]
16 4 Broadway world 21/11/2023 [60]
17 4 London Box Office 21/11/2023 [61]
18 4 The upcoming 21/11/2023 [62]
19 4 Theatre weekly 20/11/2023 [63]
20 4 West End evenings 22/11/2023 [64]
21 4 A yougish perspective 22/11/2023 [65]
22 4 Stage to page 21/11/2023 [66]
23 4 Morning star 04/12/2023 [67]
24 4 Jadar 28/11/2023 [68]
25 4 Mark as pen 24/11/2023 [69]
26 4 London Theatre 1 21/11/2023 [70]
27 4 The Strand 14/12/2023 [71]
28 4 All that dazzles 21/11/2023 [72]
29 3 The Times 21/11/2023 [73]
30 3 Time Out 21/11/2023 [74]
31 3 Daily Mail 24/11/2023 [75]
32 3 Express 28/11/2023 [76]
33 3 Whats on the stage 21/11/2023 [77]
34 3 Upstage Reviews 20/11/2023 [78]
35 3 The Spectator 25/11/2023 [79]
36 3 Afridiziak Theatre news 27/11/2023 [80]
37 2 Financial Times [81]
38 2 The Telegraph 21/11/2023 [82]
39 2 The Stage 21/11/2023 [83]
40 2 The reviews hub 21/11/2023 [84]


Марина Бай Сандс театрт тоглосноор хэвлэл нийтлэлээс дараах шүүмжлэл өгсөн

# Нийтлэл, хэвлэлүүд Хэвлэсэн огноо Холбоос
1 RED HOT SG print 01/10/2024 [85]
2 The Straits Times print 01/11/2024 Show Picks: Concerts by Asen, d4vd and The Mongol Khan
3 Berita Harian 22/10/2024 The stage of the theater turns into a battlefield for power
4 Lianhe Zaobao 03/11/2024 [86]
5 Berita Harian 28/10/2024 [87]
6 8Days 01/11/2024 [88]
7 Justswipelah [89]
8 CNA lifestyle - Mongolian culture 06/10/2024 [90]
9 CNA lifestyle - Mongolian culture 06/10/2024 [91]
10 CNA lifestyle - Mongolian culture 15/10/2024 [92]
11 8world 02/09/2024 [93]
12 8world 20/10/2024 [94]
13 8world 03/10/2024 [95]
14 The New Paper 17/09/2024 [96]
15 Catch 16/10/2024 [97]
16 Nylon Singapore 19/10/2024 [98]
17 Must Share news 24/10/2024 [99]
18 City Nomads 25/10/2024 [100]
19 Broadway World Singapore 27/10/2024 [101]
20 Esquire 27/10/2024 [102]
21 Weekender 31/10/2024 [103]
22 AsiaOne 31/10/2024 [104]

Гадаад холбоос

засварлах
  1. ""Монгол хаан" дэлхийн тайзыг тамгална". mass.mn. Татаж авсан: 2025-01-27.
  2. А.Цээсүрэн (2022-06-07). ""Тамгагүй төр"-ийг 40 мянган хүн үзэж, 4 тэрбумын ашиг олжээ | News.MN". News.MN - Мэдээллийн эх сурвалж. Татаж авсан: 2025-01-27.
  3. iSee.mn. "Америкийн бүжигчин А.Лиа: "Монгол хаан" жүжгийн үнэгний дүрд тоглохоор болсон минь нэр төрийн хэрэг /ВИДЕО/". iSee.mn. Татаж авсан: 2025-01-27.
  4. iSee.mn. "Америкийн бүжигчин А.Лиа: "Монгол хаан" жүжгийн үнэгний дүрд тоглохоор болсон минь нэр төрийн хэрэг /ВИДЕО/". iSee.mn. Татаж авсан: 2025-01-27.
  5. play, Themongolkhan Theatrical (2023-12-02), 0N9A0257, Татаж авсан: 2025-01-29
  6. "Cast and Creatives". themongolkhan.com. Татаж авсан: 2025-01-27.
  7. "Cast and Creatives". themongolkhan.com. Татаж авсан: 2025-01-27.
  8. play, Themongolkhan Theatrical (2021-09-05), DSC01405, Татаж авсан: 2025-01-29
  9. Zindaa. ""Тамгагүй төр"-ийн ТАМГАГҮЙ ТЭМДЭГЛЭЛ". www.zindaa.mn (англи хэлээр). Татаж авсан: 2025-01-27.
  10. Zindaa. ""Тамгагүй төр"-ийн ТАМГАГҮЙ ТЭМДЭГЛЭЛ". www.zindaa.mn (англи хэлээр). Татаж авсан: 2025-01-27.
  11. "mongolkhan". themongolkhan.com. Татаж авсан: 2025-01-27.
