Жалайрын улс
Жалайрын Султант улс (1335-1432) нь Ил Хаант Улс, 1335 онд задарсны дараа одоогийн Ираны баруун, баруун өмнөд, Иракийн ихэнх нутгийг багтаасан, Монголын Жалайр аймгийн ноёд, тэдгээрийн харьяат нутаг дэвсгэрт үндэслэн үүссэн улс юм. 1358 онд Ил хант улсын задралаар үүссэн Чубаны улсыг эзлэн нэгтгэж, Доголон Төмөрийн улсад эзлэгдэх хүртэл 50 гаруй жил оршиж байсан хүчирхэг улс юм. 1410 онд Төмөрийн улсын захиргаанаас гарч, 1432 онд Хар Хонины султант улсад эзлэгджээ.
Жалайрын Султант Улс Жалайрын улс
| |
|---|---|
 Жалайр улс байршил | |
| Нийслэл | Багдад (1358-1388; 1388-1411),
Тебриз (1358–1388), Басра (1411–1432) |
| Томоохон | Багдад |
| Албан ёсны хэл | Перс хэл, Монгол хэл |
| Хүлээн зөвшөөрөгдсөн орон нутгийн хэл | Араб хэл |
| Төр засаг | Султант улс |
| 1335-1356 | |
| 1384-1410 | |
| 1335-1432 | |
• Жалайрын улс байгуулагдсан | 1335 он |
• Чобаны улсыг эзлэн авсан | 1357 он |
• Хар Хонины улсад эзлэгдэв | 1432 он |
Засаг захиргааны бүтэц
засварлахЖалайрын султант улсын засаг захиргааны бүтэц нь Ил хант улсыг хуулбарлан хэрэглэж, бичиг баримтыг перс, монгол, араб хэл бичгээр давхар бичигдэж байсан. Тэдний улс төрийн үзэл баримтлал, хууль дүрэм нь исламын хэв загвартай болсон ч Ил Хаант Улсын үндэс суурийг батлан хамгаалахад ихээхэн анхаарчээ.
Жалайрын султант улсын эрх баригчид
засварлах| Цол | Нэр | Хаанчилсан хугацаа |
|---|---|---|
| Taj-ud-Din
تاج الدین |
Хасан Бузург | 1336-1356 |
| Mu'izz-ud-duniya wa al-Din
معزالدنیا والدین Bahadur Khan بهادرخان |
Жалайр Шейх Авайс | 1356-1374 |
| Jalal-ud-Din
جلال الدین |
Жалайр Шейх Хасан | 1374 |
| Ghiyas-ud-Din
غیاث الدین |
Жалайр Шейх Хуссейн | 1374-1382 |
| Жалайр Шейх Баязид | 1382-1384 | |
| Sultan
سلطان |
Жалайр Ахмед султан | 1382-1410 |
| Жалайр Шах Валад (Шейх Алигийн хүү) | 1410-1411 | |
| Sultan
سلطان |
Махмуд бин Жалайр Шах Валад | 1411 (Эхний удаа) |
| Sultan
سلطان |
Авайс бин Жалайр Шах Валад | 1411-1421 |
| Sultan
سلطان |
Мухаммад бин Жалайр Шах Валад | 1421 |
| Sultan
سلطان |
Махмуд бин Жалайр Шах Валад | 1421-1425 (Хоёр дахь удаа) |
| Хуссайн бин Ала уд Даулах бин Жалайр Султан Ахмед | 1425-1432 |