Уурын алх

Уурын алх буюу дуслан алх нь үйлдвэрийн уураар ажилладаг цахилгаан алх бөгөөд хиймлээр хэлбэржүүлэх, овоолго хэлбэржүүлэх зэрэг ажилд ашиглагддаг. Ихэвчлэн энэ алх нь тогтвортой цилиндр дотор гулсан бүлүүрддэг авч зарим загварын алх нь бүлүүрийн дагуу цилиндрт гулсдаг.

Уурын алхны тухай ойлголтыг анх 1784 онд Жэймс Ватт тодорхойлсон боловч 1840 он хүртэл анхны уурын алх нь улам бүр сайжирч, төмөр эсвэл ган эд ангиудыг хиймлээр үйлдэх хэрэгцээг хангах зорилгоор бүтээгддэг болсон. 1843 онд Францын Франсуа Бурдон, Британийн Жеймс Насмит нарын хооронд уг машиныг хэн зохион бүтээсэн талаар ширүүн маргаан гарч байжээ. Бурдон анхны ажлын машиныг бүтээсэн боловч Насмит үүнийг түүний загварын хуулбараас хийсэн гэж мэдэгджээ.

Уурын алх нь үйлдвэрийн процесст үнэлж баршгүй ач холбогдолтой болох нь батлагдсан. Техникийн дэвшил нь дамжуулагдаж буй хүчийг хянах, илүү урт хугацаанд ажиллах, үр бүтээмжтэй хүчин чадлыг бий болгосон. "Бетлехемийн төмөр компани"-ийн 1891 онд бүтээсэн уурын алх 125 тонн жинтэй цохилтыг дамжуулахаар бүтээгдсэн. 20-р зуунд уурын алх нь аажмаар механик гидравик даралтаар солигдсон ч зарим нь ашиглагдсаар байна. Шахмал агаарын цахилгаан алх нь анхдагч уурын алхны гарал үүсэл ба одоо ч үйлдвэрлэгддэг.