  12. "mongolkhan". themongolkhan.com. Татаж авсан: 2025-01-27.
  13. "mongolkhan". themongolkhan.com. Татаж авсан: 2025-01-27.
  14. play, Themongolkhan Theatrical (2021-09-05), DSC01967, Татаж авсан: 2025-01-29
  15. ""Монгол хаан" дэлхийн тайзыг тамгална". mass.mn. Татаж авсан: 2025-01-27.
  16. ikon.mn, М. Батчимэг (2023-11-13). ""Лондонд тоглогдох "Монгол Хаан" жүжиг нь Английн продюсерын багтай хамтарч буй гаднын хөрөнгө оруулалттай төсөл"". ikon.mn (англи хэлээр). Татаж авсан: 2025-01-16.
  17. Zindaa. ""Тамгагүй төр" жүжиг Хятадад хориглогдож, 120 гаруй уран бүтээлч шөнө дөлөөр хөөгдсөн нь". www.zindaa.mn (англи хэлээр). Татаж авсан: 2025-01-27.
  18. Б.Анхтуяа (2023-10-04). "China bans Mongolian theatre production - News.MN". News.MN - The source of news (англи хэлээр). Татаж авсан: 2025-01-27.
  19. Zindaa. ""Тамгагүй төр" жүжиг Хятадад хориглогдож, 120 гаруй уран бүтээлч шөнө дөлөөр хөөгдсөн нь". www.zindaa.mn (англи хэлээр). Татаж авсан: 2025-01-27.
  20. Bagshaw, Eryk (2023-10-03). "China bans West End-bound theatre production". The Sydney Morning Herald (англи хэлээр). Татаж авсан: 2025-01-27.
  21. "Лондон хотын Колизей театрт 17 удаа тоглогдсон "Монгол хаан" жүжиг 40000 гаруй үзэгчид хүрчээ". MONTSAME News Agency (англи хэлээр). Татаж авсан: 2025-01-28.
  22. Limited, Alamy. "The Mongol Khan group at Lord Mayor's Show Procession 2023, on Armistice Day, passing along Poultry in the historic City of London, UK Stock Photo - Alamy". www.alamy.com (англи хэлээр). Татаж авсан: 2025-01-28.
  23. Stewart, Greg (2023-11-20). "Review: The Mongol Khan at The London Coliseum". Theatre Weekly (британи-англи хэлээр). Татаж авсан: 2025-01-28.
  24. play, Themongolkhan Theatrical (2025-01-28), Эзэн хаан захидал copy, Татаж авсан: 2025-01-28
  25. News.MN (2024-03-21). ""The Mongol Khan" will be performed in Singapore - News.MN". News.MN - The source of news (англи хэлээр). Татаж авсан: 2025-01-28.
  26. ""Монгол хаан" жүжгийг Сингапурт тоглох гэрээ байгуулжээ". MONTSAME News Agency (англи хэлээр). Татаж авсан: 2025-01-28.
  27. ""Монгол хаан" жүжгийг Сингапурт тоглох гэрээ байгуулжээ". MONTSAME News Agency (англи хэлээр). Татаж авсан: 2025-01-28.
  28. Limited, London Theatre Direct. "The Mongol Khan". London Theatre Direct (англи хэлээр). Татаж авсан: 2025-01-28.
  29. Travel, Klook. "The Mongol Khan at Sands Theatre in Singapore - Klook Singapore". Klook Travel (англи хэлээр). Татаж авсан: 2025-01-28.
  30. ""Монгол хаан" жүжгийг 2025 онд Японд тоглоно". MONTSAME News Agency (англи хэлээр). Татаж авсан: 2025-01-28.
  31. ""Монгол хаан" жүжгийг 2025 онд Японд тоглоно". MONTSAME News Agency (англи хэлээр). Татаж авсан: 2025-01-28.
  32. "mongolkhan". themongolkhan.com. Татаж авсан: 2025-01-28.
  33. "THE MONGOL KHAN | Books Kinokuniya". kinokuniya.com.sg. Татаж авсан: 2025-01-28.
  34. iSee.mn. ""Тамгагүй төр"-ийн ТАМГАГҮЙ ТЭМДЭГЛЭЛ". iSee.mn. Татаж авсан: 2025-01-28.
