Оргойн Сэргэлэн

Оргойн Сэргэлэн (1958 онд төрсөн) нь Монгол Улсын Хүний Гавъяат эмч, Анагаахын Шинжлэх Ухааны Доктор, Профессор бөгөөд Монгол Улсад анх удаа хүний биед эрхтэн шилжүүлэн суулгах мэс засал, оношлогоо, эмчилгээний арга барилуудыг өндөр хөгжилтэй улс орнуудаас нэвтрүүлэн нутагшуулах ажлыг санаачлан удирдан явуулж дэлхийн шилдэг таван мэс засалчдын нэгээр шалгарсан мэс засалч. ^[1] ^[2] Тэрээр Америкийн мэс заслын коллежийн (ACS) хүндэт гишүүн ^[3] бөгөөд Монголын Анагаахын шинжлэх ухааны үндэсний их сургуулийн мэс заслын тэнхимийн эрхлэгч, Монголын мэс заслын холбооны дэд ерөнхийлөгч. ^[4] ^[5]

Боловсрол

О.Сэргэлэн эмч 1976 онд нийслэл Улаанбаатар хотын 10 жилийн 14 дүгээр дунд сургуулийн физик, математикийн гүнзгийрүүлсэн сургалттай ангийг, 1982 онд Анагаах Ухааны Дээд Сургууль (өнөөгийн Анагаах Шинжлэх Ухааны Үндэсний Их Сургууль)-ийн эмчилгээний ангийг хүний их эмч мэргэжлээр, 1982 онд мэс заслын мэргэжил эзэмших ангийг тус тус төгссөн. Үүний дараа тэрбээр гадаадын олон оронд мэргэжил дээшлүүлсэн. Тухайлбал, 1990 онд ОХУ-ын Москва хотын 1-р Анагаах Ухааны Дээд Сургууль, 1994 онд Польш улсын Варшав хотын Анагаахын мэргэжил дээшлүүлэх институт, 1998 онд Солонгос улсын Ионсейн Их Сургуулийн эмнэлэгт, 2000 онд Швейцарийн Лозан хотын их сургуулийн харьяа Иверданы эмнэлэгт тус тус мэргэжил дээшлүүлсэн. Мөн 1997 онд Анагаахын боловсролын доктор (PhD) зэргийг “Хэвлийн гялтангийн түгээмэл идээт үрэвсэл, гэдэсний түгжрэлийн үед гэдэс хаймсуурдах аргыг сонгох нь” сэдвээр, 2002 онд Анагаахын Шинжлэх Ухааны доктор (D.Sc)-ын зэргийг “Ходоод, дээрх гэдэсний хүндэрсэн шархлааны мэс заслын эмчилгээг боловсронгуй болгох нь” сэдвээр тус тус хамгаалсан. ^[5]

Сэргэлэн эмч 1982 оноос хойш одоог хүртэл Анагаахын Шинжлэх Ухааны Үндэсний Их Сургуулийн мэс заслын тэнхимд багш, тэнхимийн эрхлэгчээр ажиллаж байна. Мөн Улсын Нэгдүгээр төв эмнэлгийн Элэг шилжүүлэн суулгах үндэсний багийн ахлагч Мэс заслын тэнхимийн Зөвлөх Профессор, Эрүүл Мэндийн Яамны мэс заслын ерөнхий мэргэжилтэн, Монголын мэс засалчдын холбооны Дэд Ерөнхийлөгч, Улсын Нэгдүгээр Төв Эмнэлэгийн мэс заслын ерөнхий мэргэжилтэн, Элэг шилжүүлэн суулгах багийн ахлагч, Дэлхийн Эрүүл Мэндийн Байгууллагын хамтын ажиллагааны төвд даргын албыг хашдаг.

-2007 онд элэг шилжүүлэн суулгах туршилтын мэс заслын төслийг Шинжлэх ухаан, технологийн сан (ШУТС)-ийн санхүүжилтээр эхлүүлж, 26 гахайд элэг шилжүүлэн суулгах туршилтын мэс заслыг хийж эхэлсэн бөгөөд элэг шилжүүлэн суулгах багийг анхлан зохион байгyулж, багийн ахлагчаар ажилласан.

