Шүүлэнгэ

Шүүлэнгэ нь XIV-XX зууны хооронд ноёд ихэсийн мал хөрөнгө, алба гувчуурыг хариуцсан албан тушаалтан юм.

Судлаачдын үзэл баримтлал

Энэ нэрний талаар ихэнхи судлаачид, бүтээлд манж гаралтай үг гэж бичсэн байдаг. Харин профессор М.Баярсайхан гуай хятад гаралтай үг (Хятад: 舍人) гэж үзсэн байна. Судлаач О.Сүхбаатар абугай, шүүлэнгийг "хуучин цагт алба гувчуур татаж, хүү сан эрхлэгч тушаалтан отгийн даргын орлогч хар хүн байдаг" хэмээн тайлбарласан. Х.Пэрлээ абугай "ноёдын мал хөрөнгө албат харъяат нарыг биеэр хариуцдаг байв" гэжээ.

Түүхэн хувьсал

XVII зууны үеийн их цаазын эхний хэсэгт "отог, отгийн сайд түшмэд" хэмээн дэмч, шүүлэнгэ нарын тушаалтан нарыг багтаан дурдаж байжээ. Дараах бүлгээс тус бүрийн албан тушаалыг нэр зааж бмчсэн байна. Манжийн үед тамгатай хутагтын отгийн даргын туслахын тушаал болсон.

Холбоотой өгүүлэл

• Дэмч
• Отог
• Монгол ноёдын цол хэргэм