B200900050

4-гидроксибензоатын биосинтез

Пара-гидроксибензоат эсвэл р-гидроксибензоат гэгддэг 4-гидроксибензоатын биосинтез нь амьд организмын хэд хэдэн замыг хамардаг. Энэ нэгдэл нь электрон зөөвөрлөх гинжин хэлхээний амин чухал бүрэлдэхүүн хэсэг болох убихинон(ubiquinone) зэрэг янз бүрийн чухал нэгдлүүдийн нийлэгжилтийн урьдал болдог.

Байгалийн хувьд 4-гидроксибензоатыг янз бүрийн аргаар нэгтгэж болно.

• Шикимат зам(Shikimate pathway): Энэ нь ургамал, бактери, мөөгөнцөрт үнэрт амин хүчлүүд болон холбогдох нэгдлүүдийн биосинтезийн үндсэн замуудын нэг юм. Энэ зам нь фосфоэнолпируват (PEP) ба эритроз-4-фосфатыг шикими хүчил болгон хувиргаснаар эхэлдэг бөгөөд дараа нь хоризмат үүсгэхийн тулд хэд хэдэн ферментийн үе шат дамждаг. Хоризматаас хоризмат лиаза зэрэг ферментүүд 4-гидроксибензоат болгон хувиргах процессыг идэвхжүүлдэг.
• Фенилпропаноидын зам(Phenylpropanoid pathway): Ургамлын хувьд 4-гидроксибензоатыг мөн фенилаланинаар эхэлдэг фенилпропаноидын замаар нийлэгжүүлж болно. Фенилаланин аммиак-лиаза (PAL) нь фенилаланиныг циннамик хүчил болгон хувиргадаг бөгөөд энэ нь гидроксилжилтад орж p-кумарины хүчил үүсгэдэг. 4-кумарат КоА лигаза ба 4-гидроксибензоат геранилтрансфераза зэрэг ферментүүд нь p-кумарин хүчлийг 4-гидроксибензоат болгон хувиргаж чаддаг.
• Микробын замууд(Microbial pathways): Зарим бичил биетүүд 4-гидроксибензоатыг нийлэгжүүлэх тодорхой замыг ашигладаг. Жишээлбэл, зарим бактериудад протокатечуатын 4,5 задралын зам нь анхилуун үнэрт нэгдлүүдийн метаболит болох протокатечуатыг ферментийн урвалаар 4-гидроксибензоат болгон хувиргадаг.

4-гидроксибензоатын биосинтезд оролцдог нарийн механизм, ферментүүд нь янз бүрийн организм, бодисын солилцооны замд өөр өөр байж болно. Эдгээр замууд нь организмууд энэхүү чухал нэгдлийг бий болгох үндсэн замыг төлөөлдөг.

4-гидроксибензоатын биосинтезийг ойлгох нь зөвхөн бодисын солилцооны үндсэн үйл явцыг судлахад төдийгүй биотехнологи, эм зүй, төрөл бүрийн үйлдвэрлэлийн нэгдлүүдийг үйлдвэрлэхэд чухал ач холбогдолтой юм.

B200900050 (talk) 16:40, 5 Арванхоёрдугаар сар 2023 (UTC)