Эдвард Герек

Эдвард Герек (пол. Edward Gierek; түүний овгийг Гиэрэк гэж бичээд дуудах, Ге́рек гэж бичээд өргөж дуудахад ялгаагүй сонсдоно; 1913 оны 1 сарын 6-нд төрж 2001 оны 7 сарын 29-нд нас барсан) — Польшийн улс төрч, Польшийн Ажилчны нэгдсэн намын /ПАНН/ Төв хорооны дөрөв дэх удаагийн нэгдүгээр нарийн бичгийн дарга (1970—1980).

1923 онд ээжтэйгээ хамт 1926-1934 онд Франц руу цагаачилж тэндээ нүүрсний уурхайд ажиллаж байсан. 1931 онд Францын Коммунист намын эгнээнд элсэв. 1934 онд уурхайчдын ажил хаялтад оролцсоныхоо төлөө түүнийг баривчилж Польш руу цөлсөн бөгөөд удалгүй армид татагдав. 1937 онд тэрээр Бельги руу цагаачилж, нүүрсний уурхайд уурхайчнаар ажиллаж байжээ. 1937 онд Бельгийн Коммунист намын эгнээнд элсэв. Герман Бельгийг эзлэн авах үеэр (1940-1944) тэрээр эсэргүүцлийн хөдөлгөөнд (Цагаан бригад) оролцож, Польшийн хэл дээрх нууц хэвлэлийг гаргах үүрэгтэй байв.

Намын ажил

1948 онд эх орондоо буцаж ирээд намын гараагаа эхэлж, Катовице дахь ПАНН-ын бүсийн хороог удаан хугацаанд удирдаж байжээ. Войвод удирдаж байх хугацаандаа тэрээр бүс нутгийн эдийн засгийн үзүүлэлтүүдийн өсөлтөд хүрч, ард түмэнд нээлттэй ардчилсан удирдагч гэдгээ харуулжээ. Тэрээр Польшийн Ажилчны Нэгдсэн намын технократуудын албан бус фракцийг толгойлж байв.

1970 онд эдийн засгийн асуудлаас үүдэлтэй ажилчдын жагсаал цуглааны эсрэг тэрээр Владислав Гомулкагийн оронд ПАНН-ын Төв Хорооны нэгдүгээр нарийн бичгийн даргаар сонгогдов. Тэрбээр гадаадын зээлийн тусламжтайгаар албадан үйлдвэржүүлэх бодлого баримталжээ. Герекийн үед Петр Ярошевичийн засгийн газар хүн амын нийгмийн хамгаалал, орон сууцны барилга байгууламжийг өргөжүүлж, өргөн хэрэглээний барааны үйлдвэрлэлийг нэмэгдүүлжээ. Зах зээлийн элементүүдийг социалист эдийн засагт нэвтрүүлсэн. Э.Герек ДНБ -ий өсөлт, хүн амын бодит орлогод хүрч чадсан.

Нийгэм, улс төрийн амьдралд зарим либералчлал явагдсан. Герек сөрөг хүчнийг бага зэрэг дарах, олон нийтийн буулт хийхийг хүсч, хүч хэрэглэхийн эсрэг тууштай зогсож байв. Тэрээр Католик сүмтэй хамтран ажиллаж, Ромын Пап лам II Иоанн Павелийг (1979) айлчлахыг зөвшөөрсөн нь нийгэмд намын эсрэг сэтгэл хөдлөлийг өдөөсөн юм.

1976 онд үнийн өсөлтийг эсэргүүцсэн ажилчдын асар их эсэргүүцлийн жагсаал болсон нь Польшийн эдийн засагт хүндрэл үүсч байгааг харуулсан юм. Гол асуудал нь үр ашиггүй командлалын тогтолцооны нөхцөлд гадаад өр их байсантай холбоотой байв. Ярошевичийн засгийн газар болон түүний залгамжлагчид үүнээс гарах гарц олж чадаагүй эдийн засгийн гүн хямрал үүсч эхлэв. Тогтворгүй бодлого баримталсан Герек сөрөг хүчнийг дарж чадаагүй хүн ам, намынхаа итгэлийг алдаж эхлэв (голчлон Станислав Каня, Эдвард Бабюух нарын дүрд).

Герек засаглалынхаа сүүлийн жилүүдэд ЗХУ -ын дэмжлэгийг аваагүй юм. 1980 оны зун тус улсын эдийн засгийн шалтгаанаас үүдэлтэй улс төрийн нөхцөл байдал огцом хурцдаж, олон нийтийн эсэргүүцэл дахин эхлэв. Эдгээр үйл явдал нь Герекийн бодлогын эцсийн бүтэлгүйтэлийг тэмдэглэв.

1980 оны 9 дүгээр сард тэрээр албан тушаалаасаа огцорч, оронд нь удаан хугацааны өрсөлдөгч байсан Станислав Каня томилогджээ.

Тэтгэвэрт

Польшид цэргийн байдал (1981.12.13-1983.07.22) заралсаны дараа Эдвард Герекийг Кошалин хотын ойролцоох Глембок тосгоны Устронь дахь гэрт нь саатуулжээ (Герекийн хамт түүний ойр тойрны хүмүүсийг тусгаарлав - Пётр Ярошевич, Здзислав Грудзен, Ежи Лукашевич, Тадеуш Вжашик нарын нийт 36 хүн) ... Түүнийг 1982 оны 12 дугаар сар хүртэл баривчилсан юм. Түүнийг Катовице дахь байшин, хашаа хууль бусаар завшсан хэрэгт буруутгажээ (дараа нь Улсын ерөнхий прокурорын газраас татан авсан). Үүний дараа тэрээр Устрона хотод амьдарч, Франц, Бельги улсаас тэтгэвэр авчээ (Польшийн тэтгэврийг цуцалжээ).

Тэрээр 2001 оны 7 дугаар сарын 29 -нд Чехийн хилийн ойролцоох Цешин хотын эмнэлэгт нас баржээ. Түүнийг шашны ёс заншлын дагуу Сосновец дахь оршуулгын газарт оршуулжээ.

Гэр бүл

Тэрээр Станислава Геректэй гэрлэжээ. Гурван хүүхэдтэй: Адам Герек (1938 онд төрсөн) - профессор, материалын инженерийн мэргэжилтэн, 2001-2004 онд. Польшийн сенатор, дараа нь Европын парламентын гишүүн; Зигмунт (1940 онд төрсөн), Ежи Герек (1942 онд төрсөн). Эхнэр Станислава нөхрөө дарга байх 1970-1980 оны үед амралтын өдөр Парис нисч үсээ засуулдаг байсан гэж энгийн польш иргэд шүүмжлэн ярьдаг байсан.

Сүүлд сэтгүүлч Януш Ролицки ярилцлагынхаа үндсэн дээр «Edward Gierek. Przerwana dekada (wywiad rzeka)», «Edward Gierek: replika», «Smak życia» зэрэг ном бичсэн байна.