Набатей
Набатэй (Англи хэл: Nabataeans буюу Nabateans; Араб хэл: الأنباط, al-ʾAnbāṭ) нь өмнө Йордан, Канаан, Арабын хойгийн хойд хэсэгт нүүж сууж байсан хагас нүүдэлчний амьдралтай эртний ард түмэн байжээ. Ёсэфусын үед (МЭӨ 37 – МЭ 100) тэдний цөл дэх баян бүрдийн суурьшил нь Сири, Арабын хойг хоёрын хооронд, Евфрат мөрнөөс Улаан тэнгис рүү байж, алдаршив.
Набатейчуудын Арабын хойгоос гаралтай. Персийн эзэнт гүрний үеийн төгсгөл болон Эллиний үеийн эхлэлээр Негевийн цөлд анх гарч ирсэн. Набатейчууд цөлийн дундуур эд бараа тээвэрлэж, хожим Грек мөн Ромын зах зээл рүү худалдаа арилжаа эрхлэх болсон. Йемен, Сомалиас утлага, Энэтхэгээс амтлагч, бас давс, дэлбэг нэхмэл даавуу, хөлөг онгоц битүүмжлэхийн тулд хэрэглэх барагшинг (асфальт) ихэнхдээ худалдаалж байв.