Хөгжлийн сэтгэл зүй
Хөгжлийн сэтгэл судлал нь хүн амьдралынхаа туршид хэрхэн, яаж өсөж, өөрчлөгдөж, дасан зохицож байдаг талаар судалдаг шинжлэх ухааны судалгаа юм. Анхандаа нялх хүүхэд, хүүхдүүдтэй холбоотой байсан энэ салбар нь өсвөр нас, насанд хүрэгчдийн хөгжил, хөгшрөлт, бүхэл бүтэн амьдралын хугацааг хамарсан.[1]
Хөгжлийн сэтгэл судлаачид амьдралын туршид сэтгэхүй, мэдрэмж, зан үйл хэрхэн өөрчлөгддөгийг тайлбарлахыг зорьдог. Энэ талбар нь бие бялдрын хөгжил, танин мэдэхүйн хөгжил, нийгмийн сэтгэл хөдлөлийн хөгжил гэсэн гурван үндсэн хэмжигдэхүүнээр өөрчлөлтийг судалдаг. Эдгээр гурван хэмжигдэхүүнд ур чадвар, гүйцэтгэх үйл ажиллагаа, ёс суртахууны ойлголт, хэл эзэмших, нийгмийн өөрчлөлт, хувь хүний зан чанар, сэтгэл хөдлөлийн хөгжил, өөрийн үзэл баримтлал, хувийн шинж чанар бүрдүүлэлт зэрэг өргөн хүрээний сэдвүүд багтдаг. Хөгжлийн сэтгэл судлал нь хүний хөгжлийн үйл явцад байгаль, хүмүүжлийн нөлөөлөл, мөн цаг хугацааны хувьд нөхцөл байдлын өөрчлөлтийн үйл явцыг судалдаг.
Олон судлаачид хувийн шинж чанар, хувь хүний зан байдал, хүрээлэн буй орчны хүчин зүйлсийн харилцан үйлчлэлийг сонирхдог. Үүнд нийгмийн нөхцөл байдал, баригдсан орчин ордог.Хөгжлийн сэтгэл судлалын талаар үргэлжилж буй маргаанд биологийн эссенциализм болон нейропластик , хөгжлийн үе шат ба хөгжлийн динамик систем зэрэг орно. Хөгжлийн сэтгэл судлалын судалгаа нь зарим хязгаарлалттай боловч одоогоор судлаачид амьдралын үе шатууд болон биологийн хүчин зүйлүүд бидний зан төлөв, хөгжилд хэрхэн нөлөөлж болохыг ойлгохоор ажиллаж байна.[2]
- ↑ "Developmental psychology", Wikipedia (англи хэлээр), 2024-06-03, Татаж авсан: 2024-07-28
- ↑ "Developmental psychology", Wikipedia (англи хэлээр), 2024-06-03, Татаж авсан: 2024-07-28