- 2009 онд элэг шилжүүлэн суулгах эмчилгээний удирдамжыг бичиж 2010 онд ЭМСЯ-аар батлуулан 2010 онд БНСУ-ын АСАН Анагаах Ухааны Төвтэй хамтран ажиллах гэрээ байгуулсан.

- 2011 онд Монголд анхны элэг шилжүүлэн суулгах мэс заслыг БНСУ-ын АСАН Анагаах Ухааны Төвийн эмч нартай хамтран гүйцэтгэсэн.

- Монгол улс дэлхийд элэг шилжүүлэн суулгасан 46 дахь орноор бүртгэгдсэн.

- 2014 онд анх удаа хоёр хүүхдэд элэг шилжүүлэн суулгасан.

- 2015 онд нэг хүнд цогцосны дондороос элэг шилжүүлэн суулгасан.

- 2020 оны 2 сарыг хүртэл багийн хамт олны хамт нийт 94 хүнд элэг шилжүүлэн суулгах мэс заслыг амжилттай хийсэн.

- Мөн Дэлхийн эрүүл мэндийн байгууллагын 2018 оны статистик үзүүлэлтээр нийт хүн амын тохиолдлоор амьд донороос элэг шилжүүлэн суулгах мэс засал нв дэлхийд гуравдугаарт эрэмблэгдсэн нь манай элэг шилжүүлэн суулгах багийн хамт олон болон багийг ахлаж байгаа О.Сэргэлэн гавъяатын ур чадвар хичээл зүтгэлийн үр шим юм. ^[5]

Монголд хямд өртөгтэй элэг шилжүүлэн суулгах мэс заслыг нутагшуулсан нь

2011 онд Сэргэлэн болон түүний мэс заслын эмч нарын баг Монгол Улсын нэгдүгээр төв эмнэлэгт элэг шилжүүлэн суулгах хагалгааг Монголд анх удаа амжилттай хийсэн. ^[6] Түүний баг гурван жилийн турш 26 гахайд туршилтын хагалгаа хийжээ. ^[7] Түүнээс хойш түүний баг Монголд 47 удаа элэг шилжүүлэн суулгах хагалгаа хийжээ. ^[6] Элэгний хорт хавдар нь Монголд хамгийн их тархсан, эдийн засгийн хувьд сүйрлийн хорт хавдар гэдгийг хүлээн зөвшөөрч, Сэргэлэн Монголд хямд өртөгтэй элэг шилжүүлэн суулгах мэс заслыг хөгжүүлэх ажлыг удирдан зохион байгуулсан. ^[1] Одоо элэг шилжүүлэн суулгах мэс засал 10-15 сая төгрөг (3-5 мянган ам. орчим) болж байна. ^[6] Сэргэлэн эмч бүх элэг шилжүүлэн суулгах хагалгааны зардалыг Монгол Улсын төсвөөс дааж байх санал дэвшүүлсний үр дүнд тус хагалгааны зардлын 75 хувийг улсын төсвөөс гаргадаг болсон. ^[6]

Шагнал

Сэргэлэн эмч 2017 онд Монголынхоо ард түмнийг эмчлэхийн төлөө хичээнгүйлэн ажилласан Америкийн мэс засалчдын коллежоос "Хүндэт тэтгэлэг"-ээр шагнагджээ. ^[3] Америкийн мэс засалчдын коллеж үүнийг сайшаав

