Химийн тайлбар

А

• Атом=Химийн урвалаар үл задрах бодисын эгэл хэсгийг АТОМ гэнэ.
• Авогадрын тоо=1 моль бодист агуулагдах NA гэж тэмдэглэсэн 6.02*1023 ширхэг жижиг хэсгийн тооо.
• Анион=Цахилгаан саармаг атом буюу бүлэг атом электрон авахад үүсэх сөрөг цэнэгтэй ионууд ялгардаг юм

В

• Валентын электрон=Химийн урвалд оролцох чадвартай химийн элемэнтийн атомын гадаад давхрааны электронууд.
• Валент чанар=Химийн элемэнтийн атомын химийн холбоо үүсгэх чадвар.

Д

• Дан бодис=Нэгэн төрлийн элемэнтээс тогтсон химийн нэгдэл.
• Давс=Найрлагадаа нэмэх цэнэгтэй металлын ион болох суурийн үлдэгдэл ба хасах цэнэгтэй ион болох хүчлийн үлдэгдэл агуулсан нийлмэл бодис.
• Дундын давс=Хүчлийн молекул дахь устөрөгчийн атом нь металлын атомаар бүрэн халагдахад үүсэн давс.

З

• Задрах урвал=Нэг нийлмэл бодисоос хоёр ба түүнээс дээш тооны бодис үүсэх урвал.

И

• Ион=Эерэг ба сөрөг цэнэгийн илүүдэлтэй атом.
• Ионы холбоо=Харилцан эсрэг цэнэгтэй ионуудын таталцлын хүчээр үүсэх холбоо.
• Исэлдэх урвал=Атом,молекул,ион өөрөөсөө электрон алдаж исэлдүйхэн хэм ихсэх урвал.

К

• [[Катион]= эерэг цэнэгтэй нэг эсвэл олон атом агуулж буй ион юм
• Ковалентын холбоо=Дундын хос электроны үүсгэх химийн холбоо.

М

• Молекул=Химийн холбоо анх удаа илэрдэг бодисын зохион байгуулалтын түвшинд хамаарагдах бодис.
• Молийн тоо=Бодисын тоо хэмжээний нэгж.12 грамм нүүрстөрөгчид агуулагдах атомын тоотой тэнцүү тоо ширхэг бүхий жижиг хэсэг (атом,молекул,ион)-ийг 1 моль гэнэ. 1 моль бодис буюу 12 грамм нүүрстөрөгчид атом агуулагдана .
• Молийн масс=Нэг моль бодисын нийт масс.
• Молийн эзэлхүүн=Хэвийн нөхцөлд байгаа 1 моль дурын хийн эзэлхүүн.

Н

• Нийлмэл бодис=Хоёр буюу түүнээс дээш төрлийн элемэнтээс тогтсон химийн нэгдэл.
• Нэгдэх урвал=Хоёр ба түүнээс дээш тооны дан эсвэл нийлмэл бодисоос нэг нийлмэл бодис үүсэх урвал.

О

• Оксид =Аливаа химийн элемэнтийн хүчилтөрөгчтэй үүсгэсэн нийлмэл бодис.

С

• Саармагжих урвал=Хүчил шүүлтийн харилцан үйлчлэлээр давс, ус үүсэх урвал.
• Солилцох урвал=Хоёр нийлмэл бодисоос шинэ хоёр нийлмэл бодис үүсэх урвал.
• Суурийн оксид=Устай харилцан үйлчилж суурь үүсгэдэг оксид.
• Суурь= Найрлагдаа металлын ион болон суурийн үлдэгдэл эсвэл гидроксид ион агуулсан нийлмэл бодис.

Т

Туйлгүй ковалент холбоо=Харьцангуй цахилгаан сөрөг чанараараа ижил атомуудын хооронд үүсэх ковалент холбоо.

У

• Уусмал=Уусагч ба ууссан бодисоос тогтсон холимог.
• Уусах чанар =Өгөгдсөн температурт 100 г усанд бүрэн уусч ханасан уусмал үүсгэх ууссан бодисын хэмжээ.
• Уусмалын процентын концентрац=100 г уусмалд агуулагдах ууссан бодисын массын хэмжээг процентээр илэрхийлсэн хэмжээ.

Ү

• Үелэх систем
• Үелэх тогтолцооны бүлэг=Атомын байгууламж , шинж чанараараа төсөөтэй элемэнт байрласан үелэх хүснэгтийн багана.
• Үелэх тогтолцооны үе=Химийн элемэнтийн атомын гадаад давхрааны тоогоороо ижил атомууд байрласан үелэх хүснэгтийн эгнээ.

Х

• Халах урвал=Нэг дан бодис нэг нийлмэл бодистой харилцан үйлчилж шинэ дан бодис , шинэ нийлмэл бодис үүсэх урвал.