  35. "Гүргэл хатны гутлыг 1000 жилийн өмнөх "Адидас гутал"-аас сэдэвлэн бүтээжээ". Eguur.MN. 2022-04-22. Татаж авсан: 2025-01-28.
  36. "ХҮННҮГИЙН ҮЕИЙН АЛТАН ТИТЭМ". www.taiz.mn (америк-англи хэлээр). 2022-05-31. Татаж авсан: 2025-01-28.
  37. "Эртний Монголчуудын хэрэглэж байсан хөгжмийн зэмсгийг сэргээн, найрал хөгжмийн баг бүрдүүллээ". sonin.mn. Татаж авсан: 2025-01-28.
  38. gogo.mn. "Хүннүгийн язгууртны булшнаас илэрсэн олдворуудыг олон нийтэд дэлгэв". gogo.mn. Татаж авсан: 2025-01-28.
  39. eagle.mn https://eagle.mn/r/66088. Татаж авсан: 2025-01-28. {{cite web}}: Missing or empty |title= (help)
  40. "mongolkhan". themongolkhan.com. Татаж авсан: 2025-01-28.
  41. "mongolkhan". themongolkhan.com. Татаж авсан: 2025-01-28.
  42. ""Монгол хаан" жүжгийн тойм: Хаан ор залгамжийн тухай яруу, ялгуун дууль". sonin.mn. Татаж авсан: 2025-01-28.
  43. ""Монгол хаан" жүжгийн тойм: Хаан ор залгамжийн тухай яруу, ялгуун дууль". sonin.mn. Татаж авсан: 2025-01-28.
  44. The Mongol Khan (2023-09-13), "The Mongol Khan" - Official Soundtrack, Татаж авсан: 2025-01-28
  45. "The Mongol Khan, London Coliseum review - unique operatic spectacle utterly overwhelms flaws in pacing and story". theartsdesk.com (англи хэлээр). 2023-11-22. Татаж авсан: 2025-01-28.
  46. thespyinthestalls (2023-11-21). "thespyinthestalls review The Mongol Khan at London Coliseum". thespyinthestalls.com (британи-англи хэлээр). Татаж авсан: 2025-01-28.
  47. Kasner, Charlotte (2023-11-21). "The Mongol Khan". SeeingDance (британи-англи хэлээр). Татаж авсан: 2025-01-28.
  48. Rudgyard, Carla (2023-11-21). "The Mongol Khan Review – London Coliseum" (британи-англи хэлээр). Татаж авсан: 2025-01-28.
  49. "Theatre review: The Mongol Khan from Hero Entertainment,, Wild Yak Productions and Maktub Productions at London Coliseum". British Theatre Guide (британи-англи хэлээр). 2023-11-17. Татаж авсан: 2025-01-28.
  50. "London Reviews | Latest London Trends And Things To Do". londonreviews.co.uk (америк-англи хэлээр). 2021-01-13. Татаж авсан: 2025-01-28.
  51. "The Mongol Khan review: Spectacle over substance - The Mancunion". mancunion.com (британи-англи хэлээр). 2023-11-29. Татаж авсан: 2025-01-28.
  52. "The Rise of Archug Khan". www.yupvoted.com. Татаж авсан: 2025-01-28.
  53. FairyPoweredProductions (2023-11-21). "The Mongol Khan Review * Fairy Powered Productions". Fairy Powered Productions (британи-англи хэлээр). Татаж авсан: 2025-01-28.
  54. WJQuinn (2023-11-21). "Review: The Mongol Khan – London Coliseum". theqr.co.uk (америк-англи хэлээр). Татаж авсан: 2025-01-28.
  55. Akbar, Arifa (2023-11-21). "The Mongol Khan review – a spectacular, swashbuckling tale of succession". The Guardian (британи-англи хэлээр). ISSN 0261-3077. Татаж авсан: 2025-01-28.
  56. "A historic epic from Mongolia at the Coliseum". Culture Whisper (британи-англи хэлээр). Эх хувилбараас архивласан: 2024-11-10. Татаж авсан: 2025-01-28.
  57. "Review of 'The Mongol Khan': "The dragon is awakening"". First Night Magazine (англи хэлээр). 2023-11-22. Татаж авсан: 2025-01-28.
  58. link, Get; Facebook; X; Pinterest; Email; Apps, Other. "The Mongol Khan ★★★★ London Coliseum | Nov 17 - Dec 2, 2023". Татаж авсан: 2025-01-28. {{cite web}}: |last2= has generic name (help)
  59. Lloyd, Irene (2023-11-22). "Review: The Mongol Khan, London Coliseum". Everything Theatre (британи-англи хэлээр). Татаж авсан: 2025-01-28.