“Профессор Сэргэлэн бол орчин үеийн мэс заслын тусламж үйлчилгээний жинхэнэ анхдагч юм. Тэрээр мэс засал нь хэтэрхий үнэтэй гэсэн алдартай сургаалыг эсэргүүцэж, оронд нь мэс засал нь бүх нийгэмд хүрч болохыг дэлхий нийтэд харуулсан. Барзгар газарзүйн асуудал, улс төр, санхүүгийн ноцтой хязгаарлалт, нүүдэлчин амьдрал зэрэг нь түүнийг Монголын эрүүл мэндийн тусламж үйлчилгээг сайжруулахад хэзээ ч саад болж байгаагүй. Хэдийгээр түүнийг үл тоомсорлодог ч тэрээр бусад бага, дунд орлоготой орнуудад боломжийн гайхалтай жишээг харуулсан төслүүдийг удирдаж байсан. Профессор Сэргэлэн бол бага, дунд орлоготой орнуудад орчин үеийн мэс заслын хамгийн үр дүнтэй удирдагчдын нэг юм." ^[3]

Лавлагаа

↑ ^1.0 ^1.1 Price, R. (2017) Citation for Prof. Orgoi Sergelen, MD, PhD, FACS. Available at: Archive copy (Memento 6. Хоёрдугаар сар 2022 цахим архивт) (Accessed: 28 May 2018).
↑ E, Altanzul (24 Oct 2017). "Mongolian Surgeon O.Sergelen awarded Honorary Fellowship".
↑ ^3.0 ^3.1 ^3.2 American College of Surgeons. (2017) Honorary Fellowship in the ACS awarded to 10 prominent surgeons. Available at: Archive copy (Memento 6. Хоёрдугаар сар 2022 цахим архивт) (Accessed 28 May 2018)
↑ School of Medicine at the University of Utah. (2015) " How a Great Global Surgery" Partnership Began". Available at: Archive copy (Memento 14. Аравдугаар сар 2018 цахим архивт) (Accessed 17 Sep 2018)
↑ ^5.0 ^5.1 ^5.2 The Lancet Commission on Global Surgery. (2005) "Global Guests of Honor Biographies". Available at: http://www.globalsurgery.info/wp-content/uploads/2015/05/Global-Guests-of-Honor-Biographies.pdf (Accessed 17 Sep 2018)
↑ ^6.0 ^6.1 ^6.2 ^6.3 Montsame. (2018) 47th Liver Transplant Surgery Carried Out Successful. Available at: http://www.montsame.mn/en/read/14681 (Accessed 28 May 2018)
↑ Montsame. (2018) O. Sergelen: Liver Transplantation Can Help Patients to Heal 100 Percent. Available at: Archive copy (Memento 11. Хоёрдугаар сар 2018 цахим архивт) (Accessed 28 May 2018)

[:2-1] 1.0 ^1.1 Price, R. (2017) Citation for Prof. Orgoi Sergelen, MD, PhD, FACS. Available at: Archive copy (Memento 6. Хоёрдугаар сар 2022 цахим архивт) (Accessed: 28 May 2018).

[2] E, Altanzul (24 Oct 2017). "Mongolian Surgeon O.Sergelen awarded Honorary Fellowship".

[:3-3] 3.0 ^3.1 ^3.2 American College of Surgeons. (2017) Honorary Fellowship in the ACS awarded to 10 prominent surgeons. Available at: Archive copy (Memento 6. Хоёрдугаар сар 2022 цахим архивт) (Accessed 28 May 2018)

[4] School of Medicine at the University of Utah. (2015) " How a Great Global Surgery" Partnership Began". Available at: Archive copy (Memento 14. Аравдугаар сар 2018 цахим архивт) (Accessed 17 Sep 2018)

[:1-5] 5.0 ^5.1 ^5.2 The Lancet Commission on Global Surgery. (2005) "Global Guests of Honor Biographies". Available at: http://www.globalsurgery.info/wp-content/uploads/2015/05/Global-Guests-of-Honor-Biographies.pdf (Accessed 17 Sep 2018)

[:0-6] 6.0 ^6.1 ^6.2 ^6.3 Montsame. (2018) 47th Liver Transplant Surgery Carried Out Successful. Available at: http://www.montsame.mn/en/read/14681 (Accessed 28 May 2018)

[7] Montsame. (2018) O. Sergelen: Liver Transplantation Can Help Patients to Heal 100 Percent. Available at: Archive copy (Memento 11. Хоёрдугаар сар 2018 цахим архивт) (Accessed 28 May 2018)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]