Хамниган

(Эвэнх-с чиглүүлэгдэв)

Хаминган буюу Эвэнк нь нийт 70,000 орчим хүн амтай, голдуу Оросын Саха,Красноярскийн хязгаарын Эвэнк тойрогт мөн Бүгд Найрамдах Хятад Ард Улсын Өвөр Монголын ӨЗО, Хармөрөн мужийн ойн бүсээр тархан суурьшдаг. Хаминган хэл нь Манж-Тунгусын хэлний бүлэгт хамаарагддаг. Ихэнх нь Бөөгийн шашин шүтдэг. Хамниган хүмүүсийн ахуй амьдралын хэв маяг нь газар нутгаасаа шалтгаалаад олон янз. Зарим нь мал аж ахуй эрхэлдэг бол зарим нь газар тариалан, ан агнуур гэх мэт. Хооллох заршлын хувьд ч мөн адил ялгаа харагддаг байна. Хамниган ястан нь гарал үүслийн хувьд өөр өөр байдаг. Монголд болон Буриадад байдаг Хамниган хүмүүст Монгол овог давамгайлдаг бөгөөд Буриадуудтай хэл соёлын хувьд төстэй бол Оросод байх Хамниган хүмүүс нь Эвен Нэгидал хүмүүстэй ойр соёлын хувьд ч Монголын Хамниганаас өөр байдаг бол Хятадад байх Хамниган хүмүүс нь Орочон ястантай гарал нэг Солон хүмүүс юм.

Эвэнк/Эвэнх/Хамниган
Бичгийн нэрЭвэнкил
Өнөөгийн байдал
Нутаг оронБүгд — 77 000 мянга (тооцоо). Үүнээс:
 Хятад (БНХАУ) — 39 534 (2010)
Орос37 131 (2010 они тооллого)
Монгол улс1 000 (1992)
Хэл аялгаЭвэнх хэл, Хамниган хэл, Хятад хэл, Орос хэл
Бичиг үсэгкирил үсэг, латин үсэг, монгол бичиг үсэг (туршилтаар)
Төрөл холбоо
Ойр төрөлОрчон
Хэл угсаатунгус угсаатан (тунгус төрлийн хэлтэн)

Түүх засварлах

Зүүн өмнөдийн хамниганчуудын өвөг дээдэс Байгал нуурын хэсгээр амьдардаг байжээ. Өвөр Байгалын хязгаарт амьдардаг хамниганчууд нь халхуудад татвар төлж байжээ. 17-р зуунд тэд оросуудад татвар төлж, Хори буриадууд татвар авахыг шаардсан. Буриадууд тэдний амьдарч байсан нутгийг авч Хамниганчууд Дайчин гүрэн лүү зугтсан.

Цахим холбоос засварлах

  Commons: Evenki – Викимедиа зураг, бичлэг, дууны сан