  60. Milazzo, Franco. "Review: THE MONGOL KHAN, London Coliseum". BroadwayWorld.com (англи хэлээр). Татаж авсан: 2025-01-28.
  61. King, Stuart. "Review: THE MONGOL KHAN at London Coliseum". Theatre News and Reviews (англи хэлээр). Татаж авсан: 2025-01-28.
  62. Snell, Will (2023-11-21). "The Mongol Khan at the London Coliseum | Theatre review". The Upcoming. Татаж авсан: 2025-01-28.
  63. Stewart, Greg (2023-11-20). "Review: The Mongol Khan at The London Coliseum". Theatre Weekly (британи-англи хэлээр). Татаж авсан: 2025-01-28.
  64. Chmielewska, Zuzanna (2023-11-22). "The Mongol Khan - London Coliseum - Review". West End Evenings (америк-англи хэлээр). Татаж авсан: 2025-01-28.
  65. "Review of The Mongol Kahn". A Young(ish) Perspective (америк-англи хэлээр). 2023-11-22. Татаж авсан: 2025-01-28.
  66. "THE MONGOL KHAN | REVIEW". stagetopage. Татаж авсан: 2025-01-28.
  67. Monday; December 4; 2023 (2023-12-04). "Throne of blood". Morning Star (англи хэлээр). Татаж авсан: 2025-01-28.{{cite web}}: CS1 maint: numeric names: authors list (link)
  68. "Review: The Mongol Khan". JADAR (британи-англи хэлээр). 2023-11-28. Татаж авсан: 2025-01-28.
  69. markaspen (2023-11-24). "The Mongol Khan". Mark Aspen (англи хэлээр). Татаж авсан: 2025-01-28.
  70. Omaweng, Chris (2023-11-21). "The Mongol Khan at the London Coliseum | Review". LondonTheatre1 (британи-англи хэлээр). Татаж авсан: 2025-01-28.
  71. Reddy, Vaishnavi (2023-12-14). "Reviewing 'The Mongol Khan': A Visually Stunning, Theatrical Spectacle". STRAND Magazine (англи хэлээр). Татаж авсан: 2025-01-28.
  72. Admin, Sam- (2023-11-21). "Review: The Mongol Khan (London Coliseum)". All That Dazzles (англи хэлээр). Татаж авсан: 2025-01-28.
  73. Craine, Debra (2023-11-21). "The Mongol Khan review — like King Lear told by Cirque du Soleil". www.thetimes.com (англи хэлээр). Татаж авсан: 2025-01-28.
  74. Bano, Tim. "The Mongol Khan, London Coliseum review: hokey but lavish Mongolian national epic". Time Out London (британи-англи хэлээр). Татаж авсан: 2025-01-28.
  75. Marmion, Patrick (2023-11-24). "The Witches review: Dahl's witches cast a spell over me". Mail Online. Татаж авсан: 2025-01-28.
  76. Norman, Neil (2023-11-28). "Greed, deceit, betrayal : Final chance to watch the epic Mongol Khan". Express.co.uk (англи хэлээр). Татаж авсан: 2025-01-28.
  77. "The Mongol Khan at the London Coliseum – review" (америк-англи хэлээр). 2023-11-21. Татаж авсан: 2025-01-28.
  78. Barton, Matt (2023-11-26). "The Mongol Khan review: Can't find a story to match the spectacle". Upstage Reviews (англи хэлээр). Татаж авсан: 2025-01-28.
  79. Christiansen, Rupert (2023-11-22). "An awesome spectacle: The Mongol Khan, at the London Coliseum, reviewed". The Spectator (британи-англи хэлээр). Татаж авсан: 2025-01-28.
  80. Nicole, Christina (2023-11-27). "The Mongol Khan - review • Afridiziak Theatre News". www.afridiziak.com (британи-англи хэлээр). Татаж авсан: 2025-01-28.
  81. Hemming, Sarah (2023-11-22). "The Witches at the National Theatre — a mischievous musical take on Roald Dahl". Financial Times. Татаж авсан: 2025-01-28.
  82. Swain, Marianka (2023-11-21). "The Mongol Khan: Oh no he can't". The Telegraph (британи-англи хэлээр). ISSN 0307-1235. Татаж авсан: 2025-01-28.
  83. "The Mongol Khan review at the London Coliseum from Lkhagvasuren Bavuu and Timberlake Wertenbaker". The Stage (англи хэлээр). Татаж авсан: 2025-01-28.
  84. London, The Reviews Hub- (2023-11-21). "The Mongol Khan – Coliseum, London". The Reviews Hub (британи-англи хэлээр). Татаж авсан: 2025-01-28.
  85. "'Art director is a 2,000-year-old man': Mongolia's first West End show premieres in Singapore". Red Hot Singapore. Татаж авсан: 2025-01-29.
  86. "音乐剧《蒙古汗》感受草原帝国辉煌动荡". www.zaobao.com.sg (хялбаршуулсан хятад хэлээр). Татаж авсан: 2025-01-29.
  87. cue (2024-10-28). "Singkap sejarah, sentuhan kreatif di sebalik 'The Mongol Khan', Berita Singapura - Beritaharian.sg". BeritaHarian (малай хэлээр). Татаж авсан: 2025-01-29.
  88. "Mark Dacascos On Iron Chef, Fate Of His John Wick 3 Character, And Tackling The Epic Play, The Mongol Khan". 8days (англи хэлээр). Татаж авсан: 2025-01-29.
  89. Kun Hua becomes a Mongolian Prince for a day! - mewatch (англи хэлээр), Татаж авсан: 2025-01-29
  90. "In Mongolia's countryside, the underrated joy of a bucket-list experience without phone reception". CNA Lifestyle (англи хэлээр). Татаж авсан: 2025-01-29.
  91. "We stayed at the Mongol Nomadic Camp in Mongolia for a taste of traditional culture". CNA Lifestyle (англи хэлээр). Татаж авсан: 2025-01-29.
  92. "Behind-the-scenes at The Mongol Khan in Mongolia". CNA Lifestyle (англи хэлээр). Татаж авсан: 2025-01-29.
  93. 吴淑慧, 文: (2025-01-29). "【蒙古直击】蒙古史诗剧"The Mongol Khan"7大看点". vibes by 8world (англи хэлээр). Татаж авсан: 2025-01-29.{{cite web}}: CS1 maint: extra punctuation (link)
  94. 吴淑慧, 文: (2025-01-29). "【蒙古直击】"The Mongol Khan"原是"爱情剧"?这名演员28年前就演过同一角色!". vibes by 8world (англи хэлээр). Татаж авсан: 2025-01-29.{{cite web}}: CS1 maint: extra punctuation (link)
  95. "蒙古史诗剧"The Mongol Khan"原来是"爱情剧"?". vibes by 8world (англи хэлээр). 2024-10-04. Татаж авсан: 2025-01-29.
  96. Fetalvero, Nathaniel (2024-09-17). "Steppe spectacle The Mongol Khan to gallop onto S'pore stage". The New Paper (англи хэлээр). Татаж авсан: 2025-01-29.
  97. "Celebrate and learn about Mongolian culture: The Mongol Khan's journey from graphic novel to Marina Bay Sands Theatre in Singapore". www.catch.sg (англи хэлээр). Татаж авсан: 2025-01-29.
  98. corsivalab (2024-10-18). "The Mongol Khan review: A poetic and epic tale of betrayal, duty and love". NYLON (америк-англи хэлээр). Татаж авсан: 2025-01-29.
  99. Suarez, Jocelyn (2024-10-24). "The Mongol Khan Review: A spectacular & dazzling epic that's more flash than substance". MS News - Independent News For Singaporeans (британи-англи хэлээр). Татаж авсан: 2025-01-29.
  100. Loo, Andrina (2024-10-25). "The Mongol Khan Review: A Dazzling Spectacle Through Mongolian Culture". City Nomads (америк-англи хэлээр). Татаж авсан: 2025-01-29.
  101. Sancha, Gilbert Kim. "Review: THE MONGOL KHAN is Theatrical Brilliance". BroadwayWorld.com (англи хэлээр). Татаж авсан: 2025-01-29.
  102. Cheong, Wayne (2024-10-27). "10-Word Theatre Review: The Mongol Khan". Esquire Singapore (америк-англи хэлээр). Татаж авсан: 2025-01-29.
  103. Chen, Xushuang (2024-10-30). "Theatre Review: The Mongol Khan, An Epic Tale and A Multi-Sensory Feast". Weekender.Com.Sg (америк-англи хэлээр). Татаж авсан: 2025-01-29.
  104. "The Mongol Khan review: A dazzling spectacle through Mongolian culture". AsiaOne. 2024-10-31. Татаж авсан: 2025-01-29.